Dumonda Noi-Togni concernent il care team en il chantun Grischun, particularmain en la Mesolcina ed en las regiuns perifericas dal chantun
Sessiun: 31.08.2013
Di per di essan nus deplorablamain confruntads adina puspè cun catastrofas e cun tragedias. Quai vala tant per noss pajais sco er per noss chantun. L'experientscha dals ultims mais ans mussa: la Mesolcina e sia populaziun è stada per exempel pertutgada il zercladur ed il fanadur da dus eveniments spezialmain tragics. Quests eveniments èn capitads senza che nus eran preparads per il sustegn psicologic per las famiglias e lur conturns pertutgads da questas tragedias. Schebain che nossa regiun ha pudì quintar en questa situaziun difficila cun l'engaschament dal Servizio Ambulanza del Moesano e da la populaziun locala, ha mancà in sustegn professiunal per las persunas pertutgadas tras spezialistas e spezialists per l'agid en situaziuns da crisa. Quai na sa lascha betg giustifitgar en il temp modern, er betg en vista a l'incarica da sustegn che duess vegnir affidada ad in team professiunal organisà che stuess esser da tut temp pront a l'acziun, perquai che tragedias èn logicamain imprevisas. Questa necessitad è dal rest renconuschida en l'entira Svizra e l'adempliment da questa incarica vegn garantì da teams da professiunistas e da professiunists, ils uschenumnads "care teams".
Sin fundament da la constataziun ch'in tal servetsch ha mancà en las situaziuns menziunadas qua survart, dumandain nus la regenza:
1. Cumpiglia il concept d'acziun care team ch'exista en il Grischun er las regiuns perifericas dal chantun?
2. Sche gea, co èn regladas las acziuns en la Mesolcina?
3. Tgi maina u duess manar il care team (chantun, regiuns)?
4. Tgi è cumpetent u duess esser cumpetent per l'organisaziun e tgi è responsabel per il manaschi speditiv?
5. Co è u duess esser reglada la finanziaziun?
6. Il care team grischun ch'è activ entaifer il chantun è cuntanschibel sut il numer da telefon 144. Na duessan betg er las regiuns perifericas dal chantun, particularmain las vals da lingua taliana, vegnir centralisadas e pudair sa drizzar al numer 144?
7. Co vesa ora en quest connex la dumonda da las linguas? Duess la populaziun da la Mesolcina e dal Grischun talian sa drizzar al chantun Grischun ubain al chantun Tessin? U scolar spezialistas e spezialists al lieu?
Cuira, ils 31 d'avust 2013
Noi-Togni, Papa, Monigatti, Della Vedova, Heiz, Michael (Castasegna), Pedrini, Pult, Righetti, Rosa, Tenchio, Zanetti
Resposta da la regenza
Il care team Grischun è activ operativamain dapi l'october 2004. Ils 5 da mars 2009 è il care team Grischun vegnì certifitgà da la rait naziunala per l'agid psicologic d'urgenza (RNAPU) ed ha pia il dretg da sa numnar "certifitgà tenor RNAPU".
Il care team Grischun è dividì en tschintg regiuns (Rain, Surselva, Mesolcina, Engiadina e Grischun central). La centrala dal clom d'agid sanitar dal chantun Grischun (CASA 144 GR) a Glion è responsabla per alarmar las commembras ed ils commembers dal care team. La CASA 144 GR alarmescha cun in sistem d'alarm da massa tut ils "care givers" da la regiun en dumonda e supplitgescha quels da s'annunziar tar la CASA 144 GR, sche l'acziun d'agid po vegnir surpigliada. Il "care giver" che s'annunzia telefonicamain tar la CASA 144 GR survegn tut las infurmaziuns ch'èn necessarias per l'acziun d'agid. El sa renda alura al lieu d'acziun. Sch'i na vegn chattà nagin "care giver" en la regiun pertutgada, alarmescha la CASA 144 GR in'ulteriura regiun, fin ch'in "care giver" vegn chattà.
La regenza respunda las dumondas sco suonda:
1. Gea. Il care team Grischun stat a disposiziun per acziuns d'agid en tut il Grischun. En tut stattan a disposiziun circa 60 commembras e commembers ch'èn scolads sco "care givers" tenor las directivas d'intervenziun e tenor ils standards da scolaziun per agid psicologic d'urgenza da la RNAPU. Circa 10 "care givers" han er anc la scolaziun supplementara en agid psicologic d'urgenza da la federaziun svizra da las psicologas e dals psicologs (FSP).
2. La centrala dal clom d'agid sanitar dal chantun Tessin (CASA 144 TI) a Breganzona ch'è responsabla per l'alarm e per las acziuns d'agid en la regiun d'ospital da la Mesolcina-Calanca transferescha l'annunzia d'intervenziun per "care givers" a la CASA 144 GR. Sche la CASA 144 GR na chatta nagin "care giver" en la regiun Mesolcina, vegn la tschertga cuntinuada en las autras regiuns.
3. Ils "care givers" valan durant lur acziun d'agid sco persunas che prestan voluntariamain servetsch en la protecziun civila tenor l'art. 15 da la lescha federala davart la protecziun da la populaziun e la protecziun civila (CS 520.1). Organisatoricamain èn els pia suttamess a l'uffizi da militar e da protecziun civila.
4. La direcziun professiunala dal care team Grischun è vegnida surdada a l'uffizi da sanadad.
5. Perquai ch'ils "care givers" valan durant lur acziuns d'agid sco persunas che prestan servetsch en la protecziun civila, survegnan ellas per lur engaschaments sco er per ils dis da scolaziun e da furmaziun supplementara ina indemnisaziun da la perdita da gudogn tenor la lescha federala davart l'urden da cumpensaziun dal gudogn per persunas che prestan servetsch ed en cas d'ina maternitad.
6. L'alarm da las commembras e dals commembers dal care team Grischun vegn fatg en tut il Grischun en moda unitara ed exclusiva da la CASA 144 GR a Glion.
7. La regiun Mesolcina dal care team Grischun ha actualmain in commember che discurra talian. En tut il care team Grischun discurran 24 persunas talian. La CASA 144 GR enconuscha las cumpetenzas linguisticas dals "care givers" ed als cloma en acziun tenor basegn. Sche la cumpetenza linguistica duvrada na po betg vegnir chattada entaifer il care team Grischun, po la CASA 144 profitar da la glista d'interpretas e d'interprets da la procura publica che po vegnir clamada si sur la centrala d'alarm e d'acziuns da la polizia chantunala.
En cas d'in eveniment duai la populaziun duvrar ils numers d'urgenza 144, 117 u 118. La CASA 144 TI transferescha l'annunzia, sco gia menziunà en la resposta a la dumonda 2, a la CASA 144 GR che fa alura l'alarm.
Spezialistas e spezialists che vivan en la regiun Mesolcina e che s'interessan per la lavur en il care team Grischun èn supplitgads da s'annunziar tar l'uffizi da sanadad, per ch'ellas ed els possian vegnir recrutads, scolads ed engaschads dal care team Grischun.
23 d'october 2013