Interpellaziun concernent ils daners da scola a las scolas medias per las scolaras ed ils scolars che n'han anc betg absolvì ils nov onns d'instrucziun obligatoria
Sessiun: 30.05.2000
En la scola populara dal Grischun vegnan midadas bleras chaussas. Quai che n'è betg sa midà è il dumber dals onns obligatoris, durant ils quals noss uffants han d'ademplir lur scolaziun obligatoria. La lescha per las scolas popularas dal chantun Grischun (lescha da scola), art. 8, fixescha ina scolaziun obligatoria da nov onns. Sch'ina scolara u in scolar frequenta suenter la terminaziun da la sisavla classa primara durant ils ulteriurs trais onns la scola reala u secundara, po quest stgalim da scola vegnir frequentà gratuitamain en las scolas che vegnan purtadas da las vischnancas. Quai n'è betg uschia tar l'entrada en il progimnasi. Malgrà che la scolaziun obligatoria n'è anc betg ademplida, èn ils geniturs sfurzads da pajar daners da scola a basa da la lescha davart las scolas medias. Tenor l'opiniun dals interpellants e da las interpellantas ha mintga scolar e mintga scolara il dretg d'acquistar ina scolaziun gratuita durant ils nov onns da scola obligatoris. L'egualitad da geniturs da scolars che frequentan il progimnasi visavi ils geniturs da scolars reals u secundars n'è oz betg garantida.
En quest connex sa preschentan las sequentas dumondas:
1. N'è il progimnasi betg ina part dals nov onns obligatoris da la scola populara?
2. Co intenziunescha la regenza da garantir la gratuitadad integrala dals onns da scola obligatoris?
Cuira, ils 30 da matg 2000
Namen: Schütz, Arquint, Jäger, Beck, Butzerin, Christoffel, Frigg, Koch, Locher, Looser, Meyer, Noi, Pfenninger, Schmutz, Tremp, Zindel
Session: 30.05.2000
Vorstoss: rg Interpellation
Resposta da la regenza
L'art. 8 da la lescha per las scolas popularas dal chantun Grischun (lescha da scola) fixescha che l'obligaziun da scola a la scola populara dura nov onns, e l'art. 4bis fixescha che l'instrucziun a la scola populara è gratuita. Las disposiziuns per las scolas medias èn regladas en la lescha davart las scolas medias en il chantun Grischun (lescha da la scola media). Surtut èsi fixà en l'art. 10 ch'ils scolars pajan in daner da scola, la summa da quest vegn fixada da la regenza. Scolaras e scolars basegnus pon vegnir dispensads da pajar il daner da scola. Il suveran dal chantun Grischun è perquai da l'opiniun che l'instrucziun a la scola populara haja dad esser gratuita e ch'i saja da pajar in daner da scola per frequentar ina scola media.
Entant che las vischnancas garanteschan en collavuraziun cun il chantun che tut ils uffants obligads d'ir a scola en il chantun Grischun pon absolver lur temp da scola obligatori gratuitamain en ina scola publica, sa tracti tar il progimnasi d'ina purschida da furmaziun supplementara e voluntaria per giuvenils che vulan emprender ed èn adattads per quai. Quests giuvenils han da cumprovar lur abilitad tras il fatg ch'els possedan ina decisiun d'attiribuziun per la scola secundara e ch'els han da far cun success in examen d'admissiun.
Plans d'instrucziun ed uraris dal progimnasi resguardan las premissas per ils cuntegns d'instrucziun che valan per la scola populara, els sa differenzieschan dentant da quests da la scola populara (p. ex. instrucziun da latin). Ils progimnasis vegnan perquai manads a basa da la lescha da la scola media a la scola chantunala ed a las scolas medias privatas e vegnan confinanziads dal chantun.
Cun la frequentaziun dal progimnasi e dal gimnasi che suonda vegn intenziunà durant ina furmaziun da sis onns d'absolver la maturitad. Il concept da las scolas medias grischunas prevesa ch'in'entrada en il gimnasi è pussaivla suenter la segunda classa secundara. En quest cas po la maturitad vegnir cuntanschida suenter quatter onns.
Dumonda 1
Il progimnasi è ina purschida supplementara dal chantun per giuvenils che vulan emprender e ch'èn adattads per quai. L'entrada en il progimnasi succeda da libra voluntad. Malgrà ch'il progimnasi da dus onns, ensemen cun l'emprim onn dal gimnasi, vegn frequentà per regla suenter in temp da sis onns da scola primara, na fa quest temp da furmaziun betg part dal temp da scola obligatori tenor la lescha per las scolas popularas. En cas ch'il scolar sorta dal progimnasi resp. durant l'emprim onn dal gimnasi vegnan ils onns d'instrucziun absolvids quintads sco temp da scola obligatori.
Dumonda 2
La gratuitadad dals onns da scola obligatoris è garantida senza pregiudicament, perquai che las vischnancas, en collavuraziun cun il chantun, pussibiliteschan a tut ils giuvenils da frequentar gratuitamain il stgalim superiur da la scola populara tenor la lescha da scola. In vista a l'acquist da la maturitad gimnasiala n'exista nagin pregiudicament, perquai ch'ins po entrar en il gimnasi suenter la segunda (resp. terza) classa secundara. Ultra da quai prevesa la lescha da las scolas medias la pussaivladad da dispensar geniturs finanzialmain sutprivilegiads da pajar ils daners da scola.
Cuira, 14 da fanadur 2000