Navigation

Inhaltsbereich

Interpellaziun concernent il tegnair chauns (necessitad d'ina reglamentaziun legala chantunala)

Sessiun: 28.03.2001
Chauns prestan servetschs custaivels en nossa societad, saja quai en l'agricultura, sco chauns per persunas tschorvas, tar servetschs en cas da catastrofas u tar la tschertga d'unfrendas da lavinas. Er sin il sectur social èn els ils cumpogns ils pli fidads per numerusas persunas attempadas e solitarias. In chaun ha savens effects fitg positivs per ina famiglia. Ils uffants emprendan d'ir enturn plain responsabladad cun ina creatira.

Malgrà quai datti er l'autra vart da la medaglia. Numerus proprietaris d'animals san memia pauc davart il tegnair in chaun e na conuschan betg ils basegns da l'animal. Savens vegnan il chauns tegnids en ina moda che n'è betg confurma a la spezia, e cur ch'ils proprietaris han avunda dad els, vegnan els mess en l'asil d'animals, en il mender cas schizunt abandunads.

Ins na po savens betg esser surprais da la pussaivladad ch'ils chauns daventan agressivs perquai ch'els na vegnan betg tegnids endretg u vegnan dressads cun cleras finamiras.
Chauns reageschan tenor lur ambient. Ils eveniments dals davos onns cun chauns agressivs han mussà ch'ina controlla è necessaria tant per ils umans sco er per ils animals.

En quest connex supplitgeschan las interpellantas ed ils interpellants da respunder las sequentas dumondas:

1. Tge posiziun ha la regenza da princip concernent la problematica davart la controlla, l'examinaziun e la savida necessaria per tegnair chauns?
2. Vesa la regenza in basegn d'agir per ina reglamentaziun chantunala concernent il tegnair chauns potenzialmain privlus?
3. Auters chantuns conuschan leschas chantunalas davart ils chauns u s'occupan da preschent cun in decret correspundent. Han ins planisà insatge sumegliant en il Grischun? Ponderescha la regenza da relaschar ina lescha speziala davart ils chauns u da reveder in decret existent?

Cuira, ils 28 da mars 2001

Namen: Pfiffner, Jäger, Bucher, Arquint, Berther (Mustér), Bischoff, Frigg, Hanimann, Juon, Locher, Looser, Meyer, Pedrotti, Pelizzatti, Pfenninger, Robustelli, Schmutz, Schütz, Trepp, Zindel

Session: 28.03.2001
Vorstoss: rg Interpellation

Resposta da la regenza

1. Las vischnancas èn obligadas a basa da l'art. 17 da la lescha chantunala per fatgs da veterinari da registrar tut ils chauns e da controllar la moda co ch'ils chauns vegnan tegnids. Cun agid dals uffizis cirquitals e da las vischnancas vegni fatg da preschent ina statistica davart il tegnair chauns en il chantun. Questa statistica permetta a l'uffizi chantunal da veterinari da s'orientar davart il tegnair chauns en il chantun e da savair oravant tut, nua ch'i vegnan tegnids chauns potenzialmain privlus. L'uffizi federal da veterinaria (UFV) elavura da preschent propostas per ina midada da la lescha davart epidemias d'animals che duain pussibilitar da marcar meglier ils chauns e da registrar quels en ina banca da datas centrala. Ultra da quai han ins envidà ils veterinaris pratitgants d'annunziar a las autoritads animals cun disturbis dal cumportament.

La regenza considerescha las pussaivladads per ina controlla ed examinaziun dal tegnair chauns sco suffizientas. Questa constataziun vala surtut er en vista a las proximas midadas intenziunadas da la lescha davart epidemias d'animals. In scumond da tegnair chauns u in'obligaziun da permissiun per tegnair chauns, p. ex. en cas che las conuschientschas teoreticas davart il tegnair in chaun manca tar il proprietari, n'èn tenor l'opiniun da la regenza betg cunvegnents e van memia lunsch.

2. I na dat naginas examinaziuns scientificas che pon attribuir ad ina tscherta razza in potenzial d'agressiun generalmain pli aut. Consequentamain èsi problematic da far restricziuns che pertutgan be singulas razzas. Tar il giudicament da chauns cun disturbis dal cumportament sto vegnir resguardà che lur depurtament sa lascha deducir da differents motivs (allevament, co creschan si ils animals, maniera co ch'il proprietari tegna il chaun e va enturn cun el e.a.). Ina gronda significaziun ha perquai l'artitgel d'allevament planisà en la lescha revedida davart la protecziun dals animals (scumond da metodas d'allevament ch'èn colliads cun dolurs, patir, donns u disturbis dal cumportament). En collavuraziun cun il UFV han ins instruì quest onn er spezialists dal chantun Grischun che pon giuditgar chauns privlus e lur potenzial da privel (examen dal caracter). Tenor la regenza èsi actualmain cunvegnent d'introducir in examen dal caracter tar chauns cun disturbis dal cumportament per concretisar da las mesiras d'examinaziun tenor la legislaziun davart las epidemias d'animals e la protecziun dals animals.

In ulteriur basegn d'agir per tegnair chauns potenzialmain privlus n'è betg dà dal puntg da vista da la regenza. Per introducir in examen dal caracter sto vegnir relaschada ina reglamentaziun chantunala.

3. En quai che reguarda il dretg penal na po in proprietari da chauns en il chantun Grischun vegnir fatg responsabel betg sulettamain sche disposiziuns davart la protecziun dals animals u davart las epidemias d'animals èn vegnidas violadas u sch'il chaun ha attatgà e blessà in uman, mabain er sch'in animal privlus na vegn betg tegnì a moda duida. Il problem da constatar sch'in animal è privlus po vegnir schlià tras l'examen dal caracter gia menziunà. Sch'in tal examen dal caracter conferma ch'in animal è privlus e sch'in tal animal na vegn betg tegnì a moda duida, po il derschader laschar mazzar l'animal.

Tenor l'avis da la regenza è questa reglamentaziun dal dretg penal suffizienta e po cumpensar tschertas mancanzas en il dretg administrativ. I n'è perquai betg planisà da relaschar ina lescha davart ils chauns che pudess cumpigliar in scumond da tschertas razzas da chauns u lingias d'allevament, in scumond da tegnair chauns u in'obligaziun da permissiun per tschertas gruppas da persunas u la confiscaziun ed il mazzament d'animals. L'introducziun da l'examen dal caracter e da la reglamentaziun chantunala necessaria èn perencunter en preparaziun.