Cun il tunnel da basa dal Gottard da 57 km lunghezza na vegn betg construì be il tunnel da viafier il pli lung dal mund, mabain surtut l'element central da la colliaziun moderna da la viafier tras las Alps. La Svizra investescha en quest'ovra dal tschientaner var 10 milliardas francs svizzers per dumagnar cun la viafier l'augment dal traffic.

L'attractivitad da la viafier crescha grazia al temp da viadi scursanì ed al confort elevà. Davent da 2011 vegn il passagier a traversar las Alps en trens pendulins moderns cun sveltezzas da fin 250 km per ura. Il temp dal viadi tranter Turitg e Milan tras il tunnel da basa dal Gottard vegn a muntar be pli in pau dapli che 2 uras, la mesadad dad oz. Respargns cumparegliabels resultan per tut las colliaziuns naziunalas ed internaziunalas sin quest traject.

Per uschè dir en il center da la transversala tras las Alps sa chatta Sedrun, sin ina autezza sur mar da 1450 meters. Ils 20 da zercladur 2000 han ins cuntanschì la basa dal vau (profunditad 835 m) che sa chatta sin 507 m.s.m. Actualmain èn en curs las lavurs vi da la centrala sutterrana al pè dal vau. Sedrun è pia collià gia oz cun in ascensur directamain cun la lingia da viafier. Quest ascensur serva per transportar ils lavurants e l'entir material exchavà.

L'avanzament per propi dal tunnel en las galarias ost e vest succeda a partir dal november 2003, parallelamain vegnan realisadas las exchavaziuns restantas al lieu multifuncziunal. Quellas cumpiglian pliras centralas sutterranas cun installaziuns tecnicas da viafier, ina midada dals binaris, per ch'ils trens possian passar en la galaria vischina, sco er fermadas d'urgenza. Il lieu multifuncziunal vegn furnì cun aria frestga d'ordaifer ed è accessibel tras l'ascensur independentamain dal manaschi da viafier. Pervia dals retards en connex cun il trassé en il chantun Uri vegn construì a Sedrun in vau supplementar da ca. 4 m diameter l'onn 2002/2003.

Dunna cussegliera naziunala Brigitta Gadient ha inoltrà ils 8 da mars 2000 in postulat en questa fatschenta. Il cussegl federal ed ils 16 d'october 2000 er il cussegl naziunal han acceptà quel senza discussiun. L'idea da questa colliaziun da la Surselva superiura cun il tunnel da basa dal Gottard è naschida gia ils onns quaranta dal davos tschientaner. Dapi alura è ella vegnida discutada pliras giadas, particularmain en connex cun la varianta Y e finalmain en il postulat menziunà.

L'idea d'ina fermada a Sedrun offra pussaivladads da svilup nunprevisas, ella è finalmain ina visiun. Betg mo Sedrun, mabain l'entira regiun e per finir noss chantun vegnissan a chattar ina considerabla revalitaziun dal turissem tras l'accessibladad. En 40 minutas pon ins cuntanscher Lucerna e Lugano, en 60 minutas Turitg ed en 75 minutas Milan.

La fermada a Sedrun è la clav per in svilup positiv da l'entira economia en Surselva, e quai en il senn da la promoziun regiunala da l'economia. Novas interpresas pon sa domiciliar, pendularis chattan lavurs interessantas en grondas citads e l'impurtant sectur turistic tschiffa novs impuls nunprevis. Fond activamain diever dal lieu multifuncziunal Sedrun pon ins finalmain gidar a moda decisiva a franar l'emigraziun da la populaziun giuvna da la champagna en las citads.

In comité d'iniziativa „Porta Alpina Sedrun“ propona uss da far diever da l'infrastructura gia realisada en il lieu multifuncziunal Sedrun er per auters basegns che quels da la viafier e da la tecnica da segirezza. La fermada per di d'almain 3 trens en scadina direcziun che traversan mintgadi il tunnel da basa dal Gottard, na dumandass tenor infurmaziun informala dals patruns da construcziun naginas galarias supplementaras. Ina fermada uffiziala „Porta Alpina Sedrun“ pudess pia vegnir amplifitgada cun paucs custs supplementars. Ils passagiers surventschan cun l'ascensur la differenza d'autezza dad 800 m en pauc dapli ch'ina minuta. Quai munta ina ulteriura attracziun turistica. Silsuenter vegnan ils passagiers manads a la staziun da Sedrun. Per la Viafier Furca-Alpsu e per la Viafier retica signifitga la fermada a Sedrun medemamain ina schanza nunprevisa da sa colliar cun la rait europeica a gronda sveltezza.

I fiss ina omissiun per greva negligientscha da na betg far tut las stentas pussaivlas per examinar la realisabladad da questa idea. Il progress dal plazzal da construcziun è actualmain uschia che fin oz da datti nagins motivs puncto tecnica da construcziun ch'impedissan la realisaziun da quest'idea. Uss è dentant arrivà il mument che las autoritads cumpetentas ston sclerir la realisabladad. Ultra dals uffizis federals cumpetents, giogan qua il chantun e la regiun ina rolla essenziala.

Ils postulants envidan la regenza da declerar sch'ella po sustegnair quest giavisch e sch'ella è pronta da conceder il sustegn necessari en il rom d'in studi davart la realisabladad.

Cuira, ils 28 da mars 2001

Namen: Berther (Sedrun), Casanova (Cuira), Tuor (Mustér), Augustin, Berther (Mustér), Biancotti, Bischoff, Cahannes, Carisch, Casanova (Vignogn), Cathomas, Catrina, Cavegn, Caviezel, Cavigelli, Conrad, Crapp, Dermont, Federspiel, Geisseler, Hartmann, Hess, Juon, Kehl, Keller, Lardi, Loepfe, Luzi, Märchy, Marti, Nick, Parolini, Pedrotti, Portner, Schmid (Sedrun), Suenderhauf, Thomann, Tremp, Tuor (Trun), Zegg

Session: 28.03.2001
Vorstoss: rg Postulat