L'onn 2000 n'è l'examen d'admissiun a la 1. classa gimnasiala da l'entir chantun per l'emprima giada betg pli vegnì organisà da las singulas scolas medias, mabain dal chantun.
A chaschun dals examens d'admissiun èn vegnids a glisch mancanzas e problems considerabels. Schizunt la gruppa directiva dal chantun ch'è stada responsabla per la realisaziun da l'examen ha constatà questas mancanzas en ses rapport dals 12 da fanadur 2000 al departament d'educaziun (DECA). Las mancanzas èn:
- Ins n'ha betg chattà il nivel da pretaisas per il rom matematica; memia bleras lezias difficilas e che dumondan bler temp; ina lezia cuntegneva in text malchapaivel, in tal gener da lezia na cumpara betg en il med d'instrucziun da la 6. classa.
- La nota preliminara n'ha praticamain betg gì effect.
- Ils uffants da lingua rumantscha èn vegnids preparads per l'examen cun annualmain ina lecziun damain matematica per emna.
- L'examen da matematica è vegnì pinà sin fundament d'in med d'instrucziun che na vegn betg anc duvrà en tut las scolas primaras.
- Ils magisters, als quals è vegnida assegnada la correctura sin il lieu, han obtegnì novas directivas da correctura per l'examen da matematica in di suenter l'examen.
- Las directivas dals 18 da matg 2000, ch'ins na dastgia uss tuttina betg duvrar dicziunaris per il cumponiment, èn arrivadas bler memia tard. Ils geniturs, magisters e scolars eran vegnids infurmads gia il november 1999 en quel senn ch'ins dastgia duvrar dicziunaris per il cumponiment, uschia ch'ins ha er exercità quai correspundentamain en scola. Blers uffants han tschiffà tema ed èn daventads malsegirs cur ch'ins ha stuì communitgar ad els, l'emprim di da l'examen, ch'ils dicziunaris che stavan gia a disposiziun sin ils pults na possian betg vegnir duvrads.
- Damai che la matematica ha selecziunà memia ferm, ils roms linguistics dentant a moda bler pli flaivla, n'han schizunt las modificaziuns fatgas da la gruppa directiva vi da las tariffas da notas betg pudì eliminar quest dischequiliber (cump. rapport da la gruppa directiva al DECA dals 12 da fanadur 2000, lit. A3 p. 2).
Questas constataziuns chaschunan las suandantas dumondas dals interpellants:
1. È la regenza da la medema opiniun sco la gruppa directiva che las mancanzas ed ils problems constatads sajan da rugalar urgentamain? (cump. rapport da la gruppa directiva al DECA dals 12 da fanadur 2000, lit. A1 a la fin, p. 1).
2. Tge consequenzas e mesiras concretas ha la regenza prendì resp. vegn ella a prender pertutgant ils puncts surmenziunads, per che quels na sa repetian betg a chaschun dals proxims examens e da tut ils examens futurs? (Respostas pertutgant mintga singula mancanza èn giavischadas).
3. Co vesan ora las mesiras adattadas che la gruppa directiva menziuna en il rapport, lit. A3 a la fin, p. 2 per eliminar il dischequiliber tranter l'effect da selecziun pli ferm da la matematica e quel pli flaivel dals roms linguistics?
4. Vegn la regenza a dar suatientscha a la schliaziun proponida da pliras varts da consegnar en il futur, en las regiuns rumantschas, tut las lezias da l'examen per rumantsch e per tudestg, perquai ch'ina gronda part dals candidats n'ha betg chapì endretg las lezias rumantschas causa enconuschientschas insuffizientas dal rumantsch?
5. Quant auta è stada quest onn la pertschientuala da las admissiuns al gimnasi da scolaras e scolars da la 6. classa primara e da la scola secundara?
6. En la resposta da la regenza a l'interpellaziun Jäger dals 9 da november 1999 è la regenza stada da l'avis ch'ins veglia empruvar da cuntanscher ina quota da maturands da var 15 %. È la regenza er en connex cun l'examen d'admissiun al gimnasi da l'avis che be ina tscherta pertschientuala dals candidats dastgia reussir l'examen? Sche gea, co sa cumporta, or da vista da la politica dal stadi e da furmaziun, ina tala pertschientuala fixa cun la circumstanza ch'ina giuventetgna bain scolada saja la suletta e la pli impurtanta materia prima da noss pajais?
Cuira, ils 28 da november 2000
Namen: Tramèr, Lardi, Hardegger, Arquint, Barandun, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Biancotti, Brüesch, Bucher, Bühler, Büsser, Carisch, Casanova (Cuira), Casanova (Vignogn), Catrina, Cattaneo, Cavegn, Caviezel (Cuira), Caviezel (Pitasch), Christ, Claus, Dalbert, Donatsch, Farrér, Giacometti, Giovannini, Giuliani, Gross, Hanimann, Hess, Jenny, Joos, Juon, Kessler, Koch, Lemm, Marti, Meyer, Nick, Pedrini, Perl, Portner, Rizzi, Robustelli, Sax, Scharplatz, Schütz, Stiffler, Thomann, Tuor, Vetsch, Walther, Wettstein, Zanolari
Session: 28.11.2000
Vorstoss: rg Interpellation