Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Feltscher concernent il sustegn finanzial per projects grischuns da parcs e d'aventura

Sessiun: 25.08.2004
Cun l'examinaziun cumplessiva da las structuras e da las prestaziuns per sanar las finanzas dal chantun ha il chantun Grischun creà in stadi effizient. Uss è il chantun puspè en furma per il futur e sto crear las cundiziuns da basa per ses svilup economic. En quest connex èn ils territoris decentrals dal chantun fitg dependents dal turissem. Auter che l'enviern è la valur agiuntada dal turissem memia bassa. En il program da la regenza postulescha la regenza cun il punct central da svilup 21 la promoziun d'innovaziuns, da cooperaziuns e da centers da cumpetenza en il turissem. Tenor nossa opiniun adempleschan ils differents projects da parcs pli gronds sco il parc Adula, il parc Ela, la biosfera Val Müstair u projects pli pitschens sco il center da capricorns u Prättigau+ zunt fitg quests criteris. Tras l'avertura da lur bellezzas da la cuntrada, da la scienza natirala e da la cultura augmentan tals projects da parcs e d'aventura la purschida turistica ordaifer ils mais d'enviern cun pli pauca svieuta. Quests projects gidan a trair a niz meglier l'infrastructura turistica gia existenta. Els satisfan uschia er a las pretensiuns ecologicas las pli grondas. Previsiblamain vegn il parlament federal a concluder il sustegn per quests projects cunter la veglia dal cussegl federal. La refusa dal cussegl federal vegn dentant a chaschunar almain in retardament areguard il temp, quai che vegn ad avair per consequenza dischavantatgs per ils projects currents en noss chantun. En questa situaziun duess il chantun promover spezialmain la realisaziun u la planisaziun da projects da parcs ed als dar il sustegn finanzial necessari. Ultra da las vischnancas e da las interpresas privatas sto er il stadi prestar sia contribuziun a tals projects impurtants per l'economia regiunala. Il chantun duess plinavant s'occupar en moda intensiva per activar daners da la confederaziun en il rom da regio plus. Ils meds da regio plus ch'èn budgetads fin l'onn 2007 èn tenor il seco gia oz duvrads resp. reservads per projects concrets. Uschia vegni ad esser difficil da survegnir meds da regio plus per ils projects da parcs da la natira currents u per tals ch'èn en preparaziun. Ils emprims projects vegnan realisads proximamain. Quests projects èn vegnids sustegnids da meds chantunals e federals e sviluppads en vista a la revisiun da la lescha federala davart la protecziun da la natira e da la patria (LNP) che duai entrar en vigur l'onn current. Tras il retardament menziunà resulta ina largia massiva areguard la finanziaziun da l'installaziun e dal manaschi dals parcs da la natira. In parc da la natira, er sin in nivel minimal, po dentant betg vegnir tegnì en funcziun senza il sustegn dal maun public. Sch'il chantun pussibilitescha uss tras in sustegn finanzial il manaschi dals emprims parcs da la natira e dals emprims projects d'aventura, èn las schanzas bunas da rimnar experientschas che pon da lur vart puspè esser utilas per projects ch'èn pir en la fasa iniziala.

Nus supplitgain la regenza da metter a disposiziun en il preventiv 2005 ed in ils plans da finanzas 20062009 ils meds necessaris per planisar e realisar ils projects da parcs da la natira e projects d'aventura ch'èn vegnids inoltrads, sche quels satisfan als criteris dal svilup da l'economia regiunala e sch'igl è avant maun in vast sustegn finanzial. Ina finanziaziun transitoria tras il chantun sto avair emprima prioritad, fin che la revisiun da la LNP previsa vegn messa en vigur e la finanziaziun correspundenta è garantida. La promoziun chantunala da l'economia duai s'engaschar en moda intensiva per il posiziunament e la finanziaziun da projects grischuns da parcs e d'aventura tar la confederaziun.

Cuira, ils 25 d'avust 2004

Name: Feltscher, Brüesch, Luzio, Bachmann, Barandun, Berther (Sedrun), Biancotti, Bleiker, Bühler-Flury, Bundi, Büsser, Casanova (Cuira), Caviezel-Sutter (Tusaun), Christoffel, Claus, Conrad, Crapp, Fallet, Fasani, Federspiel, Fleischhauer, Giacometti, Gredig-Hug, Hanimann, Hardegger, Hess, Jaag, Jäger, Jeker, Jenny, Koch, Loepfe, Maissen, Mani-Heldstab, Meyer-Grass (Claustra), Mengotti, Montalta, Noi, Parolini, Parpan, Perl, Pfister, Portner, Righetti, Robustelli, Stiffler, Stoffel, Thomann, Trepp, Candinas, Caviezel (Cuira), Florin-Caluori, Hartmann (Cuira), Nay, Toschini

Session: 25.08.2004
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza

Suenter ch'il cussegl federal ha puspè stritgà dal plan da legislatura 2003-2007 la revisiun da lescha davart la protecziun da la natira e da la patria (LNP) per introducir dus novs tips da parcs regiunals, è vegnida inoltrada ina moziun respectiva da domadus cussegls. Sin fundament da la situaziun finanziala da la confederaziun ston ins dentant partir dal fatg ch'i na vegnan betg avrids novs champs d'expensas considerabels.

La regenza ha explitgà en la resposta al postulat Cathomas (6 da matg 2003) ch'il Grischun veglia en il senn d'ina concentraziun da las activitads sa concentrar sin il sustegn dal parc natiral Grischun central (parc Ela), dal parc naziunal Adula sco er da la biosfera Val Müstair. Avant ch'i vegnian sustegnids ulteriurs projects duain vegnir ramassadas l'emprim experientschas cun ils parcs menziunads.

Per il mument èn progredidas il meglier las lavurs en connex cun il parc Ela. La dimensiun dal project importa 645'000. francs. Da quai vegnan finanziads 300'000. francs da regio plus e 100'000. da la promoziun da l'economia. Las iniziantas ed ils iniziants quintan al cumenzament cun custs da gestiun da ca. 200'000. francs l'onn. Tar il parc Adula è la dumonda per ina inoltraziun da regio plus en preparaziun e duess vegnir suttamessa al seco fin la fin da l'onn 2004. Il project planisà ha previsiblamain ina dimensiun da 4.4 milliuns francs. I vegn dumandà in agid federal da 2.2 millinus francs. Per il mument n'èsi anc betg cler co ch'ils custs restants duain vegnir repartids tranter ils chantuns. La biosfera Val Müstair po far quint cun ina contribuziun federala da regio plus da 300'000. francs u cun 50 % dals custs imputabels, premess che l'inoltraziun da la dumonda ch'è gia succedida vegn cumplettada entaifer il termin. La regenza vegn a s'engaschar er tar quest project en il rom dals meds finanzials disponibels. La confederaziun pretenda en il rapport final d'in project da regio plus stringentamain ch'i vegnian fatgas indicaziuns garantidas davart la fasa da manaschi e davart l'infrastructura planisada sco er davart ils custs consecutivs. Questas infurmaziuns n'èn anc betg avant maun en connex cun quests projects.

Plinavant sto anc vegnir menziunà il project Ruinaulta che vegn finanzià unicamain da las vischnancas cunfinantas. Ils custs durant la fasa da manaschi vegnan ad importar tenor il concept general ca. 200'000. francs, senza las mesiras per l'infrastructura. Ulteriurs parcs n'èn per il mument betg planisads.

La lescha per il svilup economic (LSE) furma cun l'artitgel 6 "svilup dal lieu" e cun l'artitgel 15 "obligaziun chantunala" (mesiras federalas) basa avunda per sustegnair entaifer in temp limità la realisaziun da parcs. Las premissas per quai èn tenor l'ordinaziun che l'attractivitad u la cumpetitivitad da regiuns, vischnancas u branschas vegnia augmentada e ch'i vegnian creadas plazzas da lavur. La regenza è da l'opiniun che cun meds da la promoziun da l'economia dastgian vegnir sustegnids mo parcs che genereschan valur agiuntada e ch'in parc stoppia vegnir manà uschia ch'el cuvria ils custs. Correspundentamain sto la finanziaziun dal manaschi da parcs vegnir cumprovada e garantida. Contribuziuns da gestiun permantentas na pon betg vegnir pajadas. Il sustegn tras la promoziun da l'economia succeda perquai mo per la fasa iniziala d'in project.

En connex cun l'examinaziun da las structuras e da las prestaziuns per sanar las finanzas dal chantun èn vegnids restrenschids en il plan da finanzas 2005 2008 er ils meds per la promoziun da l'economia. Per realisar parcs vegnan perquai a star a disposiziun mo paucs meds. In sustegn che surpassa las dimensiuns explitgadas è mo pussaivel, sch'ils credits necessaris vegnan mess a disposiziun a la promoziun da l'economia. Il chantun vegn a s'engaschar tar la confederaziun en il senn da l'incumbensa. Ina finanziaziun transitoria resp. ina prefinanziaziun d'eventualas contribuziuns federalas n'è ni cunvegnenta ni pussaivla. La regenza è pronta d'acceptar questa incumbensa en il senn da las explicaziuns.

Datum: 29 d'october 2004