Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa Claus concernent il rinforzament da la scolaziun gimnasiala (mantegniment dal gimnasi inferiur) en il Grischun

Sessiun: 25.04.2006
En sia resposta davart la consultaziun vasta tar il program fundamental "scola grischuna 2010" empermetta la regenza da tractar e da decider prioritarmain la dumonda davart la scolaziun gimnasiala. Refurmas en parts dal sectur scolastic han adina er per consequenza midadas en l'entira purschida da furmaziun. Pervi da quai ston ellas absolutamain vegnir coordinadas.
En connex cun las vastas refurmas da la scola grischuna gioga la scolaziun gimnasiala ina rolla centrala. Per motivs da la qualitad èn differents chantuns svizzers sa decidids per in gimnasi lung (2 onns gimnasi inferiur + 4 onns gimnasi). Auters chantuns prefereschan in model cun quatter onns da scolaziun gimnasiala e cun in stgalim superiur che ha differentas variantas da nivel. I sto vegnir remartgà ch'i na dat betg ina regulaziun unitara en Svizra. En il program fundamental "scola grischuna 2010" dal departament cumpetent vegnan priorisadas duas variantas per la scolaziun gimnasiala. Sut il titel "Rinforzament dal stgalim superiur da la scola populara" vegn proponì da colliar ina scolaziun gimnasiala da quatter fin tschintg onns cun in model cooperativ dal stgalim superiur C (classas da nivel). In gimnasi lung (2 onns gimnasi inferiur + 4 onns gimnasi) na stat gnanc pli en discussiun en il program fundamental "scola grischuna 2010". Cunter quai è sa furmada ina vasta opposiziun.
En noss chantun ha gist la scolaziun gimnasiala ina impurtanza che surpassa ils aspects da furmaziun. Nossas regiuns e nossas valladas dependan en differents reguards d'ina buna purschida scolastica. I sa tracta da l'attractivitad dals lieus per famiglias e da plazzas da lavur en las regiuns. La concepziun dal stgalim superiur dependa directamain da la durada da la scolaziun gimnasiala. Pervi dal svilup demografic sa tschenta en bleras vischnancas ultra da quai la dumonda da fusiunar las scolas. La regenza sto avair ina clera posiziun, co ch'ella s'imaginescha il stgalim superiur en diesch onns. Per noss chantun èsi decisiv, nua ed en tge furma che la scolaziun dal staglim superiur e la scolaziun gimnasiala vegnan purschidas. La dumonda quant bunas che las pussaivladads da scolaziun en noss chantun èn e quant ch'ellas valan per nus, sto vegnir respundida en general ed en moda definitiva. Pervi da quai proponan las sutsegnadras ed ils sutsegnaders ina vasta discussiun politica davart questa dumonda. Il cussegl grond sto pudair discutar e decider davart las dumondas decisivas, er ed explicitamain davart la durada da la scolaziun gimnasiala.
Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders supplitgeschan la regenza da far en quest senn ina revisiun coordinada da la lescha davart las scolas medias e da l'ordinaziun correspundenta.

Cuira, ils 25 d'avrigl 2006

Name: Claus, Berther (Mustér), Dudli, Augustin, Bachmann, Bär, Barandun, Berther (Sedrun) Biancotti, Bischoff, Brüesch, Bühler-Flury, Bundi, Cahannes, Casanova (Vignogn), Casanova (Cuira), Casty, Cavegn-Kaiser, Christ, Conrad, Crapp, Donatsch, Fallet, Farrér, Fasani, Hanimann, Hardegger, Hartmann, Hess, Jenny, Joos, Kessler, Kleis-Kümin, Koch, Krättli-Lori, Lemm, Loepfe, Maissen, Marti, Meyer-Grass (Claustra), Mengotti, Michel, Möhr, Parolini, Pedrini, Perl, Plozza, Portner, Quinter, Ratti, Rizzi, Robustelli, Sax, Schmid, Stiffler, Tomaschett, Tramèr, Tuor, Zarn, Zegg, Bezzola, Campell, Darms, Davatz, Foffa, Nay

Session: 25.04.2006
Vorstoss: rg Anfrage



Resposta da la regenza

La durada da la scolaziun gimnasiala è gia stada differentas giadas l'object da discussiuns en il parlament. Uschia ha il cussegl grond - l'onn 1993 cun assegnar il postulat Maissen - mess per l'emprima giada en dumonda il gimnasi inferiur (PCG 1993/94, p. 290 s., 592 ss.). Quest postulat è vegnì stritgà l'onn 1998 en il rom da la refurma da las scolas medias. En quest connex era la regenza gia s'exprimida da lezzas uras l'onn 1996 da mantegnair il gimnasi inferiur (CR nr. 2043 dals 10 da settember 1996), e quai malgrà la sceptica per part considerabla, cun la quala questa via da furmaziun nuninterruta è vegnida confruntada da diversas varts.

Da nov è vegnida lantschada la discussiun davart il gimnasi inferiur l'onn 2003 en connex cun il project da l'examinaziun da las structuras e da las prestaziuns per sanar las finanzas dal chantun. Cun l'incumbensa da fracziun Arquint ch'è vegnida assegnada (PCG 2003/2004, p. 229) è la regenza vegnida incumbensada da preschentar in rapport davart las consequenzas da l'aboliziun dal gimnasi inferiur.
Il rapport avess stuì mussar ils aspects da la politica regiunala e da la politica da furmaziun d'ina structura gimnasiala decentrala sco er trair en consideraziun mesiras per rinforzar e per garantir la qualitad sin il stgalim superiur da la scola populara. Per respunder questa incumbensa è vegnì fatg in studi che preschenta supplementar-main l'influenza dal svilup demografic sin il stgalim superiur da la scola populara e sin il gimnasi inferiur.

Resguardond l'incumbensa ch'è vegnida dada dal parlament e sa basond sin ils resultats dal rapport è vegnì proponì dal departament d'educaziun en il "program fundamental scola grischuna 2010" in gimnasi da tschintg onns sco soluziun intermedianta che resguarda ils basegns dal Grischun. En quest connex stuess servir in stgalim superiur cooperativ che utilisescha cun preferenza il model dal stgalim superiur C sco preparaziun per la scolaziun gimnasiala.

La proposta ch'è vegnida fatga en il program fundamental sco consequenza da l'incumbensa parlamentara, numnadamain d'introducir in gimnasi da tschintg onns
en cas ch'il gimnasi inferiur vegniss abolì, ha chaschunà reacziuns cuntraversas. En vista a questa situaziun da partenza para ina discussiun parlamentara da la durada da la scolaziun gimnasiala d'esser inditgada.

I sto dentant vegnir resguardà che - tenor in'analisa ch'è er vegnida fatga - mo pauc sur 50 pertschient da las maturandas grischunas e dals maturands grischuns termineschan in studi universitar. Il resultat grischun sa chatta per gronda part sut la media svizra e n'arriva strusch da cuntentar. Ultra da quai datti grondas differenzas tranter las singulas scolas medias.

La durada da la scolaziun gimnasiala na po pervia da quai betg vegnir discutada independentamain da las finamiras da la scolaziun gimnasiala. La regenza è da l'avis che la maturitad gimnasiala stoppia metter la basa per in studi universitar ch'è encu-runà da success. Sco indicatur per cuntanscher questas finamiras po per exempel servir la proporziun tranter ils diploms da maturitad che vegnan consegnads ad in'annada respectivamain las immatriculaziuns ed ils studis che vegnan terminads cun success da l'annada gist menziunada.

La regenza è pronta d'acceptar l'incumbensa cun la precisaziun che la durada e che las finamiras da la scolaziun gimnasiala vegnian suttamessas en ina missiva al parlament per la decisiun, e quai èn pliras variantas ch'èn preparadas fin al stgalim da la lescha.

Datum: 27 da zercladur 2006