Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 22.10.2019

La construcziun d'abitaziuns secundaras era en grondas parts da las Alps svizras ditg il motor principal da la conjunctura da construcziun, è però chalada per gronda part pervia da l'iniziativa cunter las abitaziuns secundaras. Il grond dumber da var 80 000 abitaziuns secundaras na signifitga per il Grischun en il futur betg mo sfidas, mabain er schanzas considerablas. Persunas che possedan abitaziuns secundaras èn tenor studis savens persunas cun entradas autas, scoladas bain e mobilas. Ellas han da porscher extremamain bler per il svilup economic en ils territoris da muntogna, numnadamain ideas innovativas, investiziuns ed iniziativa privata. Tranter ellas datti bleras persunas cun activitad da gudogn independenta, interprendidras ed interprendiders e persunas cun contacts prezius en Svizra ed a l'exteriur. Il Grischun porscha la pussaivladad da viver là, nua che auters fan vacanzas.

Per persunas che han in'activitad da gudogn e che possedan actualmain in'abitaziun secundara daventi en il futur pli attractiv da passentar dapli temp al domicil secundar en las bellas muntognas grischunas, d'ina vart perquai che la work-life-balance survegn dapli impurtanza e da l'autra vart, perquai che la proximitad cun la sedia dal patrun vegn a perder impurtanza en il futur pervia dal progress da la digitalisaziun.

Ina gronda schanza è ultra da quai il fatg ch'ils uffants dal babyboom cuntanschan la veglidetgna da pensiun ils proxims onns. Questas «persunas pensiunadas da nov» èn libras en la tscherna dal domicil, possedan bler chapital, èn fitg activas e tschertgan novs champs d'activitad suenter l'extrada da la vita professiunala. Grazia a lur relaziuns savens emoziunalas cun lur domicil secundar han ellas da princip ina prontezza da s'engaschar e da sa far valair tar nus, uschenavant ch'ellas – sco che quai è deplorablamain adina puspè capità en il passà – na vegnan betg pli fitg supportadas sco «vatgas da latg» che stimadas. Il respect e l'interess vicendaivel da progredir cuminaivlamain furman la basa per ina convivenza futura.

Nus essan dumandads da prender mesiras per integrar pli ferm en la societad grischuna las persunas che possedan in'abitaziun secundara, da profitar pli fitg da lur resursas avant maun a favur da noss chantun e da las vischnancas e schizunt da motivar quellas persunas en il meglier cas da transferir lur emprim domicil tar nus.

Igl è cler che las mesiras concernent las persunas che possedan abitaziuns secundaras ston vegnir realisadas per gronda part sin plaun communal ed i n'è en nagin cas la finamira da l'incumbensa da surdar las cumpetenzas respectivas al chantun. Tuttina èsi giavischabel ch'il chantun surpiglia responsabladad sin ses agen champ da cumpetenza, ma sustegnia las vischnancas er en moda administrativa e coordinativa e rinforzeschia sias stentas d'integrar questas gruppas da la populaziun e lur potenzial considerabel per il Grischun.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan la regenza da preschentar al cussegl grond in pachet da mesiras e da proponer mesiras concretas mussond, co ch'il chantun po – en collavuraziun cun las vischnancas – far dapli per l'integraziun instituziunalisada, strategica e persistenta da persunas che possedan in'abitaziun secundara, che oz .

Cuira, ils 22 d'october 2019

Hohl, Brunold, Kasper, Berweger, Bettinaglio, Brandenburger, Buchli-Mannhart, Cantieni, Cavegn, Caviezel (Cuira), Censi, Danuser, Della Cà, Derungs, Dürler, Ellemunter, Epp, Gasser (Cuira), Geisseler, Gort, Gugelmann, Hardegger, Jenny, Jochum, Koch, Kunfermann, Lamprecht, Loepfe, Maissen, Michael (Donat), Niggli-Mathis (Grüsch), Papa, Perl, Preisig, Rettich, Ruckstuhl, Salis, Schneider, Ulber, von Ballmoos, Wellig, Widmer (Favugn), Widmer-Spreiter (Cuira), Wilhelm, Zanetti (Sent), Patzen

Resposta da la regenza

L'incumbensa Hohl pretenda da la regenza da preschentar al cussegl grond in pa­chet da mesiras e da proponer ad el soluziuns pussaivlas concretas. En quest con­nex stoi vegnir constatà ordavant che l'incumbensa sa fatschenta cun ina incarica che appartegna al sectur da cumpetenza da las vischnancas e che eventualas me­siras ston pia vegnir realisadas da quellas. Tenor la voluntad expressiva da l'incum­bensa na duain però naginas cumpetenzas vegnir spustadas en direcziun dal chan­tun.

Las proprietarias ed ils proprietaris d'abitaziuns secundaras èn ina gruppa da giasts gronda e relevanta per il Grischun. Pervia da quai èn els in element impurtant per la valurisaziun regiunala. Els fan expensas da consum en las fatschentas localas sco er per activitads da sport e da cultura. Vitiers vegn il sustegn dal mastergn regiunal cun construir, cun renovar e cun mantegnair las immobiglias secundaras.

Da vart da las vischnancas e dal chantun èsi in basegn actual da reflectar la relaziun cun las proprietarias ed ils proprietaris d'abitaziuns secundaras e da metter quella sin ina basa nova che suttastritga la stima. La tgira dal barat cun las proprietarias ed ils proprietaris d'abitaziuns secundaras è primarmain ina incumbensa da las vischnan­cas e da las organisaziuns turisticas respectivas dal lieu. Il chantun po agir mo en moda subsidiara. Las vischnancas e las organisaziuns turisticas realiseschan gia oz activitads multifaras per infurmar adequatamain e per integrar las proprietarias loca­las ed ils proprietaris locals d'abitaziuns secundaras. Las mesiras pon esser da ca­racters fitg differents (occurrenzas d'infurmaziun, circularas, undraziuns dals giasts regulars, occurrenzas specificas, plattafurmas da barat sco plazzas communalas digitalas e chaussas sumegliantas).

La fin d'october 2019 ha gì lieu ina scuntrada d'ina delegaziun da la IG Zweitheimi­sche Graubünden e da represchentants dal departament da finanzas e vischnancas sco er dal departament d'economia publica e fatgs socials. Talas scuntradas èn im­purtantas per sensibilisar il chantun per ils giavischs da las proprietarias e dals pro­prietaris d'abitaziuns secundaras e gidan ad encleger meglier ils giavischs da tuttas duas varts.

La regenza vesa er ina schanza per il Grischun, sche las proprietarias ed ils proprie­taris d'abitaziuns secundaras sa trategnan pli savens en il Grischun u transfereschan schizunt lur domicil en il Grischun. Gia oz sustegna il chantun en il rom da la campa­gna da marca "Enavant 4.0" cleras mesiras per posiziunar il Grischun sco lieu da viver e da lavur. En il rom da la realisaziun dal nov program da la regenza vegn la regenza ad intensivar pli fitg sias stentas per augmentar l'attractivitad dal Grischun sco lieu d'abitar e da lavurar.

La plattafurma GRhome.ch, ch'è vegnida iniziada da la cuminanza d'interess per il turissem en il Grischun e che vegn cofinanziada decisivamain dal chantun, sa drizza explicitamain er a las proprietarias ed als proprietaris d'abitaziuns secundaras e betg mo a las indigenas ed als indigens. Stgars 20 pertschient da las utilisadras e dals utilisaders registrads èn proprietarias e proprietaris d'abitaziuns secundaras che profiteschan er da las purschidas exclusivas.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la regenza al cussegl grond da midar questa incumbensa sco suonda:

-        La regenza instituziunalisescha il dialog cun las proprietarias ed ils proprietaris d'abitaziuns secundaras en il rom da scuntradas periodicas.

-        La regenza profita da la proxima dieta da vischnancas per sensibilisar las repre­schentantas ed ils represchentants da las vischnancas per ils giavischs da las proprietarias e dals proprietaris d'abitaziuns secundaras e d'animar ellas ed els da rinforzar il dialog cun las proprietarias ed ils proprietaris d'abitaziuns secun­daras.

-        Sch'igl exista in basegn cumprovà da vart da las vischnancas, elavura la regenza ina basa per sclerir ils basegns vicendaivels e per proponer mesiras concretas. Per quest intent vegn concedida ina incarica ad in terz adattà che propona mesi­ras suenter avair consultà las vischnancas e las proprietarias ed ils proprietaris d'abitaziuns secundaras, che examinescha questas mesiras, sch'ellas èn realisa­blas en vista giuridica, tecnica e temporala, e che las priorisescha.

20 da december 2019