Navigation

Inhaltsbereich

Incumbensa da fracziun da la PLD Hanimann concernent l'elavuraziun d'in "concept general per las vias e per la construcziun da vias dal Grischun"

Sessiun: 04.12.2006
Vias èn ina basa impurtanta per il svilup da l'economia publica dal Grischun ed han en spezial ina impurtanza decisiva per l'attractivitad da las parts periferas dal chantun sco lieus d'abitar e da lavurar. Tenor il preventiv 2007 vegnan las investiziuns per cumplettar e per engrondir las vias principalas reducidas marcantamain cumpareglià cun ils onns precedents. Ils motivs èn d'ina vart che tscherts projects gronds èn terminads u sa chattan en la fasa da terminaziun e da l'autra vart che la confederaziun n'approvescha durant la fasa transitorica da la nova concepziun da la gulivaziun da finanzas (NGF) pli nagins projects che han in dretg da contribuziun (preventiv 2007pagina A 104,6221).

La repartiziun dals meds finanzials ch'è previsa en il quint d'investiziun 2007 per las singulas vias principalas na vegn da princip betg messa en dumonda. I n'è dentant betg cler tenor tge concept resp. tenor tge criteris e tenor tge prioritads che questa repartiziun dals meds finanzials è vegnida fatga. I sa tschenta la dumonda, sch'ina tala repartiziun dals meds finanzials per ils proxims onns na stuess betg vegnir fatga tenor in concept general che sa basa sin ina politica da l'economia publica che resguarda ils basegns e las prioritads economicas actualas e futuras. La nova concepziun da la gulivaziun da finanzas e da las incumbensas tranter la confederaziun ed ils chantuns sto vegnir resguardada correspundentamain en quest concept per las vias.
I vegn adina puspè discutà, tenor tge standards che las differentas vias ston vegnir cumplettadas ed engrondidas. Er en quest reguard pudess stgaffir clerezza in concept general che definescha ils standards da cumplettaziun e las limitas da pais per ils singuls tips e trajects da vias.

Ultra da quai sto vegnir resguardà ch'ils basegns economics areguard las vias sa midan ed uschia er las prentensiuns a las vias. Cur che la nova resgia da Stallinger a Domat vegn messa en funcziun sa midan p.ex. las vias per transportar laina sco er la quantitad da la laina transportada e pia er las pretensiuns a tschertas vias, per ch'ils transports da laina possian vegnir fatgs en questa nova furma e pli savens. A media vista sto in concept da vias pervia da quai vegnir examinà ed adattà var mintga diesch onns.

Tenor la NGF vegn la confederaziun a pajar en il futur mo pli contribuziuns pauschalas per la construcziun da vias e betg pli contribuziuns per vias principalas che sa refereschan ad in object. En quest connex sto vegnir examinà sch'i sto anc adina vegnir fatga la differenza tranter vias principalas e vias da colliaziun. Pervia dals motivs menziunads qua survart supplitgeschan las sutsegnadas ed ils sutsegnads la regenza d'elavurar in sboz per mauns dal cussegl grond e d'iniziar uschia ina discussiun politica. Quel sboz sto cuntegnair en spezial ils suandants puncts centrals:

- eruir ils basegns da las singulas valladas e regiuns concernent lur avertura e lur colliaziun da traffic
- determinar quellas vias che duain vegnir cumplettadas ed engrondidas ils proxims onns
- priorisar tenor il svilup e tenor ils basegns economics da las regiuns e da las valladas
- definir las tonnaschas permessas per las singulas vias resp. per ils singuls trajects da vias
- determinar ils standards da cumplettaziun per ils singuls tips da vias.

Cuira, ils 4 da december 2006

Name: Hanimann, Claus, Bachmann, Barandun, Bezzola (Samedan), Bezzola (Zernez), Casparis-Nigg, Caviezel (Pitasch), Clavadetscher, Feltscher, Hartmann (Cuira), Hartmann (Champfèr), Jenny, Kessler, Krättli-Lori, Kunz, Marti, Meyer-Grass (Claustra), Michel, Nick, Peer, Perl, Pfäffli, Ragettli, Rizzi, Thomann, Toschini, Valär, Vetsch (Pragg-Jenaz), Wettstein, Cattaneo, Gunzinger

Session: 04.12.2006
Vorstoss: rg Auftrag


Resposta da la regenza

Las duas incumbensas tractan da princip la medema tematica cunquai ch'ellas pretendan d'enumerar ils criteris e las prioritads, tenor ils quals resp. tenor las qualas il chantun cumplettescha e mantegna sia rait da vias. Pervia da quai èsi materialmain giustifitgà d'unir questas duas incumbensas e da las respunder ensemen.

1. a) Ils princips davart l'infrastructura da traffic da noss chantun èn francads en il plan directiv chantunal, relaschà da la regenza ils 19 da november 2002. Là vegnan d'ina vart circumscrittas las incumbensas da la rait da vias, da l'autra vart vegnan formuladas las ponderaziuns generalas per construir e per mantegnair las vias. Ils puncts principals da la politica da l'infrastructura da traffic pon pia vegnir resumads sco suonda:
- garantir l'accessibladad e la cuntanschibladad,
- mantegnair la funcziunalitad da l'infrastructura da traffic per la societad e per l'economia,
- stgaffir ina relaziun favuraivla tranter ils custs ed il niz,
- meglierar la qualitad da las colliaziuns,
- far ch'il traffic saja segir,
- reducir las grevezzas per l'ambient sco er avair quità da las resursas,
- sustegnair il svilup d'abitadi.

b) Al cussegl grond èn vegnidas rendidas enconuschentas fin ussa mintga dus onns las lavurs da projectaziun e da construcziun, e quai en colliaziun cun il preventiv che cuntegna il program da construcziun da vias. Cun il preventiv vegnan declerads mintga onn ils custs currents decisivs e las expensas d'investiziun da la finanziaziun speziala "vias" er s'orientond als objects.

c) Per fixar las prioritads ed ils standards da cumplettaziun sa serva la regenza d'in program da computer ch'è vegnì stgaffì da l'uffizi da construcziun bassa per registrar en moda structurada il stadi da las vias e che cumpiglia ultra dal stadi architectonic da las vias sco tal er aspects funcziunals sco la funcziun da rait, il traffic en media, la quota dal traffic pesant, pussaivladads da colliaziun alternativas, l'utilisaziun tras il traffic public, l'impurtanza economica e turistica da la via e.u.v. Da questas infurmaziuns deducescha il chantun alura ses program da construcziun da vias ch'el vul realisar a vista mesauna.

2. Igl è correct che las premissas per finanziar la construcziun da vias en il chantun Grischun vegnan a sa midar da vart da la confederaziun, e quai pervia da la nova concepziun da la gulivaziun da finanzas (NGF). Per l'ina vegn il chantun distgargià tar la confinanziaziun da la construcziun da las vias naziunalas, da l'autra vart vegn el a pudair profitar da nov da contribuziuns globalas che n'èn dentant betg liadas vi da tscherts objects per construir, per mantegnair e per manar las vias principalas. Questa moda da finanziar vegn senz'auter ad engrondir las libertads politicas d'agir. Il fatg quai mo sco remartga a l'ur che la confederaziun vegn a pajar er en l'avegnir contribuziuns per las vias principalas chaschuna ch'il chantun na po betg renunziar da classifitgar sias vias sco vias principalas resp. sco vias da colliaziun.

3. Il resultat è che la regenza è pronta da suttametter al cussegl grond ensemen cun il program da la regenza 2009 fin 2012 ina survista dals projects da construcziun da vias ch'èn previs a vista mesauna. Questa preschentaziun generala duai gidar a fixar las prioritads per construir las vias sco er il standard da construcziun da vias en emprima lingia tenor il niz total e da render chapiblas las ponderaziuns che resguardan la politica regiunala. En in proxim pass duai ina tala preschentaziun dals projects da construcziun da vias servir sco basa per elavurar il plan d'incumbensas e da finanzas integrà (PIFI) per il sectur d'investiziun. En il senn da las explicaziuns ch'èn vegnidas fatgas qua survart è la regenza pronta d'acceptar las incumbensas.

Datum: 5 da mars 2007