Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Sax concernent ina colliaziun directa cun la Viafier retica per Cuira Vest

Sessiun: 16.06.2022

Per il proxim december datti enconuschentamain la proxima midada d'urari. Ils dumbers dals giasts en ils curs da la viafier e dals autos da posta èn sa revegnids. Grazia a quai pon las extensiuns e las meglieraziuns da la purschida dal traffic public, ch'eran vegnidas suspendidas durant l'onn precedent, ussa per fortuna probablamain vegnir realisadas.

Las midadas en l'urari duessan purtar en general avantatgs per l'accessibladad da tut las regiuns en noss chantun. Quai er en vista a la finamira chantunala d'introducir il tact da mes'ura da la Viafier retica en las regiuns. Sin la lingia da Cuira a Tusaun portan las adattaziuns previsas in nov tact da mes'ura. Il tact da mes'ura en Surselva è gia annunzià dapi ditg, ma n'è anc betg vegnì realisà fin ussa, perquai ch'i mancan ils lieus per cruschar. Ultra dal fatg che l'introducziun dal tact da mes'ura per la Surselva sa retardescha, sa mussa schizunt in pegiurament massiv da la purschida existenta a chaschun da la proxima midada d'urari. Da nov è la fermada da Cuira Vest cuntanschibla sin via directa nà da la Surselva durant il di mo pli cun fitg paucas colliaziuns. En la gronda part da las colliaziuns circulescha il tren senza fermar a Cuira Vest. Las passagieras ed ils passagiers ston midar a la staziun principala e returnar, ubain empruvar da midar sin il traject gia avant Cuira Vest. Uschia vegn il temp da viadi prolungà nunnecessariamain.

Quest pegiurament da la purschida existenta n'è betg chapibel, cunzunt pervia da las investiziuns ch'il chantun fa u planisescha da far. Cun «sinergia», cun la Scola auta spezialisada dal Grischun e cun la revalitaziun generala da l'areal sco er cun la nova staziun attractiva planisada daventa Cuira Vest ina part nova e viva da la citad, nua che las frequenzas duain vegnir augmentadas massivamain. Far part da quai fa er la qualitad correspundenta da l'avertura cun il traffic public, oravant tut en ils intschess relevants. Gist per las pendularias ed ils pendularis da la Surselva, ina regiun d'abitar impurtanta per las persunas spezialisadas da patruns da Cuira, dastgass il pegiurament da la colliaziun dentant esser in ferm argument per restar tar l'auto u per puspè midar a l'auto per vegnir a la lavur. Il mund da lavur sa mida e perquai na basti er betg d'avair a disposiziun mintgamai mo ina colliaziun directa la damaun e la saira. Il medem vala per las visitadras ed ils visitaders da l'administraziun chantunala u per las studentas ed ils students da la Scola auta spezialisada dal Grischun.

Las midadas da l'urari planisadas e la perdita da l'attractivitad che resulta da quai n'èn la finala er betg chapaivlas sut l'aspect da la revisiun totala da la Lescha davart il traffic public en il chantun Grischun ch'è vegnida preschentada l'emna passada. Questa revisiun totala duai metter in fundament prospectiv per sviluppar vinavant il traffic public e permetter che tut las regiuns profitian d'ina meglra purschida dal traffic public. Empè da midar sco previs al traffic public èsi da temair il cuntrari.

Sin fundament da questa situaziun incumbenseschan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders la Regenza da far tut il pussaivel per il chantun sco empustader dal traffic public, per garantir che la fermada da Cuira Vest restia accessibla sin lingia directa cun il tren.

Cuira, ils 16 da zercladur 2022

Sax, Marti, Brunold, Alig, Berther, Bettinaglio, Brandenburger, Buchli-Mannhart, Cahenzli (Sagogn), Caluori, Cantieni, Casty, Casutt-Derungs, Caviezel (Cuira), Censi, Crameri, Danuser, Degiacomi, Della Cà, Deplazes (Rabius), Derungs, Ellemunter, Epp, Fasani, Favre Accola, Flütsch, Gartmann-Albin, Gugelmann, Hardegger, Hartmann-Conrad, Hohl, Kasper, Kienz, Koch, Kohler, Kunfermann, Kunz (Cuira), Kuoni, Lamprecht, Loepfe, Märchy-Caduff, Michael (Donat), Mittner, Niggli-Mathis (Grüsch), Padrun-Valentin, Pajic, Perl, Rettich, Ruckstuhl, Schmid, Schneider, Thür-Suter, Tomaschett (Breil), Tomaschett-Berther (Trun), Ulber, Valär, Widmer (Favugn), Widmer-Spreiter (Cuira), Wieland, Zanetti (Landquart)

Resposta da la regenza

La Regenza prenda per mauns en moda prospectiva l'ulteriur svilup dal sistem da traffic en il vast chantun Grischun. Quai cun l'intent da cumbinar en moda raschu­naivla e d'organisar da maniera progressiva ils differents meds da traffic. En spezial vegn promovì il traffic public, e sia attractivitad vegn augmentada cun extender pass per pass la purschida. In'avertura attractiva dal quartier Cuira Vest tras la colliaziun cun il traffic public è impurtanta tenor l'avis da la Regenza. Per ademplir tut las pre­tensiuns areguard il traffic ed areguard la tecnica han la citad da Cuira e la Viafier retica elavurà in project cuminaivel per realisar ina nova staziun e previs in volumen d'investiziun da 56,6 milliuns francs per quest intent.

L'onn 2020 è vegnì deliberà il concept da purschida Retica 30+. Quel prevesa da reali­sar pass per pass il tact da mes'ura integral sin la rait da la Viafier retica. Questa densificaziun augmenta massivamain il dumber da trens circulants. Per concepir la purschida dovri perquai vastas sistematisaziuns sco er basas da planisaziun pli re­stric­tivas. Sin basa da quests princips duain ils products da valur pli gronda, vul dir il IR ed il RE, servir ils centers surregiunals ed ils puncts centrals da traffic. La fermada a Cuira Vest vegn servida en l'avegnir unicamain tras la viafier S. Per las colliaziuns en direc­ziun da la Surselva èn previsas a Cuira cuntracolliaziuns sveltas sin il medem perrun. Quai per reducir ils effects da la politica pli restrictiva concernent las ferma­das dals trens. Il temp da viadi da Glion a Cuira Vest sa mida mo minimalmain (Glion – Cuira Vest: 39 empè da 33 minutas; Cuira Vest – Glion: 39 empè da 40 minutas). La lingia da la Surselva porscha dentant en l'avegnir (previsiblamain a partir da l'onn 2024) il tact da mes'ura. Per las pendularias ed ils pendularis da la Surselva vegnan ils quatter trens ils pli impurtants da la damaun a sa fermar per entant a Cuira Vest er cun l'urari 2023. Uschia exista la restricziun sulettamain la saira per il return. Sche tut ils RE sa fermassan vinavant a Cuira Vest, avess quai grondas consequenzas per il concept da purschida Retica 30+. Per resguardar la fermada a Cuira Vest stuess l'entira Surselva perquai desister a Cuira da la colliaziun cun il IC per Turitg. La col­liaziun cun il IC a Cuira ed a Landquart è l'element central da l'avertura chantunala cun il traffic public. Per garantir las chadainas da transport dal traffic da temp liber e dal traffic pendular ston tut las lingias surregiunalas da la Viafier retica avair collia­ziun cun il IC per Turitg. Da desister da questa colliaziun n'è pia betg cunvegnent. Er las frequenzas cumprova­das conferman quest conclus (mintga di var 650 viagiaturas e viagiaturs da la Surselva per Turitg e ca. 55 fin 60 viagiaturas e viagiaturs per Cuira Vest). In'alternativa fiss da desister dals tacts da mes'ura ch'èn planisads en direc­ziun da Glion e da Tusaun. Ma perquai che la qualitad da l'avertura giess a perder per ina gronda part da la populaziun locala, na sa lascha er quai betg realisar.

Il tact da mes'ura ch'è previs a partir dal december 2024 da Cuira fin Glion (ed a vista pli lunga fin Mustér) è la basa per in'avertura attractiva da la Surselva cun il traffic public. A partir da l'urari 2023 po er la segirezza da las colliaziuns dals trens IC da Turitg a Cuira cun ils dus trens da densificaziun da la saira per la Surselva vegnir meglierada fermamain a Cuira. Da quai profitan cunzunt las abitantas ed ils abitants da la Surselva, ma er las turistas ed ils turists.

La realisaziun dal tact da mes'ura en Surselva na porta betg mo chadainas da trans­port attractivas davent da la Surselva vers Turitg, mabain pussibilitescha er puncts da midada funcziunals a Versomi-Stussavgia (colliaziun cun la Val Stussavgia) ed a Glion (colliaziun cun 11 lingias da l'AutoDaPosta). Uschia po il tact da mes'ura vegnir cun­ti­nuà en moda rentabla sin la rait da bus da e per Glion sco er da e per Versomi-Stus­savgia. Da quai profitan er las chadainas da transport subordinadas. Ultra d'opti­ma­ziuns da l'infrastructura da viafier en tscherts lieus premetta il tact da mes'ura per Glion er in'amplificaziun da la staziun da Versomi-Stussavgia, e quai per pussibilitar ina cru­schada effizienta dals trens. Questas mesiras servan a stabilisar l'urari e gidan a garantir a Cuira la qualitad da las colliaziuns cun il traffic internaziunal sco er cun las ulteriuras lingias da la Viafier retica.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da midar questa incumbensa sco suonda:

Cura che la transfurmaziun da la staziun da Versomi è terminada, stoi vegnir exa­mi­nà, sche la lingia da la Surselva po vinavant servir directamain la staziun da Cuira Vest.

1. da settember 2022