Situaziun da partenza
Sa basond sin l'art. 4 da la lescha introductiva tar la legislaziun federala davart las persunas estras e davart ils fatgs d'asil (LItLEA; DG 618.100) po la regenza obligar las vischnancas d'acceptar requirentas e requirents d'asil, persunas admessas provisoricamain e persunas che basegnan protecziun a norma da lur dumber d'abitantas e d'abitants.
En quest connex èsi vegnì empermess a las vischnancas pertutgadas ch'ellas na stoppian betg surpigliar chargias finanzialas supplementaras pervia da questa incumbensa speziala. Sco che las explicaziuns davart la refurma da la gulivaziun da finanzas (GF) mussan qua sutvart n'ha il chantun però betg tegnì questa empermischun. Il chantun po manar agens centers da collocaziun sco er atgnas structuras per prestar l'agid d'urgenza. Sche singulas vischnancas ston supportar grevezzas finanzialas smesiradas, perquai ch'ellas ston procurar per la collocaziun, las conceda la regenza ina gulivaziun finanziala. La gulivaziun subsidiara vegn mo applitgada, sche las grevezzas na pon betg vegnir cuvridas autramain – p.ex. tras la gulivaziun da finanzas e da grevezzas. Sa basond sin l'art. 37 da l'ordinaziun tar la LItLEA valan las grevezzas en quels cas sco smesiradas, sche las expensas necessarias da las vischnancas en ils secturs respectivs han per consequenza ch'i resulta in augment d'almain 10 %. Gulivads vegnan maximalmain ¾ da las grevezzas. Ultra da quai na correspunda er la resposta quella giada che la regenza ha dà quella giada a l'incumbensa Zweifel-Disch betg pli a la proposta da finanziaziun respectiva ch'è vegnida fatga en la missiva tar la refurma da la GF. Ils pajaments supplementars empermess per l'instrucziun per uffants da lingua estra vegnan – tenor la missiva – cumpensads cun la reducziun da la pauschala per la scola regulara da 20 % a 14 %. Quai na chaschuna en nagina moda e maniera ina distgargia da las vischnancas pertutgadas.
Cun il recurs da Laax e cun las persunas che vegnan spetgadas da nov en il sectur dals fugitivs è la situaziun sa midada en quella moda ch'il chantun, cuntrari ad empermischuns fatgas pliras giadas, sto puspè turnar enavos al center da transit a Tavau ch'è gia vegnì serrà. En il fratemp è quel vegnì dà en sutlocaziun a la vischnanca da Tavau, perquai che quella dovra il spazi d'abitar per fugitivs renconuschids.
Sco ch'i resorta da la resposta da la regenza a la dumonda davart ina gulivaziun individuala da las grevezzas per vischnancas cun centers da transit na cuvra la gulivaziun da las resursas betg dal tuttafatg il total da questas grevezzas. Ils custs per quels umans che han survegnì il status da fugitiv da la confederaziun ston purtar cumplainamain las vischnancas. Sin basa da quests fatgs stoi vegnir fatg quint che las vischnancas vegnan a sa dustar vehementamain en il futur cunter l'installaziun da centers da transit, sche las cundiziuns generalas actualas vegnan mantegnidas.
Quest dischequiliber na po betg esser e n'è er betg cunvegnent per il chantun a lunga vista. En il senn da l'empermischun dada oriundamain resguardan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders sco in fatg gist e raschunaivel ch'il chantun – independentamain da la refurma concernent la gulivaziun da finanzas – stgaffescha ina basa legala, p.ex. en la LItLEA, per cuvrir questas chargias finanzialas supplementaras da las vischnancas pertutgadas.
Cuira, ils 22 d'october 2013
Mani-Heldstab, Dermont, Engler, Berther (Camischolas), Blumenthal, Brandenburger, Burkhardt, Caluori, Casanova-Maron, Casty, Casutt-Derungs Silvia, Fasani, Jeker, Jenny (Arosa), Joos, Kollegger (Malix), Märchy-Caduff, Marti, Michel (Tavau Monstein), Niggli-Mathis (Grüsch), Parolini, Pedrini, Stiffler (Tavau Plaz), Troncana-Sauer, Valär, Zweifel-Disch, Felix (Scuol), Patt
Resposta da la regenza
En la resposta a la dumonda che la deputada Mani-Heldstab sco er consutsegnadras e consutsegnaders han inoltrà il zercladur 2013 concernent la gulivaziun individuala d'inegualitads per grevezzas spezialas a favur da vischnancas cun centers da transit ha la regenza menziunà che las vischnancas hajan da surpigliar tscherts custs che pon vegnir chaschunads da requirentas e requirents d'asil sco er da persunas admessas provisoricamain. La legislaziun chantunala respectiva fixescha che mo custs supplementars excessivs pervia d'in center da transit possian vegnir indemnisads cun pajaments da gulivaziun (art. 4 al. 3 da la lescha introductiva tar la legislaziun federala davart las persunas estras e davart ils fatgs d'asil, LItLEA). Per stgaffir in auter vasch na vesa la regenza actualmain nagin motiv.
Ils 19 da favrer 2013 ha la regenza concludì da pajar a las vischnancas cun centers collectivs Cazas, Cuira, Tavau e Schluein sco er eventualmain ad autras vischnancas cun tals centers annualmain ina pauschala da tut en tut maximalmain 100 000 francs per cuvrir tscherts custs supplementars che stattan en in connex cun quests centers, e quai fin che la refurma da la gulivaziun da finanzas (refurma da la GF) entra en vigur en il Grischun. Questa contribuziun duai cuvrir ina part dals custs supplementars e gidar il medem mument a chattar alloschis collectivs per collocar requirentas e requirents d'asil, ma er a tegnair correspundentamain quint d'ina repartiziun equilibrada entaifer il chantun. Il giavisch dal chantun è er quel da collavurar cun las vischnancas en ina moda e maniera consensuala e cooperativa, per ch'ils alloschis dals fatgs d'asil possian vegnir manads vinavant cun success e senza fricziuns.
Cun la gulivaziun da las resursas ch'il Grischun prevesa en sia refurma da la GF vegn la problematica mitigiada considerablamain. Quella vegn a resguardar adequatamain la situaziun speziala da las vischnancas cun ina gronda quota da persunas en il process d'asil. Per il dumber d'abitantas e d'abitants d'ina vischnanca vegn ad esser decisiva la populaziun residenta permanenta. Tenor la statistica federala da la populaziun vegnan dapi l'onn 2010 resguardadas en quest connex er persunas en il sectur d'asil, sche la durada da lur dimora en Svizra importa almain 12 mais. Uschia vegnan las quatter vischnancas distgargiadas considerablamain cur che la refurma da la GF vegn introducida.
A chaschun da la conferenza d'asil ils 21 da schaner 2013 han la confederaziun, ils chantuns e las citads fixà ensemen ils parameters per structurar da nov il sectur d'asil ed han deliberà ina decleraziun cuminaivla en quest connex. Tenor il mandat successiv dals 26 da favrer 2013 ha la gruppa da lavur da la confederaziun e dals chantuns survegnì l'incumbensa d'elavurar fin la fin da l'onn 2013 sin basa dal rapport da la gruppa da lavur dals 21 da november 2012 la planisaziun generala da la nova structuraziun en ils fatgs d'asil e da proponer in concept da realisaziun correspundent. Ils resultats èn ussa avant maun e vegnan cumpilads en in rapport successiv che duai vegnir tractà e deliberà en in'ulteriura conferenza d'asil naziunala entaifer l'emprim quartal da l'onn 2014. Cun la restructuraziun dal sectur d'asil duain vegnir cuntanschidas en emprima lingia las suandantas finamiras: Las proceduras d'asil duain vegnir liquidadas en il futur en moda speditiva, ma tuttina en moda legalmain correcta. A persunas cun basegn da protecziun duai vegnir concedida vinavant la protecziun necessaria, ed ellas duain vegnir integradas svelt. Las structuras da collocaziun duain vegnir organisadas sin plaun federal en moda vasta ed effizienta, e decisiuns da spedida duain vegnir realisadas consequentamain. Uschia duain la confederaziun, ils chantuns e las vischnancas da staziunament vegnir distgargiadas considerablamain, e las requirentas ed ils requirents d'asil duain survegnir lur decisiun uschè svelt sco pussaivel. Tge consequenzas che questa restructuraziun dals fatgs d'asil respectivamain da sia realisaziun vegnan ad avair per il chantun Grischun na po però actualmain anc betg vegnir giuditgà en moda definitiva. En quest reguard ston vegnir spetgadas las emprimas experientschas da la confederaziun cun il center da test en la citad da Turitg ed ils conclus da realisaziun concrets da la restructuraziun e lur consequenzas.
Sin basa da quests fatgs è la regenza per il mument da l'avis ch'i na saja betg raschunaivel da stgaffir – independentamain da la refurma da la GF – ina nova basa legala per cuvrir custs supplementars che resultan per las vischnancas pertutgadas e che n'èn actualmain betg cuvrids. Uschespert che las experientschas cun la gulivaziun da finanzas en il Grischun e cun la nova structuraziun dals fatgs d'asil en Svizra èn avant maun e sch'igl avess da sa mussar che las vischnancas vegnan propi engrevgiadas memia fitg, è la regenza pronta d'examinar soluziuns respectivas per distgargiar eventualmain anc pli fitg las vischnancas pertutgadas.
En quest senn è la regenza pronta d'acceptar l'incumbensa.
16 da schaner 2014