La segirezza tutga tar ils basegns fundamentals da l'uman. In'auta segirezza è plinavant fitg impurtanta er sco factur economic per ina plazza economica attractiva. Per valitar ina situaziun da segirezza vegni enconuschentamain distinguì tranter ina "segirezza objectiva" ch'è cumprovabla statisticamain e facticamain, ed ina "segirezza subjectiva" che vegn resentida dal singul individi. Tuts dus geners da segirezza èn d'ina impurtanza fundamentala.
Segirezza objectiva: Dependa da cundiziuns generalas. En quest connex renviescha la regenza a la pagina 24 dal preventiv, resp. dal program annual PS 4/22 "segirezza publica", nua ch'i vegn descritta la finamira da l'onn. Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders renconuschan las stentas da la regenza e sustegnan questas stentas senza resalvas.
Segirezza subjectiva: Che la populaziun resentia segirezza, dependa tranter auter er d'ina communicaziun averta, transparenta e regulara. Il mument stoi deplorablamain vegnir constatà che tala è fitg manglusa da vart da la confederaziun. Ils ultims mais han ins piglià p.ex. circa 50 fugitivs a las duanas da Campocologno, da Müstair e da Martina. Quests fugitivs èn ubain vegnids refusads ubain manads en il center da cumpetenza ad Altstätten. La populaziun n'ha strusch badà insatge da quai. Quai grazia a la prestaziun excellenta da nossas forzas da segirezza a la front. Quellas han schlià ils singuls cas cun bler engaschament e cun gronda umanitad, dentant betg senza fadias. Sin fundament da quests fatgs pudess ins presumar ch'i na dettia nagins problems a noss cunfins grischuns. La situaziun idealisada pudess vegnir duvrada da la confederaziun sco manevra da guntgida per reducir ulteriuramain il dumber effectiv dal corp da guardias da cunfin en noss chantun. Quai vegn refusà categoricamain.
La preschientscha dal corp da guardias da cunfin e dal persunal da duana als cunfins na gida betg mo ad augmentar la segirezza en general. Ella procura a medem temp per plazzas da lavur impurtantas e preziusas en nossas regiuns perifericas. En quest connex deploreschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders zunt fitg che en connex cun la centralisaziun annunziada da las investigaziuns da duana è planisada in'ulteriura reducziun da plazzas. Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders dumondan ultra da quai, tge consequenzas ch'il project da refurma da 400 milliuns francs DaziT da la direcziun generala da duana, che cuntegna er ina cumponenta organisatorica, ha per il chantun Grischun.
Surprendentamain stoi vegnir prendì enconuschientscha che – malgrà diversas intervenziuns, sco l'iniziativa dals chantuns inoltrada dacurt en chaussa – ha lieu in'ulteriura reducziun da plazzas da vart da la confederaziun. Cunter quest proceder sto la regenza cumbatter cun vehemenza. Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders dischapprovan fermamain in'ulteriura reducziun da plazzas.
Sin basa da las explicaziuns qua survart vegn la regenza incumbensada:
1. da pretender – pertutgant il corp da guardias da cunfin – ina infurmaziun transparenta a la publicitad davart la situaziun als cunfins da noss chantun e davart las consequenzas dal project DaziT;
2. da s'engaschar vinavant activamain tar la confederaziun cunter ina reducziun tar la duana e tar il corp da guardias da cunfin en las regiuns dal chantun Grischun;
3. d'impedir cun tutta forza ch'i vegnian centralisadas las investigaziuns da duana e pia ch'i vegnian reducidas ulteriuras plazzas en las regiuns dal Grischun;
4. da sa reunir cun ils ulteriurs chantuns da la Svizra orientala e da communitgar a la confederaziun cleras aspectativas areguard la dotaziun persunala da la duana e dal corp da guardias da cunfin al cunfin ost.
Cuira, ils 6 da december 2017
Della Vedova, Salis, Michael (Castasegna), Albertin, Alig, Atanes, Berther (Mustér), Bleiker, Blumenthal, Bondolfi, Brandenburger, Buchli-Mannhart, Caduff, Caluori, Casanova (Glion), Casty, Casutt-Derungs, Cavegn, Clalüna, Claus, Danuser, Darms-Landolt, Deplazes, Dermont, Dosch, Dudli, Engler (Tavau Vitg), Epp, Fasani, Felix (Scuol), Florin-Caluori, Geisseler, Giacomelli, Gunzinger, Hartmann, Heiz, Hitz-Rusch, Holzinger-Loretz, Hug, Jeker, Jenny, Joos, Koch (Tumein), Kollegger, Komminoth-Elmer, Kunfermann, Kunz (Fläsch), Lamprecht, Mani-Heldstab, Märchy-Caduff, Mathis, Michael (Donat), Monigatti, Müller, Nay, Niederer, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Papa, Pfäffli, Sax, Schneider, Schutz, Steck-Rauch, Steiger, Stiffler (Tavau Vitg), Tenchio, Thomann-Frank, Tomaschett (Breil), Tomaschett-Berther (Trun), Toutsch, Troncana-Sauer, von Ballmoos, Waidacher, Weber, Weidmann, Widmer-Spreiter, Wieland, Zanetti, Antognini, Berther (Segnas), Engler (Surava), Grünenfelder Hunger, Pfister, Wellig