Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda urgenta Michael (Donat) concernent la consultaziun tar la midada da l'Ordinaziun davart la chatscha e la protecziun dals mamifers e dals utschels selvadis (Ordinaziun da chatscha, OChP; CS 922.01)

Sessiun: 19.04.2021

Tenor il rapport annual davart il luf 2020 da l'Uffizi da chatscha e pestga dal Grischun (UCP) è la populaziun da lufs sa dublegiada entaifer in onn en il chantun. La populaziun da lufs en il chantun Grischun vegn stimada ad almain 50 animals e sa concentrescha cunzunt sin la Surselva e sin il Grischun central. Tenor las experientschas ch'èn vegnidas fatgas èsi da far quint ch'i sa furmian ulteriurs trieps e che la populaziun da lufs sa derasia svelt en l'entir chantun. Entant che oravant tut l'agricultura e l'economia d'alp èn stadas confruntadas l'emprim cun gronds problems pervia d'attatgas da lufs, han ils conflicts obtegnì ina dimensiun adina pli vasta. Perquai che las sendas da viandar èn vegnidas serradas sin las pastgiras e sin las alps, perquai che selvaschina è vegnida stgarpada sin sendas da viandar l'enviern e sin loipas sco er perquai che lufs èn arrivads sin pistas da skis, è il turissem pertutgà directamain dals problems pervia da la populaziun da lufs creschenta. Ils lufs che perdan la timiditad èn da scuntrar adina pli savens en il territori d'abitadi schizunt durant il di. Quai chaschuna natiralmain temas e malesser tar la populaziun e tar ils giasts pertutgads. En in vitg en Valragn restrenscha la preschientscha permanenta dals lufs schizunt la lavur da la Spitex. Pervia da l'inscunter d'ina collavuratura da la Spitex cun in luf han las ulteriuras collavuraturas tema da far lur lavur en quest vitg. Ensemen cun la vischnanca han stuì vegnir prendidas mesiras per che la tgira e l'assistenza da las persunas dependentas d'agid e da sustegn possian vegnir garantidas vinavant tras la Spitex.

Ils 31 da mars 2021 ha il Cussegl federal lantschà la consultaziun tar la revisiun da l'Ordinaziun da chatscha. La consultaziun dura fin ils 5 da matg 2021. La revisiun da l'Ordinaziun da chatscha sa basa sin duas moziuns, ina dal Cussegl naziunal ed ina dal Cussegl dals chantuns, ch'èn vegnidas inoltradas senza cuntravusch il mars 2021 da lur Cumissiuns per l'ambient. Tenor l'argumentaziun da las moziuns duain particularmain pudair vegnir prelevads pli svelt «animals che chaschunan donns u che han in cumportament problematic. Pia ston vegnir reducidas las valurs da toleranza per la regulaziun da lufs e fixadas novas valurs per stgarpadas d'equids e da bovids. Ultra da quai duai il Cussegl federal prender mesiras per rinforzar e per extender la protecziun da muntaneras, particularmain sin pastgiras d'alp, da chasa e da primavaira tant per equids sco er per bovids. Las disposiziuns executivas ston er vegnir adattadas en quel senn, ch'i po vegnir exclus da tut temp ch'il luf u trieps da lufs sa disian vi dals umans u pericliteschian umans». Ils conflicts pli e pli gronds en differents secturs ston vegnir prendids serius. Els pericliteschan las stentas da fin ussa da pussibilitar ina convivenza cun il luf. Sut quests aspects è la concepziun da l'Ordinaziun da chatscha da gronda impurtanza per il Grischun. Perquai vulan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders savair da la Regenza:

  1. È er la Regenza da l'avis che la libertad d'agir legala per prelevar animals che fan donn e che han in cumportament problematic duaja vegnir exaurida cumplainamain en l'Ordinaziun davart la chatscha e la protecziun dals mamifers e dals utschels selvadis?
  2. È er la Regenza da l'avis ch'il sboz da l'ordinaziun na tegnia tut en tut betg suffizientamain quint da l'incumbensa dal Parlament federal da permetter «ina coexistenza dals umans, dals animals da rapina gronds e dals animals da niz»?
  3. È er la Regenza da l'avis ch'il sboz da l'ordinaziun na prevesia naginas reglas per prelevar animals cun in cumportament problematic?
  4. È er la Regenza da l'avis ch'i dettia gia in donn considerabel tar las spezias da bovids e d'equids sco er tar ils chamelids dal Nov Mund, sche lufs fan attatgas che chaschunan crudadas u mazzaments en ina muntanera da muvel grond tgirada?
  5. È er la Regenza da l'avis che la regulaziun d'in triep saja memia restrictiva en la formulaziun previsa?
  6. Vesa la Regenza pussaivladads per accelerar la procedura d'execuziun d'ina intervenziun e per integrar quai en la consultaziun?
  7. Vegn la Regenza a s'exprimer criticamain davart il sboz da l'Ordinaziun da chatscha tenor las dumondas menziunadas qua survart?

Sin basa da la gronda impurtanza da la midada da l'Ordinaziun da chatscha per la populaziun dal chantun Grischun incumbenseschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la Conferenza da las presidentas e dals presidents da suttametter al Cussegl grond la proposta da declerar questa dumonda sco urgenta (art. 11 al. 4 lit. n UGCG) ed il Cussegl grond da declerar questa dumonda sco urgenta (art. 66 UGCG).

Tavau, ils 19 d'avrigl 2021

Michael (Donat), Crameri, Flütsch (Spleia), Alig, Berweger, Bettinaglio, Brandenburger, Brunold, Buchli-Mannhart, Caluori, Casutt-Derungs, Clalüna, Deplazes (Rabius), Derungs, Ellemunter, Epp, Favre Accola, Föhn, Giacomelli, Gort, Grass, Gugelmann, Hardegger, Hefti, Hohl, Holzinger-Loretz, Hug, Kienz, Koch, Kunz (Fläsch), Loepfe, Loi, Märchy-Caduff, Maissen, Mittner, Müller (Susch), Natter, Niggli-Mathis (Grüsch), Rüegg, Salis, Sax, Schneider, Schutz, Stiffler, Thomann-Frank, Tomaschett (Breil), Ulber, Valär, Waidacher, Weber, Widmer (Favugn), Widmer-Spreiter (Cuira), Maurizio, Renkel

Resposta da la regenza

Ils conflicts tranter il luf e l'utilisaziun agricula en il territori da muntogna, ma er ils conflicts cun il basegn da segirezza da la populaziun da muntogna e dal turissem, han cuntanschì ina dimensiun critica. Il squitsch creschent dal luf durant l'onn 2020 ed ils conflicts pli e pli gronds en differents secturs ston vegnir prendids serius. Els mettan en dumonda las stentas da fin ussa da pussibilitar l'acceptanza per ina convivenza cun il luf. I dovra urgentamain soluziuns, perquai che la proxima stagiun d'alp cumenza gia il matg 2021. Questa posiziun ha la Regenza gia fatg valair pliras giadas envers la Confederaziun.

Tar la dumonda 1: Cun la brev dals 26 da schaner 2021 a dunna cussegliera federala Sommaruga ha la Regenza supplitgà cun insistenza il Cussegl federal ed il DATEC ch'è cumpetent en chaussa, d'exaurir cun curaschi e maximalmain la libertad d'agir legala en il rom da l'adattaziun da l'Ordinaziun da chatscha. Correspundentamain è er la Regenza dal tuttafatg da l'avis formulà en la dumonda 1.

Tar la dumonda 2: La Regenza è er da quest avis. L'adattaziun da l'Ordinaziun da chatscha dat però la pussaivladad al Cussegl federal da tuttina exaurir la libertad d'agir existenta entaifer la lescha vertenta. Tras la refusa da la Cumissiun per ambient, planisaziun dal territori ed energia dal Cussegl dals chantuns (CAPTE-C) da far ina nova revisiun da la Lescha da chatscha han ins dentant manchentà la schanza da stgaffir instruments efficazis per mitigiar persistentamain ed effizientamain la tematica dal luf. Cun giuditgar il project avant maun ston ins perquai differenziar tranter quai ch'è giavischà e quai ch'è pussaivel.

Tar la dumonda 3: La Regenza è er da quest avis. En il rom da l'ultima revisiun da la lescha aveva il Parlament federal cumplettà l'art. 12 al. 2 vertent da la Lescha federala davart la chatscha e la protecziun dals mamifers e dals utschels selvadis (Lescha da chatscha, LChP; SR 922.0) cun il fatg dal "cumportament problematic" e definì questa noziun pli detagliadamain en il sboz da l'ordinaziun (art. 9b al. 4 sboz OChP). Tenor quella duai esser pussaivel da prender mesiras singulas envers ani-als selvadis cun in cumportament problematic. Il sboz da l'ordinaziun qua avant maun na prevesa però betg da prelevar animals che han in cumportament problematic.

Tar la dumonda 4: La Regenza è er da quest avis. Il nivel da donns sto vegnir fixà fitg bass. Igl è decisiv ch'i vegnia intervegnì svelt en cas d'attatgas sin animals da las spezias dals bovids e dals equids sco er sin lamas e sin alpacas (chamelids dal Nov Mund), perquai ch'i sto vegnir evità cun tut ils meds ch'ils lufs gughegian memia fitg da s'avischinar a quests animals. Mo cun sbassar il nivel da donns vegni ad esser pussaivel da cuntanscher a vista mesauna in management dals lufs cuntentaivel.

Tar la dumonda 5: Sco gia menziunà tar las dumondas 1 e 2, è la Regenza da l'avis che la libertad d'agir prescritta da la lescha stoppia vegnir exaurida. Il project da revisiun qua avant maun na cuntanscha quai betg anc en moda suffizienta. La OChP sto vegnir adattada en quel senn ch'igl è pussaivel da prelevar dapli lufs en regiuns cun donns da lufs fitg gronds (sco en il chantun Grischun), particularmain en cas da trieps da lufs cun in cumportament problematic.

Tar la dumonda 6: Sbassar il nivel da donns cun regular las populaziuns da lufs e cun prelevar singuls lufs permetta da reducir considerablamain il temp da reacziun tranter il donn e l'intervenziun. La Regenza vegn a s'engaschar tar la Confederaziun per ina procedura da permissiun svelta.

Tar la dumonda 7: La procedura da consultaziun n'è anc betg terminada. Igl è per-quai anc memia baud per far explicaziuns concretas davart la posiziun da la Regenza e davart singulas dumondas. Senza dubi vegn la Regenza a s'engaschar per ina adattaziun pli generusa (regulaziun e mesiras singulas). Ma i sto vegnir resguardà ch'il Cussegl federal vul metter a disposiziun svelt instruments adattads per la proxima stagiun d'alp als chantuns e che l'adattaziun da l'ordinaziun po pia mo esser in pass intermediar. Ina revisiun da la lescha, sco ch'ella è vegnida proponida l'onn 2020 (tranter auter cun ina regulaziun da las populaziuns) e che permetta da regular sistematicamain la populaziun da lufs er per rinforzar la protecziun da muntaneras, tant (a) tras il dumber da lufs sco er (b) concernent il cumportament dals lufs, resta in giavisch fitg impurtant a vista mesauna.

21 d'avrigl 2021