Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Michael (Castasegna) concernent il stadi da realisaziun e dal funcziunament da las regiuns en il chantun Grischun

Sessiun: 19.06.2020

Ils 23 da settember 2012 han las votantas ed ils votants dal chantun Grischun acceptà cleramain cun 31 788 (77 %) cunter 9410 (23 %) vuschs ina revisiun parziala da la Constituziun chantunala, quai cun la finamira da simplifitgar considerablamain l'uschenumnà plaun intermediar tranter las vischnancas ed il chantun. 11 regiuns han pia remplazzà 39 circuls, 14 corporaziuns regiunalas ed 11 districts. A las novas regiuns pon vegnir surdadas tant incumbensas communalas sco er chantunalas.

Ils 30 da november 2014 han las votantas ed ils votants approvà cun 33 537 (63 %) cunter 20 021 (37 %) vuschs la Lescha generala davart la refurma dal territori che prevesa da crear regiuns simplas, concisas e favuraivlas a las burgaisas ed als burgais. Dapi l'onn 2016 han las regiuns statuts approvads e funcziunan.

Conscientamain èsi vegnì tschernì in plaun intermediar cun funcziuns e cumpetenzas limitadas per pudair ademplir incumbensas surcommunalas, senza impedir la renovaziun da las structuras sin plaun communal.

Dapi che las regiuns èn vegnidas creadas èn passads prest 5 onns. Il mument è qua per trair ina curta bilantscha intermediara davart il stadi da realisaziun.

Sin basa da las ponderaziuns menziunadas tschentan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders las suandantas dumondas a la Regenza:

  1. Co giuditgescha la Regenza posteriuramain il process da la creaziun da las 11 regiuns en il chantun Grischun?
  2. Ha la Regenza enconuschientschas da problems e da difficultads dal funcziunament actual da las regiuns? Sche gea, tgeninas èn las difficultads principalas?
  3. È la Regenza da l'avis che la divisiun dal chantun en 11 regiuns saja adequata u duai ella vegnir discutada da nov almain a vista mesauna?
  4. Datti in basegn d'agir areguard las finamiras, areguard las incumbensas attribuidas, areguard l'organisaziun e.u.v.?
  5. Datti elements concrets, per ils quals la Regenza vul preschentar a curta u a media vista al Cussegl grond ina revisiun da la legislaziun vertenta? Sche gea, tgenins?

Cuira, ils 19 da zercladur 2020

Michael (Castasegna), Della Cà, Papa, Aebli, Berweger, Brandenburger, Buchli-Mannhart, Cahenzli-Philipp, Censi, Clalüna, Claus, Crameri, Degiacomi, Deplazes (Cuira), Dürler, Ellemunter, Engler, Fasani, Felix, Flütsch, Geisseler, Grass, Hardegger, Hartmann-Conrad, Hefti, Hohl, Holzinger-Loretz, Hug, Jochum, Kienz, Kohler, Lamprecht, Marti, Mittner, Müller (Susch), Müller (Favugn), Natter, Niggli (Samedan), Niggli-Mathis (Grüsch), Pfäffli, Preisig, Rettich, Rutishauser, Sax, Tanner, Thür-Suter, von Ballmoos, Weidmann, Wellig, Zanetti (Sent), Giudicetti, Pajic

Resposta da la regenza

Dapi il 1. da schaner 2016 lavuran las indesch regiuns en moda operativa. Cun la creaziun da las regiuns (refurma dal territori) han ins vulì stgaffir regiuns ch'èn ablas da decider e d'agir e che pon uschia ademplir lur incumbensas en moda effizienta, svelta sco er favuraivla a las burgaisas ed als burgais.

En il rom dal Rapport davart las structuras communalas (missiva carnet nr. 8 / 2018 – 2019, p. 703 s.) è la Regenza s'exprimida davart la realisaziun da la refurma dal territori. Tenor sia valitaziun è quella vegnida exequida cun success. A chaschun da la debatta en la sessiun da december 2018 hai bain dà in pèr paucas remartgas davart la refurma dal territori, dentant naginas che avessan laschar concluder che las novas regiuns na funcziunian betg u ch'ellas funcziunian en moda suboptimala.

Er en la debatta davart la revisiun totala da la Lescha chantunala da vischnancas (LV; DG 175.050) durant la sessiun d'october 2017 n'hai dà naginas infurmaziuns correspundentas ni en la debatta d'entrada ni en la debatta detagliada. Davart ils artitgels relevants 92 ss. LV n'hai insumma betg dà discussiuns.

Durant ses onn presidial 2017 ha l'anteriura scheffa dal Departament da finanzas e vischnancas (DFV) visità tut las indesch regiuns. Ils 19 da december 2017 (prot. nr. 1090) ha ella rapportà formalmain davart questa activitad ed ha constatà che la refur­ma dal territori possia vegnir designada sco realisada cun success. Las regiuns func­ziunian senza difficultads.

Tar la dumonda 1: La Regenza giuditgescha quest process da realisaziun sco reussì e terminà. En mintga cas n'ha ella naginas infurmaziuns concretas che l'introducziun e la realisaziun da la refurma dal territori fissan sa sviluppadas en moda critica.

Tar la dumonda 2: L'impressiun da la visita en tut las indesch regiuns l'onn 2017 è stada quella che las regiuns funcziunan irreproschablamain. En spezial è sa cumpro­vada la furma da la Conferenza da las presidentas e dals presidents (CP), perquai ch'ils presidis da las vischnancas han las cumpetenzas da prender svelt decisiuns e da represchentar quellas er envers lur votantas e votants communals che ston sa­vens surpigliar las consequenzas finanzialas da las decisiuns. Qua e là è vegnida discutada en moda cuntraversa la gronda chargia da lavur da las presidentas e dals presidents. Quella è dentant resultada cunzunt durant la fasa da realisaziun. La vali­taziun da las vuschs entaifer la CP saja sa mussada sco solida ed adattada per l'avegnir.

Pervia da la pandemia dal coronavirus n'ha il president actual da la Regenza deplo­rablamain betg pudì far la visita planisada durant l'onn current. Ella vegn prendida suenter pli tard. Cun duas regiuns ha gì lieu in barat. Reacziuns negativas n'hai betg dà en questas duas regiuns.

Tar la dumonda 3: En ses rapport ed en sia missiva tar la refurma da vischnancas e dal territori (missiva carnet nr. 8 / 2010 – 2011) ha la Regenza proponì da crear tschintg fin otg regiuns, quai che n'ha la finala betg chattà ina maioritad politica. Oz constatescha la Regenza cun satisfacziun che quest dumber da regiuns chatta dapli acceptanza. Tschintg fin otg regiuns reducissan la lavur da coordinaziun (p.ex. en la Val dal Rain grischuna) u rinforzassan la lingua taliana, sche la regiun Bernina fusiu­nass cun la regiun Malögia. La Regenza è sa chapescha averta per ina discussiun seriusa davart la reducziun dal dumber da regiuns. Ella è dentant da l'avis che l'im­puls correspundent stoppia vegnir ubain da las regiuns sezzas ubain dal Cussegl grond.

Tar la dumonda 4: Na.

Tar la dumonda 5: Na.

7 d'avust 2020