En il chantun Grischun exista ina mancanza massiva d'abitaziuns. Sin la pagina d'internet baublatt.ch statti scrit: Il dumber d'abitaziuns disponiblas en il Grischun, ch'è oramai gia sut la media, è sa reducì da mez 2020 fin mez 2021 per ferms 37 pertschient. Il cumenzament da zercladur 2021 importava la quota d'abitaziuns vidas mo 0,87 pertschient, il zercladur 2022 schizunt mo 0,61 pertschient. Tenor l'Uffizi federal da statistica han mo ils chantuns Zug (0,33), Genevra (0,38), Sursilvania (0,48) e Turitg (0,60) ina quota d'abitaziuns vidas pli bassa l'onn 2022. Quai chaschuna in augment massiv dals pretschs d'immobiglias e pia natiralmain er dals custs da locaziun. Ils tschains che s'augmentan actualmain vegnan ad auzar vinavant ils pretschs da locaziun. Ultra da quai mancan abitaziuns per famiglias indigenas e per forzas spezialisadas.
In punct essenzial che impedescha u che blochescha il svilup dal spazi d'abitar en las vischnancas è segir er quel, che las revisiuns communalas da las planisaziuns dal territori avanzan mo plaunsieu. Quai sa mussa per exempel cleramain er a Claustra, nua ch'in project communal urgentamain necessari per construir emprimas abitaziuns è vegnì impedì tras la sentenzia dal Tribunal federal 1C-650/2020.
Questa situaziun blochescha las vischnancas sur onns da sa sviluppar vinavant en moda sauna, fa donn a l'economia (starmenta investiders potenzials) e chaschuna vinavant ina mancanza d'abitaziuns pajablas per las locatarias ed ils locataris. En paucs pleds: La situaziun ha gia bunamain ina dimensiun toxica.
Ina soluziun per mitigiar questa situaziun a media vista fissan enzonaziuns pli generusas da terren da construcziun. En il rom da las revisiuns da las planisaziuns localas vegn mintgamai fixà in scenari pussaivel per il svilup demografic da las vischnancas. Quest scenari tanscha d'ina tendenza regressiva fin ad ina ferma creschientscha. Savens quinta il chantun cun in svilup demografic memia defensiv. Quai chaschuna ina reducziun da las zonas da construcziun u memia paucas enzonaziuns.
La fracziun da la PPS incumbensescha perquai la Regenza d'elavurar in plan d'acziun emprim spazi d'abitar / planisaziun dal territori che duai avair il suandant cuntegn:
1. Acceleraziun massiva dals process da la planisaziun dal territori:
- En connex cun las revisiuns da las planisaziuns localas e da las leschas da construcziun examinescha il chantun exclusivamain, sch'il dretg federal e chantunal vegn observà, tut il rest è chaussa da las vischnancas.
- Las dumondas per in'examinaziun preliminara da las revisiuns da las planisaziuns dal territori e da las leschas da construcziun ston vegnir respundidas en mintga cas entaifer 2 mais suenter ch'ellas èn entradas tar il chantun.
- Las revisiuns ch'èn vegnidas examinadas ordavant, che n'han chaschunà naginas protestas e che na cuntegnan naginas midadas u mo midadas minimalas, ston vegnir approvadas da la Regenza entaifer 1 mais.
- Las revisiuns ch'èn vegnidas examinadas ordavant e che cuntegnan midadas essenzialas ston vegnir examinadas e approvadas entaifer 3 mais.
- Las protestas ston vegnir tractadas e decididas observond ils termins, dentant senza retard.
- Las revisiuns che na vegnan betg approvadas da la Regenza entaifer la durada maximala da la procedura da 12 mais, valan automaticamain sco permessas.
2. Naginas rezonaziuns inutilas, dentant eventualas novas zonas da construcziun:
- La perspectiva demografica sto vegnir calculada immediatamain da nov.
- Ils novs trends, sco homeoffice, plazzas a temp parzial ed il territori da muntogna sco spazi da recreaziun e da lavur ston vegnir resguardads en la perspectiva demografica.
- Per la repartiziun da las zonas da construcziun vala mo pli il scenari il pli aut.
- Ils giavischs motivads da las vischnancas per enzonaziuns ston vegnir resguardads.
Cuira, ils 15 da favrer 2023
Gort, Rauch, Grass, Adank, Brandenburger, Butzerin, Candrian, Casutt, Cortesi, Della Cà, Dürler, Favre Accola, Heim, Hug, Koch, Krättli, Menghini-Inauen, Metzger, Morf, Roffler, Salis, Sgier, Städler, Weber