Tenor l'art. 38 al. 2 da la Lescha davart la planisaziun dal territori per il chantun Grischun (LPTGR; DG 801.100) na dastgan vegnir construids nagins edifizis e stabiliments novs che servan a la dimora d'umans e d'animals en la zona da privel 1 (ZP 1); edifizis e stabiliments existents che servan a la dimora d'umans e d'animals dastgan mo vegnir renovads. La disposiziun ha pia l'intent d'impedir che umans ed animals subeschian donn pervia da lur dimora en edifizis e stabiliments che sa chattan en zonas da grond privel. Quest intent da protecziun è in interess impurtant da la planisaziun dal territori en il senn da l'art. 24 lit. b da la Lescha federala davart la planisaziun dal territori (LPT; CS 700), che chaschuna il scumond da construcziun general en la ZP 1. Engrondiments d'edifizis che vegnan accumpagnads d'ina intensificaziun da l'utilisaziun, n'èn pia betg cumpatibels cun l'intent da protecziun da la ZP 1 ed èn scumandads. Edifizis e stabiliments existents che servan a la dimora d'umans e d'animals giaudan ina protecziun dal possess en quel senn ch'els dastgan vegnir renovads. Sco renovaziun valan particularmain il mantegniment, la reparatura e la modernisaziun. La modernisaziun cumpiglia mesiras da construcziun, tras las qualas l'edifizi po vegnir utilisà vinavant en la dimensiun existenta senza intensivar quella, e po uschia er vegnir adattà a las pretensiuns dal temp. Correspundentamain sa drizza la dimensiun da la modernisaziun admissibla particularmain tenor las pretensiuns architectonicas las pli actualas cunzunt areguard l'igiena (cuschina, magasin, indrizs sanitars e.u.v.). Questas pretensiuns èn s'augmentadas dapi la revisiun da la LPTGR l'onn 2004, cura che l'art. 38 LPTGR era vegnì relaschà.

En il cas singul emprova il chantun da resguardar questas cundiziuns giuridicas generalas midadas e da las metter en relaziun cun l'intent da protecziun da la ZP 1. Sch'ins po cumprovar che l'edifizi vegn engrondì entaifer il volumen existent (engrondiments vers anen) principalmain pervia da novas prescripziuns d'igiena e senza intensivar l'utilisaziun, pon quests engrondiments vegnir permess sco modernisaziun, cunzunt perquai ch'i na vegnan stgaffids nagins privels supplementars per umans ed animals. Engrondiments vers anora n'èn percunter da princip betg admissibels. En cas d'edifizis che vegnan utilisads mo la stad e ch'èn situads en lieus da la ZP 1, ils quals èn exponids exclusivamain ad in privel da lavinas, pon ins s'imaginar excepziunalmain e sut stretgas premissas da far in engrondiment vers anora per motivs da modernisaziun. En quests cas stoi vegnir ponderà tranter l'interess da protecziun e l'interess da modernisaziun. Uschia stoi per exempel vegnir cumprovà che alternativas n'èn betg pussaivlas – sco p.ex. lieus pli adattads (q.v.d. igl exista in'obligaziun da lieu) u en spezial in engrondiment vers anen – e che la situaziun da protecziun vegn tut en tut meglierada. Ultra da quai sto en mintga cas vegnir dumandà il consentiment da l'Assicuranza d'edifizis (art. 38 al. 5 LPTGR) e ston vegnir realisadas eventualas mesiras che vegnan pretendidas supplementarmain per proteger l'edifizi (p.ex. mirs rinforzads). Plinavant stoi vegnir garantì tras la durada d'utilisaziun temporara, che l'utilisaziun tras umans ed animals permessa ha per propi lieu mo durant il «temp senza lavinas». Per quest intent sto la vischnanca da staziunament prender mesiras en il rom d'in concept per la Polizia da construcziun. Sut las premissas numnadas qua survart è la Regenza da l'avis, ch'i possia vegnir tegnì quint commensuradamain dal giavisch da l'incumbensa, sch'i vegn cuntinuà consequentamain cun la pratica tenor il dretg vertent e sch'i vegn observà il dretg surordinà. Per cuntinuar cun questa pratica e per la precisar vegn la Regenza a far las adattaziuns necessarias en ils mussavias ed en l'Ordinaziun davart la planisaziun dal territori per il chantun Grischun (OPTGR; CS 801.110). Uschia po l'incumbensa vegnir realisada svelt ed en moda flexibla; la via stentusa sur ina revisiun da la LPTGR n'è betg inditgada.

Sa basond sin questas explicaziuns propona la Regenza al Cussegl grond da midar questa incumbensa sco suonda: La Regenza vegn incumbensada da stgaffir las premissas en il dretg chantunal, per ch'i saja pussaivel da far las renovaziuns necessarias ed ils engrondiments respectivs en la zona da privel 1, sche l'utilisaziun na vegn betg intensivada, sch'i na stattan a disposiziun naginas alternativas e sch'i vegn garantì che l'utilisaziun sa restrenscha ad in manaschi stagiunal da durada limitada durant l'onn.

11 da schaner 2023