Incumbensa da fracziun da la PPS concernent suttametter al referendum facultativ ils plans d'instrucziun
Sessiun: 11.12.2014
Dapi curt è avant maun la versiun repassada dal Plan d'instrucziun 21. Ils 7 da november 2014 ha la CDEP-T publitgà uffizialmain il Plan d'instrucziun 21. La nova versiun è vegnida adattada levamain e scursanida. Ils puncts fundamentals che procuran adina puspè per gronda critica da vart dals magisters, dals geniturs e dals politichers n'èn dentant betg vegnids adattads. Cun passa 400 paginas pon ins anc adina discurrer d'ina "ovra gigantesca" che n'ha nagut da far cun la finamira per propi, numnadamain da relaschar in plan d'instrucziun general.
Nus na stuain betg exnum introducir il Plan d'instrucziun 21. En il chantun Grischun è medemamain vegni refusà cleramain Harmos cun quasi 57 %. Nus essan pia libers en nossas decisiuns.
Tenor la pagina d'internet dal DECA dal Grischun pon ins leger sut las incumbensas dal departament punct A "educaziun" il suandant: "scolina e scola populara: survegliar, planisar e coordinar sco er metter a disposiziun meds d'instrucziun". L'introducziun dal Plan d'instrucziun 21 cun millis da cumpetenzas va evidentamain memia lunsch. Uschia hai num en la lescha che la regenza possia fixar finamiras impegnativas per singuls roms.
La fracziun da la PPS è persvadida che – pervia da las discussiuns animadas e vastas en la populaziun davart il Plan d'instrucziun 21 – i stoppia vegnir prendida per mauns a temp in'examinaziun da las cumpetenzas. Las explicaziuns che la regenza ha dà fin oz, da vulair preschentar al cussegl grond il Plan d'instrucziun 21 en ina furma adattada, na bastan betg. Il svilup da la scola, particularmain l'introducziun dal Plan d'instrucziun 21, èn memia impurtants per als pudair retrair cumplettamain da la legitimaziun democratica.
La fracziun da la PPS propona perquai a la regenza d'adattar la lescha davart las scolas popularas dal chantun Grischun (lescha da scola) avant l'introducziun dal Plan d'instrucziun 21 uschia, ch'ils plans d'instrucziun èn suttamess al referendum facultativ.
Cuira, ils 11 da december 2014
Koch (Igis), Brandenburger, Davaz, Hug, Nay, Salis, Toutsch, Weber
Resposta da la regenza
La cumpetenza da relaschar plans d'instrucziun n'è actualmain en nagin chantun tudestg u pluriling chaussa dal parlament, mabain adina da l'executiva, dal departament cumpetent u d'in organ nominà per ils fatgs d'educaziun (cussegl da furmaziun, cussegl d'educaziun e.u.v.). En il chantun Grischun decida dapi decennis la regenza davart fixar ils plans d'instrucziun. Er a chaschun da la revisiun totala da la lescha davart las scolas popularas dal chantun Grischun dals 21 da mars 2012 (lescha da scola; DG 421.000) è quest urden da cumpetenzas ch'è sa cumprovà vegnì mantegnì.
Relaschar novs plans d'instrucziun pretenda pia in conclus da la regenza. Il plan d'instrucziun na po pia betg vegnir suttamess al referendum facultativ (cf. constituziun dal chantun Grischun dals 14 da settember 2003 [DG 110.100], art. 17). Per pudair suttametter en il futur plans d'instrucziun al referendum facultativ stuess, empè da la regenza, il cussegl grond relaschar ils plans d'instrucziun. Ina tala midada da la lescha da scola stuess l'emprim vegnir concludida dal cussegl grond cun agid d'ina revisiun parziala. Ina midada respectiva da la lescha na maina dentant, ord vista da la regenza, per ils suandants motivs betg a la finamira:
Plans d'instrucziun giaudan bain giustifitgadamain in vast interess da vart da la societad. Deducir il plan d'instrucziun directamain da debattas davart la furmaziun che vegnan manadas en la societad politica n'è dentant ni adequat ni giavischabel. Las pretensiuns envers la scola èn memia eterogenas per quai.
Per elavurar plans d'instrucziun dovri per exempel ina tscherna dals cuntegns da la furmaziun ch'è motivada professiunalmain, la connexiun cun ils plans d'instrucziun vertents, l'orientaziun a las pretensiuns praticas da las instituziuns da furmaziun che suondan la scola populara e l'elavuraziun pedagogica dals interess da la societad che sa fundan sin ina vasta basa. Far tut questas ponderaziuns è ina incumbensa fitg cumplexa ch'il cussegl grond fiss bun da prestar, pervia da sia grondezza e pervia da sia structura, mo cun fitg grondas difficultads. L'elavuraziun dal Plan d'instrucziun 21 tras il cussegl grond na fiss ultra da quai strusch pratitgabel, er pervia da sia vasta dimensiun da passa 500 paginas.
Ina basa ed in'acceptanza ha il Plan d'instrucziun 21 survegnì almain per part tras la procedura da consultaziun ch'è vegnida fatga en in vast gremi durant l'elavuraziun interchantunala. En il rom da la consultaziun davart il Plan d'instrucziun 21 ch'è vegnida organisada parallelamain en tut ils 21 chantuns participads durant l'onn 2013 han tranter auter er las partidas politicas pudì prender posiziun en moda cumplessiva. Tut en tut èn entradas 44 respostas da consultaziun en il Grischun.
A chaschun da la revisiun totala da la lescha da scola durant l'onn 2012 avess ins gì l'occasiun da surdar al cussegl grond la cumpetenza da relaschar ils plans d'instrucziun. Ina tala midada da las responsabladads n'è quella giada dentant betg vegnida giavischada dal cussegl grond, schebain che gia en la missiva tar la lescha da scola eri vegnì renvià expressivamain al Plan d'instrucziun 21 ed al project da surpigliar quel per il Grischun. En il decurs da la debatta davart la lescha da scola è – sin proposta da la cumissiun predeliberanta – vegnì integrà en la lescha da scola tar l'art. 29 in al. 3 supplementar cun il suandant text: "Il plan d'instrucziun sto – sche pussaivel – vegnir coordinà tranter ils chantuns." Cun quai ha il legislatur creà sapientivamain ina basa per pudair surpigliar er per il Grischun las prescripziuns dal Plan d'instrucziun 21 (cf. protocol verbal dal cussegl grond, 8 da december 2011, pagina 664).
Sin basa dals motivs preschentads propona la regenza al cussegl grond da betg acceptar questa incumbensa.
11 da favrer 2015