Navigation

Inhaltsbereich

Sessiun: 11.02.2020

La mancanza da tgirunzas e tgirunzs, en spezial per la tgira da lunga durada, è eclatanta. La Federaziun grischuna da spitex e la Federaziun grischuna "chasas ed ospitals" emprovan da far frunt a questa mancanza cun ina campagna da reputaziun. Tranter auter cun in'acziun durant l'ultima sessiun d'avust han ellas fatg attent las commembras ed ils commembers dal parlament a la situaziun da persunal difficila.

Er la Confederaziun ha chapì la situaziun ed instradà mesiras correspundentas.

Uschia sustegna il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun programs da promoziun chantunals per il return en la tgira diplomada, che cumenzan tranter l'onn 2018 e l'onn 2022, e quai per ina durada da 5 onns. La Confederaziun surpiglia la mesadad dals custs effectivs dals curs fin ad ina summa da 2500 francs per persuna, sch'il chantun sa participescha en la medema dimensiun.

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders tschentan en quest connex las suandantas dumondas:

1.     Ha la Regenza l'intenziun da sa participar a quests programs?

2.     Tge schanzas vesa la Regenza en quest project per gudagnar in dumber pli grond da persunas che returnan en ina professiun da la tgira da lunga durada?

3.     Tge autras mesiras ha la Regenza prendì en mira per promover il return da tgirunzas e tgirunzs en lur professiun?

Cuira, ils 11 da favrer 2020

Rutishauser, Holzinger-Loretz, Deplazes (Rabius), Atanes, Baselgia-Brunner, Bigliel, Brunold, Buchli-Mannhart, Cahenzli-Philipp, Caluori, Cantieni, Casutt-Derungs, Cavegn, Caviezel (Cuira), Censi, Clalüna, Crameri, Danuser, Degiacomi, Deplazes (Cuira), Engler, Flütsch (Spleia), Föhn, Gartmann-Albin, Gugelmann, Hartmann-Conrad, Hitz-Rusch, Horrer, Jenny, Jochum, Kienz, Kohler, Kuoni, Lamprecht, Loepfe, Maissen, Märchy-Caduff, Michael (Castasegna), Müller (Susch), Müller (Favugn), Natter, Noi-Togni, Perl, Preisig, Rettich, Ruckstuhl, Schmid, Stiffler, Tanner, Thomann-Frank, Tomaschett-Berther (Trun), Wellig, Widmer-Spreiter (Cuira), Wilhelm, Zanetti (Sent), Spadarotto, Stieger

Resposta da la regenza

Cun sia brev dal 1. da mars 2018 ha il Secretariat da stadi per furmaziun, retschertga ed innovaziun (SEFRI) orientà il Departament da giustia, segirezza e sanadad (DGSS) davart las pussaivladads da cofinanziar curs che survegnan in sustegn chantunal per persunas che returnan en ina professiun da la tgira da lunga durada fin l'onn 2022. Cun las contribuziuns federalas duai vegnir pussibilità a las persunas che returnan en il mund da lavur da pudair frequentar in curs adattà per cundiziuns pli fa­vuraivlas. Las contribuziuns vegnan pajadas mo als chantuns, q.v.d. las contribu­ziuns na vegnan betg assegnadas directamain ad instituziuns da furmaziun u a parti­cipantas e participants da curs (uschenumnada finanziaziun dal subject).

Il Center da furmaziun per la sanadad ed ils fatgs socials (CSS) a Cuira organise­scha dapi onns purschidas da furmaziun supplementara specificas per persunas che returnan en ina professiun da tgira. Quests curs èn dentant savens stads dumandads uschè pauc, ch'els n'han betg pudì vegnir realisads, perquai ch'il dumber da partici­pantas e participants era memia pitschen. In motiv per il pitschen interess è stà quel che la scolaziun n'ha betg adina pudì avair lieu exactamain il mument che las partici­pantas ed ils participants èn returnads en il mund da lavur. In punct engrevgiant è er stà quel che differentas absolventas e differents absolvents n'han betg chattà in en­gaschament correspundent suenter il curs, quai che ha chaschunà dischillusiuns e frustraziuns.

Ultra dal CSS han er singulas instituziuns dal sectur da sanadad e da tgira concepì agens concepts d'introducziun per persunas che returnan en il mund da lavur. Quests concepts vegnan cumbinads e realisads en il manaschi cun las emprimas experientschas da lavur. En il chantun Grischun datti pia gia differentas purschidas per persunas che returnan en ina professiun da tgira en general sco er en ina pro­fessiun da la tgira da lunga durada en spezial.

Tar la dumonda 1: Actualmain vegn elavurà a la Scola auta spezialisada bernaisa in studi che duai mussar, sche ed en tge dimensiun ch'ils returns en il mund da lavur dependan da la frequentaziun da curs per persunas che returnan en il mund da lavur u sche plitgunsch ina plazza libra disponibla e las intenziuns da l'instituziun respec­tiva dal sectur da sanadad èn decisivas per persunas che returnan en il mund da la­vur. Cur ch'il rapport stat a disposiziun, è la Regenza pronta d'examinar in'eventuala participaziun dal chantun Grischun al project da la Confederaziun per persunas che returnan en ina professiun da la tgira da lunga durada. Il CSS è vinavant pront d'or­ganisar la purschida modulara vertenta ch'è adattada er per persunas che returnan en ina professiun da la tgira da lunga durada. Per motivs economics vegn dentant premess in dumber minimal da participantas e participants per realisar ils curs, per ch'ils curs respectivamain ils moduls possian vegnir purschids uschia, ch'ils custs vegnan cuvrids. Sche las instituziuns da la tgira da lunga durada pon organisar ina gruppa dad otg fin diesch participantas e participants, po il CSS er porscher in curs sin mesira per questa gruppa. La Regenza prevesa perquai da cumplettar l'incarica da prestaziun 2021 fin 2024 dal CSS e da sustegnair tals curs sa basond sin l'art. 7 da la Lescha davart lieus da scolaziun en ils fatgs da la sanadad e socials (LLSS; DG 432.000), independentamain da la cofinanziaziun da la Confederaziun a partir da l'onn 2022.

Tar la dumonda 2: Per pudair satisfar al basegn da persunal da tgira scolà po il project federal furnir ina contribuziun. Las cifras actualas da la Confederaziun sco er dals chantuns mussan dentant, ch'il program n'ha fin ussa (anc) betg pudì cuntan­scher sias finamiras.

Tar la dumonda 3: Ultra da las purschidas dal CSS è il focus drizzà fermamain sin ils acturs dal sectur da sanadad. Tenor la Regenza èsi perquai raschunaivel che las in­stituziuns dal sectur da sanadad realiseschian er en l'avegnir concepts d'introduc­ziun adattads per lur instituziun per persunas che returnan en il mund da lavur. Las insti­tuziuns pon constatar il basegn da scolaziun specific a maun dal portfolio d'ina per­suna che returna en il mund da lavur e determinar ils moduls da scolaziun ne­ces­saris.

9 d'avrigl 2020