La nova finanziaziun da la tgira è ussa en vigur dapi l'onn 2011. Cun la fixaziun provisorica da las tariffas maximalas 2015 per las chasas da tgira vul il chantun ussa realisar – per l'emprima giada dapi l'entrada en vigur da la nova finanziaziun da la tgira – 1 ad 1 las prescripziuns legalas concernent las tariffas maximalas. En quest connex vegn la summa da las tariffas maximalas puspè reducida in'ulteriura giada.
La cuntrada da chasas da tgira en il Grischun è precis uschè multifara sco il chantun sez. I dat chasas da tgira pli grondas e pli pitschnas, pli veglias e pli novas. Il basegn d'investiziun resp. il basegn d'amortisaziun che po avair grondas consequenzas finanzialas è pia fitg different da chasa da tgira a chasa da tgira. Sch'ina chasa da tgira d'ina grondezza mesauna cun 50 letgs da tgira ha pudì vegnir construida per var 9 milliuns francs avant 30 fin 40 onns, sa chattan quels custs ozendi tar var 20 milliuns francs. Mo gia pervia da quest fatg po il basegn d'amortisaziun annual variar tranter 270 000 francs (3 % da 9 milliuns francs) e var 600 000 francs (3 % da 20 milliuns francs) tar la durada d'amortisaziun da 33 onns sco ch'ella vegn prescritta da la lescha. Cun realisar las differentas prescripziuns da vart da la confederaziun e dal chantun (calculaziun dals custs [CACU], rendaquint tenor Swiss GAAP RRQ e.u.v.) e grazia a la buna collavuraziun tranter l'uffizi da sanadad e la federaziun grischuna "chasas ed ospitals" stattan a disposiziun datas verifitgadas che permettan ussa da far decleraziuns fidadas concernent la situaziun finanziala da las chasas da persunas attempadas e da tgira. En quest lieu poi vegnir constatà che las tariffas da las chasas da tgira dal Grischun correspundan vaira precis a la media svizra. Sin basa dals resultats da la CACU poi però vegnir constatà che circa 60 % da las chasas da tgira dal Grischun serran lur quint cun in deficit e ch'il manco per onn sa chatta tar circa 4,3 milliuns francs. Quai vul dir che la refinanziaziun da l'infrastructura n'è betg segirada cun il model da finanziaziun vertent.
Per quest motiv fan las sutsegnadas ed ils sutsegnads las suandantas dumondas a la regenza:
1. Il model da finanziaziun vertent (la basa per las tariffas maximalas èn las chasas da tgira cun la structura dals custs la pli favuraivla) chaschuna ina spirala negativa privlusa tar las tariffas maximalas che impedescha che las chasas da tgira possian obtegnair in gudogn suffizient per as pudair refinanziar en il futur or d'agens meds finanzials. Co poi vegnir giustifitgà sin basa da las differenzas tar il stadi d'investiziun da las chasas da tgira da fixar las tariffas maximalas uschia che var 60 % da las chasas da tgira dal Grischun èn deficitaras en quai che concerna la calculaziun dals custs?
2. Tgi gida tar ina tala largia da finanziaziun, sch'ils meds finanzials realisads sez da la chasa da tgira na permettan betg da far ina sanaziun u ina renovaziun cumplessiva?
3. Premess che la societad purtadra da la chasa da tgira n'ha betg avunda agen chapital per ina sanaziun u per ina renovaziun cumplessiva e che las vischnancas ston serrar la largia da finanziaziun, vegnan questas chargias (spezialas) indemnisadas a la vischnanca sur la gulivaziun da finanzas?
Cuira, ils 22 d'october 2014
Hardegger, Casanova-Maron (Domat), Tomaschett-Berther (Trun), Albertin, Atanes, Bleiker, Blumenthal, Bucher-Brini, Cahenzli-Philipp, Casanova (Glion), Casty, Casutt-Derungs, Caviezel (Tavau Clavadel), Danuser, Darms-Landolt, Della Vedova, Deplazes, Engler, Fasani, Florin-Caluori, Giacomelli, Grass, Gunzinger, Heiz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Jaag, Jenny, Joos, Kasper, Koch (Tumein), Kunz (Fläsch), Kunz (Cuira), Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Michael (Donat), Müller, Niederer, Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Pedrini, Perl, Peyer, Pfenninger, Pult, Steck-Rauch, Thöny, Troncana-Sauer, Vetsch (Pragg-Jenaz), Waidacher, Widmer-Spreiter, Wieland, Gujan-Dönier, Sgier, Sonder
Resposta da la regenza
Tenor l'art. 21b al. 1 da la lescha per promover la tgira da malsauns e l'assistenza da persunas attempadas e da persunas che basegnan tgira (LTM; DG 506.000) sto la regenza fixar ils custs renconuschids, graduads tenor dimensiun da la prestaziun per las chasas da persunas attempadas e da tgira e per las gruppas da tgira che vegnan menziunadas sin la glista da las chasas da tgira, e la participaziun als custs maximala tras las abitantas ed ils abitants per ils custs da pensiun, da reparatura, da renovaziun, d'assistenza e da tgira. La basa per fixar ils custs renconuschids e la particpaziun maximala da las abitantas e dals abitants furma tenor l'art. 21b al. 2 LTM la media dals custs da las chasas da persunas attempadas e da tgira sco er da las gruppas da tgira che lavuran en moda economica e che han ina permissiun da manaschi senza cundiziuns, e quai tenor la calculaziun dals custs da l'onn che preceda l'onn dal conclus. Tar la fixaziun ston vegnir resguardadas las midadas dals custs ch'èn vegnidas chaschunadas – cumpareglià cun l'onn da basa – da facturs exogens e da la chareschia.
La regenza respunda las dumondas sco suonda:
1. Il fatg che circa 60 pertschient da las chasas da tgira dal Grischun èn deficitaras en quai che concerna la calculaziun dals custs è la consequenza da la directiva giuridica da l'art. 21b al. 1 LTM che prescriva, co che las tariffas maximalas ston vegnir calculadas. En quest connex stoi vegnir constatà che la contabilitad da las finanzas per giuditgar la situaziun economica dals manaschis è pli expressiva che la calculaziun dals custs. En la calculaziun dals custs pon vegnir resguardads sco custs er amortisaziuns sin indrizs gia amortisads cumplainamain, che vegnan però anc duvrads vinavant, e tschains da norma calculatorics ch'èn pli auts, ch'ils tschains che resultan effectivamain. Questa pussaivladad dovra perquai er la gronda part da las chasas da tgira. En la contabilitad da las finanzas pon percunter vegnir cudeschads mo las amortisaziuns ed ils tschains effectivs. Correspundentamain demussan bler main chasas da tgira in deficit en la contabilitad da las finanzas. Quests deficits èn per gronda part il resultat d'ina gestiun nunrentabla.
La deposiziun ch'il model da finanziaziun vertent impedeschia che las chasas da tgira possian obtegnair in gudogn suffizient per as pudair refinanziar en il futur or d'agens meds finanzials n'è betg correcta per ils suandants motivs:
- La basa per determinar ils custs renconuschids e pia per fixar las tariffas
maximalas vegn furmada da las datas actualas dals custs e da las prestaziuns. Las tariffas maximalas suondan pia il svilup dals custs da las chasas da tgira rentablas.
- Ils custs per l'utilisaziun dals implants èn ina part integrala da la calculaziun dals custs e vegnan resguardads correspundentamain cun fixar las tariffas maximalas. Las tariffas maximalas per l'onn 2015 cuntegnan custs per l'utilisaziun da l'implant en l'import da 39 francs per di.
2. Tenor l'art. 20 LTM ston las vischnancas procurar per ina purschida suffizienta per la tgira ed assistenza parzialmain staziunara e staziunara da pazientas e da pazients da lunga durada sco er da persunas attempadas. Sch'ils meds finanzials ch'ina chasa da dimora ha generà sez na bastan betg per sanar las finanzas, sch'i n'è betg pussaivel da procurar meds finanzials esters e sche la chasa da dimora è necessaria per il provediment suffizient en la regiun da chasas da dimora, ston las vischnancas da la regiun da chasas da dimora procurar per ils meds finanzials ch'èn necessaris per la sanaziun.
3. La nova gulivaziun da finanzas che vala a partir da l'onn 2016 focussescha da la vart dals custs sin las grevezzas geografic-topograficas, per la scola populara e socialas da las vischnancas. En quest connex sa tracti da quels secturs che engrevgeschan il pli ferm las finanzas communalas e che chaschunan il medem mument – pervia da las grondas differenzas tar las grevezzas – decisivamain las grondas differenzas tar ils pes da taglia da las vischnancas. La nova gulivaziun da finanzas na tegna perquai betg quint da la finanziaziun da las chasas da tgira. Sut tschertas premissas po però er vegnir pajada ina contribuziun da gulivaziun per ina grevezza speziala inevitabla en il sectur da l'infrastructura da chasas da tgira. La nova lescha davart la gulivaziun da finanzas prevesa en l'art. 9 ina gulivaziun individuala d'inegualitads per grevezzas spezialas (GIG) da vischnancas. Questa gulivaziun po da princip vegnir pajada per tut ils champs d'incumbensas. La contribuziun GIG duai impedir che las finanzas d'ina vischnanca vegnian disturbadas duraivlamain. Ella premetta che la grevezza netta da la vischnanca surpassia 5 pertschient da ses potenzial da resursas e che la vischnanca haja in pe da taglia d'almain 100 pertschient. La contribuziun vegn concedida da la regenza sin dumonda da la vischnanca.
30 da december 2014