Renviond a la constituziun federala ed a la lescha federala davart l'egualitad da dunna ed um vegn la regenza supplitgada da prender posiziun davart pliras dumondas:
Tar la dumonda 1: Per fixar las pajas sco er per classifitgar las funcziuns en classas da funcziun èn cumpetentas las instanzas d'engaschament en enclegientscha cun l'uffizi da persunal. En la pli gronda part dals cas discuta l'uffizi da persunal questas dumondas directamain cun las manadras ed ils manaders dals posts da servetsch. Tant las manadras ed ils manaders dals uffizis sco er las collavuraturas ed ils collavuraturs involvids da l'uffizi da persunal èn sensibilisads per las pretensiuns da la politica d'egualitad e sa tegnan al current, p.ex. cun lur participaziun a la 3. scuntrada naziunala davart il tema "egualitad da las pajas en il sectur public" da l'october 2017 a Berna.
Tar la dumonda 2: Cur che l'uffizi da persunal ha introducì l'onn 2010 – en collavuraziun cun la firma externa confer! SA – ina nova valitaziun da las plazzas da lavur, èn vegnidas resguardadas cunzunt er experientschas da l'egualitad. Uschia sa basa la valitaziun analitica actuala sin in catalog da passa 50 criteris neutrals areguard las schlattainas.
En connex cun las lavurs preparatoricas per repassar las valitaziuns da las funcziuns èsi er vegnì controllà, sch'ils salaris da las dunnas èn discriminads envers quels dals umens. Il rapport da la firma confer! SA incaricada cun questa controlla, ha mussà ch'ins n'ha pudì pertschaiver nagina discriminaziun sistematica da las pajas.
Quest resultat n'è betg stà surprendent, cunquai che las plazzas da l'administraziun chantunala èn vegnidas valitadas – gia avant il repassament – cun in sistem analitic per valitar plazzas da lavur ch'è neutral areguard las schlattainas. Quest sistem deriva da l'institut da scienza da manaschis da la SPF Turitg (BWI) resp. da sia organisaziun successura GFO Turitg.
Tar la dumonda 3: Cun repassar il sistem analitic per valitar funcziuns èn er vegnids integrads ils instituts chantunals autonoms e las dretgiras chantunalas.
Tar la dumonda 4: Las acquisiziuns publicas han l'intent da cuntanscher ina concurrenza economica e libra da discriminaziuns tranter ils purschiders. Sch'i vegnan observads il princip da la nundiscriminaziun, da la quala fa part er l'egualitad da las pajas, sco er las cundiziuns da lavur e las disposiziuns da la protecziun da lavur, sa laschan ils posts da surdada confermar – sco en ils auters chantuns – mintgamai cun agid d'ina autodecleraziun. Sch'i dat suspects tar in purschider, dumondan ils posts da surdada ulteriurs scleriments da las instanzas correspundentas, sco cumissiuns professiunalas pariteticas u instituziuns da prevenziun. En cas d'indicaziuns fallidas, smanatschan al purschider l'exclusiun da la procedura u ina bloccada da durada limitada.
Per motivs da custs sco er pervia d'enconuschientschas mancantas n'èsi ni pussaivel ni cunvegnent da far – en il rom dal process concret d'acquisiziun – regularmain scleriments pli detagliads en il sectur da l'egualitad da las pajas. Las metodas analiticas da standard ch'existan oz èn fitg charas per tuttas duas varts, na permettan betg da cumprovar directamain ina discriminaziun da paja e n'èn betg applitgablas per manaschis pitschens. Quai n'è betg cumpatibel cun il princip dal tractament egual.
L'egualitad da las pajas na po perquai betg vegnir controllada en il rom d'ina procedura concreta d'acquisiziun e da submissiun. Sco problem da l'entira Svizra e da l'economia generala sto l'egualitad da las pajas vegnir schliada ordaifer la procedura d'acquisiziun, cun mesiras politicas surordinadas. Ensemen cun auters chantuns persequitescha la regenza attentamain ils svilups actuals respectivs sin plaun federal.
En vista als fatgs ch'ina controlla da discriminaziun è gia vegnida fatga e ch'il sistem actual da valitaziun è in garant per la nundiscriminaziun da las schlattainas, n'èsi ni necessari ni adequat d'investir vastas resursas per concepir ulteriurs instruments d'analisa.
13 da zercladur 2018