La revisiun da la lescha da taglia da l'onn 2009 ha chaschunà, pervia da differentas deducziuns pussaivlas da la taglia, intginas reducziuns da las premias da las cassas da malsauns che na pon incontestadamain betg vegnir motivadas cun la politica sociala. La missiva da la regenza per curreger questas consequenzas, che pertutgan cunzunt la classa mesauna, ha il cussegl grond approvà unanimamain l'avust 2013.
La regenza e l'administraziun han refusà da dar ulteriuras infurmaziuns davart consequenzas supplementaras da la revisiun da la lescha da taglia da quella giada. L'argumentaziun è stada che quai dettia memia blera lavur.
Per survegnir ina survista cumplessiva e per avair la transparenza necessaria èn dentant absolutamain indispensablas indicaziuns davart l'effect fiscal per entradas autas, mesaunas e bassas e per persunas giuridicas sco er davart las perditas da taglia per il chantun e per las vischnancas. Questas consequenzas che vegnan consideradas d'in grond dumber da la populaziun per part sco fitg negativas, èn bler pli voluminusas ed impurtantas.
Er ina disposiziun contestabla che permettess da contestar questa refusa da far deposiziuns è vegnida refusada. L'argumentaziun è stada ch'i manchia ina basa legala per quai. I fiss segir interessant da laschar constatar ina dretgira, sch'il parlament ha il dretg da survegnir infurmaziuns pli detagliadas davart in project. La deposiziun da l'administraziun da taglia, che mia dumonda na stettia betg en in connex direct cun la revisiun da la LARP che vegn tractada en la sessiun d'avust, è ina deposiziun politica ed ina intervenziun politica inadmissibla d'ina unitad administrativa en las fatschentas parlamentaras. Quai sto vegnir refusà en moda decidida.
Ussa vegn jau puspè ina giada sfurzà d'inoltrar ina dumonda en scrit per garantir il dretg dal parlament da survegnir infurmaziuns.
Tar mias dumondas:
1. Quant grondas èn las perditas da taglia annualas per ils onns 2010, 2011 e 2012 da persunas natiralas e giuridicas dapi l'entrada en vigur da la refurma da la lescha da taglia da l'avust 2009 per las vischnancas ed il chantun? Las perditas per las 10 vischnancas las pli grondas duain vegnir inditgadas en moda separada.
2. Quant grondas èn las reducziuns da taglia annualas en media per ils onns 2010, 2011 e 2012 per entradas da passa 300 000 francs, da passa 150 000 francs e da passa 80 000 francs?
3. Na datti betg ina basa legala che prevesa ch'ina decisiun da la regenza u ina decisiun da l'administraziun sto vegnir relaschada en furma d'ina disposiziun contestabla? Sche quai è il cas e sch'ina tala è necessaria, è la regenza pronta da stgaffir ina basa legala per quai?
Cuira, ils 22 d'october 2013
Trepp, Baselgia-Brunner, Bucher-Brini, Gartmann-Albin, Jaag, Locher Benguerel, Müller, Peyer, Pfenninger, Pult, Thöny, Deplazes, Michel (Igis), Monigatti
Resposta da la regenza
Tenor l'art. 26 da la lescha davart il cussegl grond (LCG; DG 170.100) han las commembras ed ils commembers dal cussegl grond in dretg da survegnir infurmaziuns da l'administraziun. Tenor l'avis da la regenza è quest dretg restrenschì ad infurmaziuns davart enconuschientschas ch'èn avant maun en l'administraziun u a dumondas che pon vegnir respundidas senza blera lavur. Sche l'administraziun sto impunder bler temp da scleriment u da retschertga per pudair dar infurmaziuns, n'è quest dretg da survegnir infurmaziuns betg pli garantì. Sche l'administraziun refusa da respunder ina dumonda, decida la conferenza da las presidentas e dals presidents davart la dumonda. Quella n'è betg vegnida consultada, malgrà ch'il biro dal cussegl grond ha fatg in renviament correspundent.
Tenor l'art. 48 LCG pon vegnir pretendids da la regenza scleriments davart fatschentas impurtantas. Questa disposiziun è fitg curta. Ella na prevesa betg in quorum che stuess esser ademplì da vart da las persunas che fan ina dumonda. Da l'autra vart na cuntegna la disposiziun er betg l'obligaziun da la regenza da dar ina resposta substanziada. L'art. 70 da l'urden da gestiun dal cussegl grond (UGCG; DG 170.140) prevesa che la regenza respunda la dumonda en scrit e che la persuna che fa la dumonda po declerar ch'ella saja cuntentada, parzialmain cuntentada u betg cuntentada da la resposta. Plinavant po il cussegl grond concluder ina discussiun, ma betg prender ulteriuras mesiras. Tenor questa regulaziun èsi pia chaussa da la regenza da definir il cuntegn ed il grad da precisaziun da la resposta.
Tenor l'art. 47 LCG pon cumissiuns, fracziuns u almain 20 commembras e commembers dal cussegl grond inoltrar ina incumbensa, cun la quala la regenza vegn envidada da sustegnair il cussegl grond tar l'execuziun d'atgnas cumpetenzas (al. 1 lit. a) resp. da prender sezza mesiras (al. 1 lit. b). L'incumbensa ha l'effect d'ina instrucziun (lit. a) resp. d'ina directiva (lit. b). L'incumbensa fa pia pretensiuns substanzialas pli grondas d'ina vart al quorum ch'è necessari per dar infurmaziuns e da l'autra vart a la vigur lianta da la resposta da la regenza. Quai sa mussa er en la moda e maniera, co che l'incumbensa vegn tractada dal cussegl grond. Quel decida numnadamain la finala, sche l'intervenziun vegn assegnada a la regenza u sch'ella vegn refusada.
Las differentas pretensiuns al quorum ed ils differents effects da l'incumbensa e da la dumonda permettan er da trair conclusiuns davart l'object dals dus instruments. Cun l'incumbensa po la maioritad dal cussegl grond supplitgar la regenza da daventar activa en in tschert sectur, en spezial da procurar per scleriments pli profunds resp. d'al suttametter in rapport u in project da lescha. Cun la dumonda po ina singula deputada u in singul deputà far dumondas a la regenza davart fatschentas impurtantas. Respunder ad ina dumonda sto esser pussaivel cun bler main lavur che elavurar ina incumbensa. Sche quai è il cas en il cas singul, decida la regenza.
La dumonda Trepp na po betg vegnir respundida senza far scleriments pli profunds. Tenor infurmaziuns da l'administraziun da taglia stuessan vegnir programmadas ed elavuradas l'emprim durant bleras uras evaluaziuns en il sistem d'informatica. Tut en tut ston ins far quint cun var 10 dis da lavur. Tals scleriments na pon tenor la regenza betg esser l'object d'ina dumonda, mabain stuessan vegnir formulads en furma d'ina incumbensa.
Las dumondas concretas dal deputà Trepp pon perquai vegnir respundidas resumond sco suonda:
1./2. La regenza desista d'ina resposta.
3. En cas da differentas opiniuns davart il dretg da survegnir infurmaziuns e da prender invista da las actas na prevesa l'art. 26 al. 3 LCG en il cas concret nagina procedura da meds legals, mabain ina procedura da reglar conflicts entaifer il cussegl grond. Tenor l'avis da la regenza na datti nagin motiv da midar questa regulaziun raschunaivla.
12 da december 2013