Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda da la fracziun da la PPS concernent la deliberaziun da l'instrucziun da linguas estras en cas excepziunals sin il stgalim real

Sessiun: 12.02.2019

Ils 23 da settember 2018 ha gì lieu la votaziun davart l'iniziativa da linguas estras. En la discussiun è vegnida pretendida pliras giadas ina pussaivladad nunbirocratica d'ina nunelecziun da linguas estras per scolaras e scolars (SeS) surdumandads en il senn d'ina promoziun individuala. Igl è però er in fatg che cun l'introducziun dal Plan d'instrucziun 21 n'existan naginas pussaivladads pli per deliberar SeS da las linguas estras sin il stgalim real.

Sco regulaziun dal cas singul stuessi però esser pussaivel da deliberar SeS dal rom respectiv en cas motivads, oravant tut SeS che survegnan ina promoziun integrativa individuala cun adattaziun da las finamiras da l'instrucziun. Ina deliberaziun dal rom correspundess en quest cas a l'adattaziun da las finamiras da l'instrucziun/a la promoziun la pli gronda pussaivla.

Sche SeS han gia gronda fadia d'ademplir las pretensiuns fundamentalas en l'emprima lingua ed en ils roms matematics (u sche las finamiras da l'instrucziun èn gia adattadas en quests dus roms per SeS), stuess l'attestat final da la scola reala almain pussibilitar a quests giuvenils da pudair far in emprendissadi cun attest. En questa furmaziun fundamentala professiunala cun attest federal (AFP) na vegnan però pretendidas naginas enconuschientschas da linguas estras. Pervia da quai poi bain esser pedagogicamain raschunaivel per singuls SeS cun adattaziun da las finamiras da l'instrucziun u en cas spezials er per SeS senza adattaziun da las finamiras da l'instrucziun (p.ex. sch'els derivan da famiglias immigradas) da rinforzar oravant tut las cumpetenzas en ils roms principals matematica ed emprima lingua.

Fin ussa è questa deliberaziun dal rom vegnida pussibilitada en cunvegnientscha cun la direcziun da la scola e cun il focus sin l'agir pedagogic, particularmain da cuntanscher la promoziun la meglra pussaivla per la scolara u il scolar.

Da nov ston las persunas responsablas per l'educaziun inoltrar ina dumonda da dispensaziun sur la direcziun da la scola a l'inspecturat da scola. I sto vegnir fatg quint cun ina durada d'elavuraziun da la dumonda da circa 2 emnas en il meglier cas.

La formulaziun da la dumonda da dispensaziun dastgass però chaschunar gist a persunas responsablas per l'educaziun immigradas difficultads fitg grondas, uschia che betg mo l'inoltraziun da la dumonda cun la posiziun da la direcziun da la scola, mabain er la formulaziun effectiva da la dumonda vegn ad esser chaussa da la direcziun da la scola.

1.     Resguarda la regenza medemamain sco impurtant che las direcziuns da scola possian duvrar lur libertad d'agir durant ils trais onns dal temp da realisaziun dal Plan d'instrucziun 21 per far experientschas?

2.     È la regenza pronta d'examinar la revocaziun dal spustament da la cumpetenza da decider per deliberar resp. per dispensar SeS da l'instrucziun da linguas estras en il senn da la promoziun individuala la meglra pussaivla dal plaun vertent da la direcziun da la scola – da nov – a l'inspecturat da scola?

3.     Sustegna la regenza la tenuta ch'i possia esser raschunaivel en singuls cas motivads ed en il senn da la promoziun pedagogica la meglra pussaivla da deliberar da l'instrucziun da linguas estras er SeS senza adattaziun da las finamiras da l'instrucziun (p.ex. giuvenils pli vegls immigrads)?

Cuira, ils 12 da favrer 2019

Favre Accola, Hug, Brandenburger, Della Cà, Dürler, Gort, Koch, Salis, Weber, Jegen, Renkel

Resposta da la regenza

Tenor las prescripziuns chantunalas che valevan quella giada han scolaras e sco­lars pudì "nuneleger" fin a quest onn da scola sco excepziun linguas estras en il sectur dals roms obligatorics dal stgalim secundar I. En quest connex fiss questa "nunelecziun" stada limitada en emprima lingia a scolaras e scolars en il rom da la promoziun integrativa cun adattaziun da las finamiras da l'instrucziun. Il cussegl da scola pudeva permetter la nunelecziun sin dumonda da las persunas responsablas per l'educaziun. Questa pussaivladad da "nunelecziun" è vegnida tractada en moda fitg differenta dals purtaders da scola. En tschertas scolas cun plan d'instrucziun tudestg è la "nunelecziun" dal talian sco emprima lingua estra vegnida permessa ad ina gronda part da las scolaras realas e dals scolars reals, ed en scolas cun in plan d'instrucziun talian ha circa la mesadad da las scolaras e dals scolars "nunelegì" l'englais sco segunda lingua estra. Percunter è il rom englais vegnì "nunelegì" mo en singulas scolas cun in plan d'instrucziun rumantsch. Pervia da questas differentas pussaivladads da "nuneleger" linguas estras obligatoricas durant ils trais onns da scola dal stgalim secundar I sco er pervia da l'applicaziun betg unitara tar ils purta­ders da scola avevan las scolaras ed ils scolars da la scola populara enconuschien­tschas preliminaras fitg differentas da linguas estras, cur ch'ellas ed els èn passads al stgalim secundar II. Cun l'introducziun dal Plan d'instrucziun 21 GR per il cumen­zament da l'onn da scola 2018/19 è vegnì introducì il princip dal tractament egual da tut ils roms obligatorics e la pussaivladad da "nuneleger" las linguas estras obliga­toricas è vegnida abolida. Il plan d'instrucziun actual definescha da nov cumpeten­zas da basa per ils quatter champs "matematica", "lingua da scola", "1. lingua estra" e "natira, uman e societad". La scola sco instituziun e las persunas d'instrucziun han l'incumbensa da pussibilitar che quests cumpetenzas da basa vegnian cuntanschi­das cun l'instrucziun.

Dapi l'entrada en vigur da la revisiun totala da la lescha davart las scolas popularas dal chantun Grischun (lescha da scola; DG 421.000) il 1. d'avust 2013 èsi pussaivel – tant sin il stgalim primar sco er sin stgalim primar e stgalim secundar I – da delibe­rar scolaras e scolars da singuls roms, e quai en il rom da la promoziun integrativa cun adattaziun da las finamiras da l'instrucziun. Tenor l'art. 48 al. 2 da l'ordinaziun tar la lescha da scola (ordinaziun da scola; DG 421.010) dovri per quai ina permis­siun da l'uffizi. Questa permissiun vegn concedida en il rom d'ina procedura nun­birocratica e standardisada en il chantun entaifer maximalmain 2 emnas da lavur. Las persunas responsablas per l'educaziun dumondan cun ina curta brev la deli­beraziun dal rom per lur uffant tar l'inspecturat da scola regiunal. Quel sclerescha, sche la scola ha discutà ensemen cun ils geniturs la necessitad d'ina deliberaziun dal rom tenor las prescripziuns chantunalas e sch'ina soluziun substitutiva da scola è garantida durant las lecziuns che crodan ora.

Tar la dumonda 1: Sco explitgà qua survart èn enconuschentas las valurs d'expe­rientscha en connex cun la "nunelecziun" da linguas estras obligatoricas sin plaun da las singulas scolas. En cas da basegn vegn l'uffizi per la scola populara ed il sport a sa procurar infurmaziuns da las scolas davart las experientschas che vegnan atgas durant ils proxims onns areguard l'aboliziun da la pussaivladad da "nunelec­ziun" da linguas estras obligatoricas.

Tar la dumonda 2: Per la "deliberaziun da singuls roms" sco adattaziun la pli gronda da las finamiras da l'instrucziun per scolaras e scolars che vegnan promovids en mo­da integrativa pretenda l'art. 48 al. 2 da l'ordinaziun da scola ina permissiun da l'uffizi. L'uffizi per la scola populara ed il sport ha delegà questa incumbensa als inspecturats districtuals regiunals vischins a la scola. La procedura da permissiun standardisada en il chantun è sa cumprovada. Da returnar al sistem da la pussai­vladad da la "nunelecziun" en il sectur da las linguas estras obligatoricas na maina – tenor l'avis da la regenza – betg a la finamira. Pervia da quai sto la situaziun giuri­dica vertenta vegnir mantegnida.

Tar la dumonda 3: Ina deliberaziun da l'instrucziun da las linguas estras obligatori­cas è tenor la legislaziun da scola respectiva pussaivla mo per scolaras e scolars cun ina promoziun integrativa cun adattaziun da las finamiras da l'instrucziun. Scolaras e scolars pli flaivels senza adattaziun da las finamiras da l'instrucziun dependan d'ina instrucziun differenziada che resguarda las cumpetenzas da basa dal plan d'instrucziun. Per scolaras e scolars da lingua estra valan disposiziuns spezialas che permettan – sin plaun da la scola – soluziuns individualas per las linguas estras obligatoricas a favur da la lingua da scola.

24 d'avrigl 2019