Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 18.10.2016

En Svizra crescha il dumber da persunas che basegnan tgira. Adina dapli da questas persunas giavischan da restar a chasa fin a la mort. Ellas na vulan betg ir en ina chasa da tgira. Ina tgira cumplessiva durant 24 uras, ch'instituziuns svizras porschan, po custar fin a 10 000 francs per mais. Quai na pon bleras persunas betg pajar. Perquai engaschan adina dapli persunas che basegnan tgira en chasadas svizras migrantas da tgira da l'Europa orientala. Savens sut cundiziuns da lavur problematicas. Questas dunnas vegnan per 3 mais en Svizra, lavuran en ina chasada savens durant 24 uras, e quai 7 dis l'emna. Suenter turnan ellas puspè per 3 mais enavos en lur pajais d'origin. Questa situaziun da lavur da bleras migrantas da tgira è precara e mo per part legala. Damai che la lescha da lavur na vala betg per ellas en chasadas privatas u ch'ellas lavuran sco persunas cun activitad da gudogn independenta, n'èn ellas savens betg assicuradas, n'han betg in temp liber reglà e lavuran sut in grond squitsch fisic e psichic, perquai ch'ellas ston star a disposiziun per lur clientella durant 24 uras.

 

En quest connex sa tschentan las suandantas dumondas:

 

1. Quantas persunas èn engaschadas en noss chantun en chasadas privatas per activitads d'assistenza e da tgira?

 

2. Quantas da questas persunas che lavuran èn vegnidas engaschadas d'agenturas svizras u da l'exteriur e quantas da questas persunas che lavuran vivan en la chasada privata da la persuna che basegna tgira (Live-In)?

 

3. Co è la situaziun en il chantun Grischun areguard las migrantas da tgira?

 

4. Co giuditgescha la regenza las cundiziuns da lavur da las migrantas da tgira en il chantun Grischun e nua vesa ella eventualmain in basegn d'agir?

 

5. Datti standards minimals per la qualitad da l'assistenza e da la tgira en chasadas privatas? Sche gea: Co vegni garantì, che quels vegnan observads?

 

Cuira, ils 18 d'october 2016

 

Bucher-Brini, Tomaschett-Berther (Trun), Holzinger-Loretz, Atanes, Baselgia-Brunner, Brandenburger, Caduff, Cahenzli-Philipp, Casutt-Derungs, Caviezel (Cuira), Danuser, Darms-Landolt, Deplazes, Dermont, Dosch, Gartmann-Albin, Geisseler, Hitz-Rusch, Jaag, Jeker, Locher Benguerel, Lorez-Meuli, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Monigatti, Niederer, Perl, Pult, Rosa, Steck-Rauch, Thöny, Troncana-Sauer, Vetsch (Claustra Vitg), Widmer-Spreiter, Bonderer, Degiacomi, Gugelmann, Horrer, Natter, Vassella

Resposta da la regenza

En Svizra vegnan adina dapli persunas attempadas tgiradas da dunnas da l'Europa orientala, perquai che blera glieud vuless vegnir veglia a chasa. En il Grischun na stattan savens betg ils motivs finanzials en il center, cunquai che la participaziun da las abitantas e dals abitants als custs da las chasas da persunas attempadas e da tgira importan maximalmain 183.60 francs per di, pia stgars 5700 francs per mais. En cas da la tgira ed assistenza a chasa furneschan per regla ils servetschs da spitex las prestaziuns da tgira che pon vegnir messas a quint a las assicuranzas da malsauns, e las migrantas da tgira garanteschan l'assistenza a chasa e fan il tegnairchasa.

Adina dapli agenturas dal territori da la UE intermedieschan assistentas per senioras e seniors en chasadas privatas en Svizra. Cun il fegl d'infurmaziun "Criteris per l'engaschament da forzas da lavur estras en il sectur da l'agid e da la tgira a chasa" renda l'uffizi chantunal per industria mastergn e lavur (UCIML) attent che gidantras da chasa en Svizra ston vegnir engaschadas. Tenor il dretg d'assicuranza sociala n'è in'activitad da gudogn independenta en chasadas privatas betg pussaivla.

En il rom da l'execuziun da las mesiras accumpagnantas examinescha il UCIML dumondas per engaschar persunal d'assistenza da l'exteriur en chasadas privatas areguard il martgà da lavur.

La regenza respunda las dumondas sco suonda:

1. Il dumber da las persunas ch'èn occupadas en chasadas privatas en il chantun per incumbensas d'assistenza e da tgira n'è betg enconuschent a la regenza. Enconuschent è mo il dumber da persunas d'assistenza da l'exteriur. Fin ils 30 da settember 2016 ha il UCIML examinà 81 dumondas per engaschar persunal d'assistenza da l'exteriur sco er sche 5 instituziuns ch'emprestan assistentas da tgira a chasadas privatas han observà las prescripziuns dal martgà da lavur.

2. I n'è betg admissibel d'occupar gidantras da chasa da l'exteriur sur ina interpresa d'intermediaziun u da spedida estra sco persunas cun activitad da gudogn independenta u dependenta en ina chasada svizra. Indicaziuns davart il dumber da gidantras da chasa intermediadas d'agenturas svizras na datti naginas.

3. La regenza suppona che la situaziun en il Grischun na sa differenziescha betg da quella en ils ulteriurs chantuns da la Svizra orientala.

4. La regenza valitescha las cundiziuns da lavur da las migrantas da tgira en il chantun sco cuntentaivlas. Cunquai che la dumonda per tals servetschs è pli gronda che la purschida, èn las cundiziuns da lavur per regla en urden. La regenza na vesa correspundentamain nagin basegn d'agir. Per las gidantras da chasa "Live-In", che vivan en las chasadas, nua ch'ellas lavuran, valan las medemas cundiziuns da salari e da lavur sco per las gidantras da chasa che na vivan betg en la chasada da lur patrun. Questas cundiziuns da lavur resultan dal contract normal da lavur per relaziuns da lavur en l'economia da chasa dal chantun Grischun (DG 535.200), nun ch'i sajan vegnidas fatgas autras cunvegnas. Il temp da lavur maximal per emna è 44 uras e duess per regla esser terminà a las 19.30.

5. Per activitads da tegnairchasa e d'assistenza na dovri nagina permissiun per pratitgar la professiun. Il UCIML pretenda da las petentas e dals petents ina conferma, ch'i na vegnia prestada nagina activitad da tgira. Tgi che presta tgira en il senn da l'art. 7 al. 2 da l'ordinaziun davart las prestaziuns per la tgira da malsauns (OPM), dovra ina permissiun per pratitgar la professiun da l'uffizi da sanadad. La concessiun da la permissiun premetta in diplom da tgira renconuschì da la Crusch Cotschna Svizra.

Per la tgira ed assistenza en chasadas privatas na datti nagins standards minimals da qualitad.

13 da schaner 2017