Tenor las indicaziuns dal secretariat da stadi per l'economia SECO han lavurantas e lavurants da passa 50 onns pli grondas difficultads da chattar ina plazza che persunas pli giuvnas. La situaziun da las lavurantas e dals lavurants pli vegls è lura er ina da quatter prioritads da la confederaziun en il rom da l'iniziativa per dapli persunal qualifitgà. Per l'economia signifitgan questas persunas correspundentamain in potenzial da forzas da lavur che vegn rendì accessibel insuffizientamain. Davart lur situaziun han gì lieu trais conferenzas naziunalas. L'enconuschientscha centrala dals partenaris socials da l'onn 2016 è per exempel stada quella che l'impurtanza da lavurantas e lavurants pli vegls vegnia a s'augmentar per l'economia.
Sin sia pagina d'internet preschenta il SECO ils dumbers da persunas dischoccupadas er tenor gruppas da vegliadetgna. L'uffizi chantunal per industria, mastergn e lavur na fa betg quai.
La federaziun Avenir50plus s'engascha per persunas da passa 50 onns cun e senza lavur. L'onn 2018 ha ella fundà ina nova secziun per la Svizra sidorientala che sustegna a Cuira persunas pertutgadas e che s'engascha per lur quitads. La fundaziun da questa secziun e las scuntradas bain visitadas mussan ch'il tema è virulent er en il Grischun.
La federaziun pretenda per exempel models da cussegliaziun confurms a la vegliadetgna, job coaching, furmaziun supplementara individuala empè da mesiras collectivas, promoziun da persunas che derivan d'autras professiuns, supplements transitorics sco en il chantun Vad, supplements transitorics curt avant la pensiun e purschidas da cussegliaziun per persunas che na survegnan betg pli l'indemnisaziun da dischoccupaziun.
En spezial vegni dentant adina puspè crititgà ch'ils centers regiunals per intermediaziun da lavur e las cassas da dischoccupaziun resguardian – tar l'intermediaziun da plazzas ed en il rom da mesiras per il martgà da lavur – memia pauc ils basegns spezials da persunas pli veglias che tschertgan ina plazza, ch'i na vegnian strusch intermediadas plazzas a questas persunas e che las qualificaziuns professiunalas pudessan en general vegnir promovidas meglier.
Perquai vegn la regenza supplitgada da respunder las suandantas dumondas:
1. Co èn sa sviluppadas ils ultims 10 onns las cifras absolutas da las persunas che tschertgan ina plazza e da las persunas dischoccupadas da passa 50 onns en il Grischun e co sa preschentan las quotas cumpareglià cun las quotas d'autras gruppas en mira (GR e CH)?
2. Quant enavant resguardan ils centers regiunals per intermediaziun da lavur e las cassas da dischoccupaziun ils basegns spezials da persunas pli veglias che tschertgan ina plazza, saja quai tar l'intermediaziun da plazzas sco er tar l'applicaziun da contribuziuns per l'introducziun en la lavur?
3. Tge pussaivladads vesa la regenza grischuna per meglierar la promoziun da las qualificaziuns professiunalas da forzas da lavur pli veglias e per uschia metter a disposiziun a l'economia dapli forzas da lavur adattadas?
Cuira, ils 12 da favrer 2019
Degiacomi, Alig, Atanes, Baselgia-Brunner, Berther, Bigliel, Bondolfi, Brandenburger, Brunold, Cahenzli-Philipp, Caluori, Cantieni, Cavegn, Caviezel (Cuira), Caviezel (Tavau Clavadel), Danuser, Deplazes (Cuira), Deplazes (Rabius), Epp, Favre Accola, Florin-Caluori, Flütsch, Gasser, Geisseler, Gort, Hofmann, Holzinger-Loretz, Horrer, Jenny, Kohler, Lamprecht, Locher Benguerel, Maissen, Märchy-Caduff, Marti, Michael (Donat), Michael (Castasegna), Müller (Susch), Müller (Favugn), Niggli-Mathis (Grüsch), Noi-Togni, Paterlini, Perl, Preisig, Rettich, Ruckstuhl, Rüegg, Rutishauser, Salis, Schmid, Schwärzel, Thöny, Thür-Suter, Weber, Widmer-Spreiter (Cuira), Wilhelm, Zanetti (Sent), Holliger, Lunghi