Las spezialistas ed ils spezialists dal Cercl'Air (uniun da las represchentantas e dals represchentants da las autoritads e da las scolas autas svizras en il sectur dal mantegniment da l'aria pura) constateschan che la qualitad da l'aria sa meglierescha mo plaunsieu en blers lieus. Particularmain en las aglomeraziuns da citads e per lung da vias frequentadas fermamain n'è l'immissiun d'oxids da nitrogen (NOx) ch'èn nuschaivels per la sanadad strusch sa reducida ils ultims onns. En il Grischun èn pertutgads da quai oravant tut il Partenz u las valladas per lung da la A13.
Il scandal da diesel ha mussà che l'industria dad autos ha engianà durant blers onns e vendì autos ch'emettan normalmain ina quantitad da substanzas nuschaivlas bler pli gronda en l'aria che tar la certificaziun en il test da labor. Quasi tut ils autos examinads da las marcas las pli differentas han emess facticamain sin via quantitads d'oxids da nitrogen che surpassan fermamain las limitas legalas. Tar tscherts autos èn schizunt vegnidas mesiradas valurs che sa chattan 10 giadas sur la limita. Quest fatg contribuescha supplementarmain a l'immissiun d'oxids da nitrogen.
La UE ha concludì novas disposiziuns davart las svapurs il favrer 2016. A partir dal 1. da settember 2017 vegnan fatgs tests dad RDE (Real Drive Emissions). Quai èn mesiraziuns che vegnan fatgas en il traffic sin via real sco premissa per l'approvaziun dals tips d'autos da persunas. Questas disposiziuns valan er per la Svizra. Uschia dastgass la situaziun però sa meglierar mo plaun a plaun. Las novas disposiziuns d'immatriculaziun per vehichels a diesel novs valan numnadamain pir a partir dal settember 2019.
En Svizra è il maun public in cumprader impurtant da vehichels, cun consequenzas directas per l'igiena da l'aria. Il chantun e las vischnancas pon – cun cumprar autos nets – contribuir al mantegniment da l'aria pura ed uschia exequir ina funcziun d'exempel impurtanta.
En quest connex sa tschentan las suandantas dumondas:
1. Quants vehichels da servetsch ha il chantun Grischun?
2. Quants da quels han in motor a diesel?
3. Co tracta il chantun ses agens vehichels a diesel suenter il scandal da
diesel?
4. È la regenza pronta da desister da cumprar novs vehichels a diesel che n'adempleschan anc betg las normas da svapur che valan a partir dal 1. da settember 2017 a favur da las stentas per mantegnair l'aria pura?
5. È la regenza pronta da communitgar ina recumandaziun correspundenta a las vischnancas, a la populaziun ed als gestiunaris privats da flottas da vehichels?
Cuira, ils 19 d'october 2016
Thöny, Deplazes, Atanes, Baselgia-Brunner, Bucher-Brini, Cahenzli-Philipp, Caviezel (Cuira), Gartmann-Albin, Jaag, Locher Benguerel, Monigatti, Müller, Niederer, Perl, Pult, von Ballmoos, Degiacomi, Horrer, Vassella