Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa da la fracziun da la PPS concernent in rapport davart las experientschas cun la dispensaziun da linguas estras sin il stgalim real

Sessiun: 29.08.2019

In sguard en il passà mussa ch'il è stada ina pratica usitada e pedagogicamain raschunaivla da betg pli eleger l'emprima lingua estra talian en la regiun linguistica dal Grischun tudestg e la segunda lingua estra englais en il Grischun talian per rinforzar ils roms principals matematica ed emprima lingua.

Tuttina duai quai da nov esser pussaivel mo pli cun la permissiun da l'uffizi, schebain che nagin na stat pli datiers a las scolaras ed als scolars che la direcziun da la scola e las persunas d'instrucziun. Quest proceder resguarda la PPS sco birocratisaziun nunnecessaria d'in process, che n'ha nagina plivalur per las scolaras ed ils scolars e per la scola.

Actualmain existan in tractament inegual da scolaras e scolars da lingua estra e da tals che han sco lingua materna ina lingua chantunala sco er ina cuntradicziun: d'ina vart insista la regenza sin il princip dal tractament egual da tut ils roms obligatorics ed ha abolì la pussaivladad da betg pli eleger ina lingua estra obligatorica. Da l'autra vart crodan davent sin il terz stgalim superiur schizunt 3 lecziuns dals roms da basa uschè impurtants dal sectur da las lecziuns obligatoricas, e quai en il rom da l'individualisaziun. In punct central dal Plan d'instrucziun 21 è, stimadas collegas e stimads collegas, il rinforz da l'individualisaziun, en spezial a la fin dal temp da scola obligatoric. Uschia duain las scolaras ed ils scolars vegnir preparads meglier per las scolas da cuntinuaziun ed en spezial per la furmaziun professiunala. Quest intent sta en cuntradicziun cun la pratica nova e bler pli difficila dal betg pli eleger ina lingua estra resp. per "vegnir deliberà da singuls roms".

Uschia resta er anc averta la dumonda tge ch'i capita cun scolaras e scolars che midan dad auters chantuns en il chantun Grischun? Stuessan quellas e quels, en cas d'ina midada en il chantun Grischun en la vegliadetgna dal 3. stgalim superiur, anc midar p.ex. dal franzos al talian? U èsi qua pussaivel da chattar soluziuns pragmaticas sin plaun da la scola?

E natiralmain: tge resursas supplementaras vegnan messas a disposiziun dal chantun, uschia che la scola sco instituziun e las persunas d'instrucziun possian guardar che las cumpetenzas da basa en ils quatter champs matematica, lingua da scola, 1. lingua estra e «natira, uman e societad» vegnian cuntanschidas?

Nus constatain ch'igl è pussaivel en auters chantuns, sco p.ex. en il chantun Lucerna, da betg pli eleger linguas estras sin il stgalim superiur er suenter l'introducziun dal Plan d'instrucziun 21.

Pervia da quai inoltrescha la PPS dal Grischun la suandanta incumbensa:

La regenza preschenta

·       avant la scadenza da la fasa transitorica concernent la realisaziun dal Plan d'instrucziun 21 in rapport davart las experientschas ch'èn vegnidas fatgas cun l'aboliziun da la pussaivladad da betg pli eleger linguas estras obligatoricas.

·       ina cumparegliaziun cun ils chantuns Lucerna ed Argovia che porschan tuts dus la pussaivladad da betg eleger in rom sin il stgalim superiur er suenter l'introducziun dal Plan d'instrucziun 21.

·       propostas da soluziun alternativas concernent ina procedura simpla per "vegnir deliberà da singuls roms".

Cuira, ils 29 d'avust 2019

Favre Accola, Brandenburger, Della Cà, Dürler, Gort, Hug, Koch, Salis

Resposta da la regenza

Il Plan d'instrucziun 21 Grischun (PI21 GR) definescha cumpetenzas da basa per ils quatter champs "matematica", "lingua da scola", "1. lingua estra" e "natira, uman e societad". La scola sco instituziun e las persunas d'instrucziun han l'incumbensa da pussibilitar che questas cumpetenzas da basa vegnian cuntanschidas cun l'instruc­ziun da tuttas scolaras e da tuts scolars (SeS).

Cun l'introducziun dal PI21 GR per il cumenzament da l'onn da scola 2018/19 è vegnì introducì il princip dal tractament egual da tut ils roms obligatorics, e la pussaivladad da "nuneleger" las linguas estras obligatoricas è vegnida abolida.

Dapi l'entrada en vigur da la revisiun totala da la lescha davart las scolas popularas dal chantun Grischun (lescha da scola; DG 421.000) il 1. d'avust 2013 èsi però pussaivel – tant sin il stgalim primar sco er sin il stgalim secundar I – da deliberar SeS da singuls roms, e quai en il rom da la promoziun integrativa cun adattaziun da las finamiras da l'instrucziun. Tenor l'art. 48 al. 2 da l'ordinaziun tar la lescha da scola (ordinaziun da scola; DG 421.010) dovri per quai ina permissiun da l'uffizi. L'uffizi per la scola populara ed il sport ha delegà questa incumbensa als inspec­turats districtuals da las regiuns linguisticas ch'èn vischins a la scola. La procedura da permissiun standardisada e simpla en il chantun è sa cumprovada.

Avant l'introducziun dal PI21 GR actual n'è la nunelecziun da las linguas estras obligatoricas betg vegnida cumpensada cun frequentar ils roms obligatorics "lingua da scola" u "matematica". Il cussegl da scola pudeva permetter la nunelecziun sin dumonda da las persunas responsablas per l'educaziun. En quest connex avess la nunelecziun da linguas estras en il sectur dals roms obligatorics stuì esser limitada – tenor las directivas chantunalas che valevan quella giada – a SeS cun adattaziun da las finamiras da l'instrucziun. Tranter ils purtaders da scola e las regiuns linguisticas existiva ina pratica fitg differenta areguard la nunelecziun da linguas estras obligato­ricas. Quai aveva per consequenza per ils SeS dal stgalim secundar I pertutgads che l'instrucziun da fin a 6 lecziuns per emna è crudada ora. Ultra da quai possedevan ils SeS a la midada al stgalim secundar II naginas u fitg differentas enconuschientschas preliminaras da linguas estras. La cumpensaziun da lecziuns nunelegidas en il sectur da las linguas estras obligatoricas tras matematica e tras la lingua da scola chaschu­nass – sa basond sin questas experientschas sco er per motivs da l'urari – custs supplementars per ils purtaders da scola.

Il nov rom "individualisaziun" rinforza ils roms fundamentals "matematica" e "lingua da scola". Ils SeS survegnan numnadamain da nov la pussaivladad – en reguard a la frequentaziun d'ina scola da cuntinuaziun u ad in emprendissadi – da tschentar prio­ritads individualas en las linguas obligatoricas ed/u en matematica. Da questa regu­laziun profiteschan tut ils SeS, independentamain da lur derivanza sociala respec­tiva­main linguistica.

En cas d'in arriv da SeS d'auters chantuns da la Svizra en la 3. classa dal stgalim secundar I è vegnì pratitgà gia fin ussa in proceder pragmatic en stretga collavura­ziun tranter ils purtaders da scola ed ils inspecturats districtuals.

Sco gia menziunà n'existiva mai ina regulaziun concernent la nunelecziun da linguas estras obligatoricas e concernent la cumpensaziun a medem temp da tala tras mate­matica sco er tras la lingua da scola. Pervia da quai manca la basa per far in rapport che pudess documentar experientschas correspundentas. Er ina cumparegliaziun dals chantuns monolings Argovia e Lucerna cun il chantun Grischun cun sias tut en tut set linguas da scola n'è betg cunvegnenta.

Sin basa da questas explicaziuns propona la regenza al cussegl grond da refusar l'incumbensa qua avant maun concernent ils puncts 1 e 2 e da la midar sco suonda concernent il punct 3:

En il rom da la proxima revisiun parziala da la lescha da scola examinescha la regen­za, sche la regulaziun da las cumpetenzas en cas da la deliberaziun da linguas estras obligatoricas cumbinada cun cundiziuns da cumpensaziun correspundentas duai vegnir delegada als purtaders da scola.

18 d'october 2019