Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Cavigelli concernent il spazi liber economic d'instituziuns per persunas cun impediments

Sessiun: 29.08.2009

La mesadad dal temp transitoric per realisar la nova concepziun federala da la gulivaziun da finanzas e da la repartiziun da las incumbensas tranter la confederaziun ed ils chantuns (NGF) è passada en il fratemp. En il sectur da las instituziuns per persunas cun impediments ha il chantun fatg emprimas experientschas applitgond la responsabladad cumplaina chantunala, sch'i sa tracta da garantir en noss chantun ina purschida suffizienta da chasas da dimora sco er da lieus da lavur e d'occupaziun per persunas cun impediments psichics, spiertals e/u corporals.
 

Fin ussa èsi vegnì lavurà vi dal nov concept per persunas cun impediments en gruppas da lavur entaifer il chantun ma er en collavuraziun cun gruppas da lavur d'auters chantuns. Resultà da questas stentas è tranter auter il model dal concept CDAS ost dals 4 da zercladur 2009 (”Concept dal chantun x per promover l'integraziun da persunas invalidas tenor l'art. 10 LIPInv”).
 

Cun la nova concepziun federala da la gulivaziun da finanzas e da la repartiziun da las incumbensas tranter la confederaziun ed ils chantuns (NGF) e cun la lescha federala davart las instituziuns per promover l'integraziun da persunas invalidas (LIPInv) èn sa midadas cumplettamain las cundiziuns generalas per las purtadras e per ils purtaders da las instituziuns per persunas cun impediments. Pussaivladads sa dattan per sviluppar en general il spazi liber economic d'instituziuns per persunas cun impediments sco er per concepir il sistem da finanziaziun pli fitg che fin ussa tenor basegns individuals da tgira da las persunas cun impediments e tenor criteris da prestaziun economics. Cunzunt en cas d'instituziuns per persunas cun impediments che cumpiglian lavuratoris sa porscha la schanza da dar a quests lavuratoris gronds spazis libers – sco en cas da las interpresas pitschnas e mesaunas – per in agir d'interprendidra u d'interprendider.
 

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders supplitgeschan perquai la regenza da respunder las suandantas dumondas:
 

1. Co vegnan las purtadras ed ils purtaders da las instituziuns per persunas cun impediments integradas tar l'elavuraziun e tar la furmaziun dal nov concept per persunas cun impediments? En tge furma ed en tge stadi da procedura pon quellas far valair lur giavischs?
 

2. Ha la regenza l'intenziun d'augmentar l'atgna responsabladad e l'atgna iniziativa da las purtadras e dals purtaders da las instituziuns per persunas cun impediments en cumparegliaziun cun la regulaziun transitorica actuala? Sche gea, tge princips ha ella en quest connex en general ed en spezial tar la finanziaziun?
 

3. Ha la regenza l'intenziun da permetter a las purtadras ed als purtaders da las instituziuns per persunas cun impediments d'accumular agen chapital (reservas)? Sche gea, tenor tge princips?
 

4. Ha la regenza l'intenziun da valitar las prestaziuns da las instituziuns per persunas cun impediments en moda pli individuala cumpareglià cun oz ed uschia d'indemnisar pli fitg tenor las expensas d'assistenza individualas che resultan? Sche gea, tge princips ha ella per sviluppar in instrument che mesira l'intensitad d'assistenza dals differents geners d'impediments?
 

5. Ha la regenza l'intenziun da laschar la repartiziun geografica actuala da las instituziuns per persunas cun impediments – tranter auter intginas instituziuns privatas responsablas cun la furma giuridica d'uniuns, da fundaziuns e.u.v. – sco quai ch'ella è u vul ella realisar in process da concentraziun? Sch'ella vul realisar in process da concentraziun, tge princips ha ella en quest connex?
 

Cuira, ils 29 d'avust 2009
 

Cavigelli, Casty, Perl, Arquint, Barandun, Berther (Sedrun), Bleiker, Blumenthal, Bondolfi, Brandenburger, Bucher-Brini, Buchli, Bühler-Flury, Bundi, Caduff, Cahannes Renggli, Candinas (Rabius), Casutt, Caviezel (Pitasch), Christoffel-Casty, Conrad, Darms-Landolt, Dermont, Fallet, Farrér, Federspiel, Florin-Caluori, Gartmann-Albin, Geisseler, Hardegger, Jenny, Keller, Kessler, Kleis-Kümin, Koch, Kollegger, Loepfe, Märchy-Michel, Mengotti, Meyer-Grass (Claustra Vitg), Nick, Noi-Togni, Parpan, Peer, Portner, Ragettli, Sax, Tenchio, Thomann, Tuor, Wettstein, Bürkli, Candinas (Mustér), Furrer-Cabalzar, Grendelmeier-Bannwart, Gunzinger, Mainetti

Resposta da la regenza

Per garantir la cuntinuitad en connex cun l'introducziun da la NGF l'onn 2008, ha la confederaziun previs en il senn d'ina disposiziun transitorica ch'ils chantuns furneschian vinavant las prestaziuns vertentas da la confederaziun – quai vul dir las an-teriuras contribuziuns da construcziun, d'indriz e da gestiun da l'assicuranza d'invaliditad a favur da chasas da dimora ed d'autras furmas d'abitar collectivas sco er a favur da lavuratoris e da centers da di – e quai durant almain trais onns. Questa obligaziun da finanziaziun tenor ils princips vertents po vegnir annullada pir, cur ch'igl è avant maun in concept chantunal per promover l'introducziun da persunas invalidas approvà dal cussegl federal. Quest concept vegn elavurà e realisà en il rom dal project „Agid a persunas cun impediments 2012”.  

En in emprim pass han ils chantuns da la conferenza da las directuras e dals direc-turs chantunals dals affars socials da la Svizra orientala (CDAS-ost) elavurà communablamain in model d'in concept per promover l'integraziun da persunas invalidas. Quest model ch'è vegnì deliberà da la CDAS-ost a chaschun da sia sesida dals 4 da zercladur 2009 a Son Gagl sa basa sin il concept general deliberà l'onn 2006. Qua tras èn vegnids fixads ils secturs, nua ch'i duai vegnir sviluppà vinavant communablamain l'agid a persunas creschidas cun impediments. Ils chantuns da la CDAS-ost èn vegnids incumbensads da cuntinuar cun lur collavuraziun. Per l'elavuraziun dals instruments per realisar ils concepts da la LIPInv vegnan resguardads ils resultats ch'èn vegnids elavurads dal settember 2008 fin il zercladur 2009. Il project consecutiv „Realisaziun da la LIPInv” vegn manà tras communablamain dals chantuns da la CDAS-ost e da nov ensemen cun il chantun Turitg.

 

  1. Las purtadras ed ils purtaders d'instituziuns per persunas cun impediments sco er las purschidras ed ils purschiders da servetschs ambulants da l'agid a persunas cun impediments vegnan resguardadas tar l'elavuraziun dal concept da la LIPInv. D'ina vart pon circuls interessads far valair lur giavischs areguard l'andament dal project a chaschun d'occurrenzas d'infurmaziun che han lieu regularmain. Da l'autra vart è installada ina gruppa da lavur che sa cumpona da represchentantas e da represchentants da las instituziuns sco er da las purschidras e dals purschiders e che duai sclerir dumondas specificas concernent l'organisaziun dal project. Avant ch'il concept dal chantun Grischun per promover l'integraziun da persunas invalidas tenor l'art. 10 LIPInv vegn inoltrà al cussegl federal, duai quel vegnir suttamess a l'audienza dals circuls pertutgads. En las differentas etappas dal project „Agid a persunas cun impediments 2012” vegn ultra da quai permess a las purtadras ed als purtaders sco er a las purschidras ed als purschiders da prender posiziun en chaussa. La revisiun da la lescha davart la promoziun da persunas cun impediments vegn realisada cun ina consultaziun e cun ina missiva.

     

  2. Da princip vegn intenziunà d'integrar impuls en in nov sistem da finanziaziun. L'atgna responsabladad e l'atgna iniziativa duain vegnir promovidas. La premissa è quella, ch'il sistem resguardia en moda equivalenta ils elements rendita, investiziuns e custs.

     

  3. En il rom d'ina planisaziun ordinaria da la liquiditad na vegn betg refusada da princip la furmaziun da reservas. Ils daners da taglia ston dentant vegnir impundids confurm a l'intent oriund da l'utilisaziun.

     

  4. Da princip duai l'indemnisaziun da las prestaziuns esser orientada al subject. Quai è ina da las parts centralas dal project current. Il rating dal IBB (Individueller Betreuungs-Bedarf), ch'è vegnì sviluppà dal chantun TG ensemen cun represchentantas e cun represchentants d'instituziuns, vegn probablamain ad esser il sistem da classificaziun per eruir il basegn individual da tgira. A chaschun da tests en ils chantuns ZH e TG èn vegnids cuntanschids resultats che permettan in success.

     

  5. La collavuraziun cun pliras instituziuns responsablas da dretg privat è sa cumprovada. Il chantun vul perquai mantegnair quest sistem che funcziuna. Metter a disposiziun purschidas en tut las regiuns resta vinavant ina finamira da l'agid a persunas cun impediments en il Grischun.

8 d'october 2009