A chaschun da la sessiun da zercladur 2021 dal Cussegl grond èn vegnids tematisads – sin basa da la dumonda Tomaschett (Cuira) – ils temps da spetga memia lungs en connex cun il tractament psichiatric d'uffants e da giuvenils.
En sia resposta en scrit explitgescha la Regenza tranter auter: «L'augment considerabel d'annunzias, respectivamain d'attribuziuns d'uffants e da giuvenils en la dimensiun da 20 fin 30 pertschient (cifras exactas en chaussa na datti betg) dapi l'erupziun da la pandemia dal coronavirus èn ina gronda sfida per la psichiatria d'uffants e da giuvenils dals Servetschs psichiatrics dal Grischun (SPGR), ma er per las persunas spezialisadas che lavuran independentamain en il sectur da la psicologia, da la psicoterapia sco er da la psichiatria d'uffants e da giuvenils. [...] Per reducir ils temps da spetga per giuvenils en il sectur staziunar han ils SPGR decidì d'installar ina staziun serrada cun tschintg letgs per giuvenils en la chasa da persunal da la clinica Waldhaus, fin che l'edifizi nov da la clinica per psichiatria d'uffants e da giuvenils dals SPGR vegn avert (previsiblamain il segund quartal da l'onn 2025). [...] L'onn current paja il chantun als SPGR ina contribuziun da 3,1 milliuns francs per prestaziuns d'utilitad publica, dals quals 1,35 milliuns francs èn per la psichiatria d'uffants e da giuvenils. La Regenza è pronta d'examinar l'augment da questa contribuziun, sche quest import n'avess betg da bastar per cuvrir ils custs dals SPGR per las prestaziuns d'utilitad publica ch'èn necessarias en la psichiatria d'uffants e da giuvenils.»
Tenor il cusseglier guvernativ responsabel existan gia passa 1000 studis internaziunals davart il tema COVID-19 e sanadad psichica d'uffants e da giuvenils. Quai ch'ins possia dir latiers: «Las experientschas ch'èn avant maun permettan da constatar, che disturbis, depressiuns, temas, malsognas psicosomaticas, anorexia e chaussas sumegliantas cumparan pli savens en cumparegliaziun cun ils temps d'avant COVID-19.»
Sut l'aspect da las explicaziuns qua survart supplitgeschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la Regenza da respunder las suandantas dumondas:
- Ils 13 da december 2021 han ils SPGR prendì en funcziun la nova staziun da giuvenils «P1 ACUT» cun tschintg plazzas cumplainamain staziunaras en la clinica Waldhaus. Questa staziun duai servir sco mesira transitorica fin il cumenzament dal manaschi en l'edifizi nov da la Clinica per psichiatria d'uffants e da giuvenils.
Tge facit vegn tratg suenter las emprimas emnas?
- Quant enavant è terminada l'examinaziun da la Regenza, tenor la quala i fiss eventualmain d'augmentar l'import per cuvrir ils custs ch'ils SPGR dovran per las prestaziuns necessarias d'utilitad publica en la psichiatria d'uffants e da giuvenils?
- Parta la Regenza dal fatg, che la planisaziun chantunala dal futur, ch'è vegnida communitgada (particularmain l'edifizi nov da la Clinica per la psichiatria d'uffants e da giuvenils) tanschia per reducir ils temps da spetga e per pussibilitar la terapia la pli svelta ed optimala?
- Ils problems psichics dals uffants e dals giuvenils na vegnan betg ad esser terminads automaticamain, sche la situaziun da COVID-19 sa normalisescha speranza bainprest. Las consequenzas a lunga durada vegnan ad occupar vinavant tut las parts che porschan agid. Ha la Regenza ina strategia accumpagnanta a lunga vista per mitigiar ils resultats numnads qua survart (disturbis, depressiuns, temas, malsognas psicosomaticas, anorexia e chaussas sumegliantas) u è ella pronta da sviluppar ina tala?
- Tenor il cusseglier guvernativ responsabel sa mussi, «ch'il martgà da plazzas da lavur en il sectur da la psichiatria d'uffants e da giuvenils è extremamain exaurì, e quai en l'entira Svizra.» Co sa preschenta la strategia respectiva da la Regenza a curta ed a media vista per il chantun Grischun, respectivamain sa fidan ins cunzunt da la realisaziun da l'Iniziativa da tgira da vart da la Confederaziun?
- Ina tgira psichiatrica ambulanta visita las persunas a chasa, promova la chapientscha per l'atgna malsogna e tschertga vias – ensemen cun las persunas pertutgadas – per pudair tractar lur difficultads en il mintgadi. Las purschidas staziunaras èn occupadas fitg bain u schizunt suroccupadas. È la Regenza pronta d'examinar er purschidas ambulantas en il sectur simpel e/u pretensius?
Cuira, ils 16 da favrer 2022
Widmer (Favugn), Ruckstuhl, Hardegger, Berther, Bettinaglio, Bondolfi, Brunold, Buchli-Mannhart, Caluori, Casutt-Derungs, Clalüna, Crameri, Danuser, Della Vedova, Deplazes (Rabius), Derungs, Ellemunter, Epp, Florin-Caluori, Föhn, Geisseler, Kohler, Kunfermann, Lamprecht, Loepfe, Maissen, Märchy-Caduff, Michael (Donat), Müller (Susch), Niggli-Mathis (Grüsch), Sax, Schmid, Schneider, Tanner, Tomaschett (Breil), Ulber, Widmer-Spreiter (Cuira), Zanetti (Landquart), Bürgi-Büchel, Collenberg, Gujan-Dönier, Heini