Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Jäger concernent la mancanza da plazzas d'assistenza e da tgira per persunas cun demenza

Sessiun: 03.12.2007
En la sessiun d'avrigl 2005 ha l'emprim sutsegnà qua sutvart inoltrà, ensemen cun 14 ulteriuras persunas, ina dumonda concernent in'assistenza ed ina tgira differenziada per persunas cun demenza en chasas da persunas attempadas e da tgira.

En sia resposta dals 28 da zercladur 2005 ha la regenza menziunà ch'i sajan tenor las disposiziuns da la lescha per promover la tgira da persunas malsaunas da princip responsablas las vischnancas resp. las regiuns da chasas da dimora (regiuns da planisaziun) per metter a disposiziun ina purschida d'assistenza e da tgira staziunara suffizienta per persunas cun disturbis da la prestaziun dal tscharvè (tranter auter persunas cun demenza) sco er per coordinar suffizientamain questa purschida. Ultra da quai era la regenza dentant er da l'avis da las sutsegnadas e dals sutsegnads da la dumonda da quel temp, numnadamain che las purschidas spezialas per persunas cun demenza duajan da princip vegnir decentralisadas.

Tenor la resposta da la regenza disponivan il zercladur 2005 mo tschintg chasas pli grondas en il chantun (Tusaun, la chasa da burgaisas e da burgais a Cuira, il Rigahaus a Cuira, il EAM a Cuira, Samedan) d'ina purschida staziunara speziala per l'assistenza e per la tgira da persunas cun demenza.

La purschida mumentana da plazzas d'assistenza e da tgira spezialas per persunas cun demenza na correspunda evidentamain insumma betg a la dumonda actuala en il Grischun . Las chasas da tgira da Cuira che porschan talas assistenzas spezialas survegnan per exempel dumondas d'admissiun fitg urgentas, e quai lunsch sur ils cunfins da la regiun da planisaziun "Cuira-regio" ora e malgrà che las plazzas na bastan gnanc per ils basegns da la regiun da planisaziun "Cuira-regio". Ina coordinaziun che tanscha sur las singulas regiuns da planisaziun ora n'ha fin ussa anc betg gì lieu. Apparentamain n'è nagina instituziun uffiziala sa sentida cumpetenta da far quai.

Nus supplitgain la regenza da respunder las suandantas dumondas:

1. Tge chasas da persunas attempadas e da tgira en il Grischun disponan actualmain da plazzas da tgira spezialas per persunas cun disturbis da la prestaziun dal tscharvè (tranter auter persunas cun demenza)? Quantas plazzas da quest gener stattan a disposiziun en las singulas chasas da dimora?

2. Po la regenza confermar ch'i stettian actualmain a disposiziun en tut il chantun memia paucas plazzas da tgira e d'assistenza per talas cas?

3. Tge soluziun prevesa la regenza, per che la purschida che vegniva resguardada gia l'onn 2005 sco necessaria, vegnia effectivamain er stgaffida, e quai confurm als basegns ch'existan en lieus decentrals?

Cuira, ils 3 da december 2007

Name: Jäger, Pfiffner-Bearth, Bucher-Brini, Arquint, Baselgia-Brunner, Frigg-Walt, Gartmann-Albin, Jaag, Menge, Meyer Persili (Cuira), Peyer, Pfenninger, Thöny, Trepp

Session: 03.12.2007
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza


Per metter a disposiziun ina purschida suffizienta per la tgira ed assistenza staziunara da persunas cun disturbis da la prestaziun dal tscharvè (tranter auter persunas cun demenza) e per la coordinaziun necessaria da questa purschida èn cumpetentas tenor l'artitgel 20 da la lescha per promover la tgira da malsauns las vischnancas respectivamain las regiuns da chasas da dimora. La tgira e l'assistenza da persunas cun demenza en il chantun Grischun duai tenor l'avis da la regenza vegnir purschida decentralmain. L'uffizi da sanadad emprova dapi onns da motivar las chasas da dimora da porscher in'assistenza speziala en quest reguard.

La regenza respunda las dumondas sco suonda:
1. En connex cun la renovaziun da las permissiuns da manaschi per chasas da persunas attempadas e da tgira e per gruppas da tgira han las instituziuns inditgà il 1. da fanadur 2007 sco di da referenza ch'ellas disponian davart las suandantas purschidas spezialas per persunas cun demenza:

<table border="0" cellspacing="0" cellpadding="0">
<tr>
<td width="338" valign="top"><p><strong>Num da l'instituziun</strong></p></td>
<td colspan="2" valign="top"><p><strong>di da referenza 1. da fanadur 2007, tenor indicaziun da las instituziuns sezzas</strong></p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p> </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>dumber d'abitantas e d'abitants </p></td>
<td width="320" valign="top"><p><strong>da quellas/quels en purschidas spezialas per demenza </strong></p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>abitadi per persunas attempadas Bodmer Cuira      </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>74</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>13</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>abitadi per persunas attempadas Kantengut, Cuira </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>53</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>8</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>chasa da burgaisas e da burgais, Cuira </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>63</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>7</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>abitadi evangelic per persunas attempadas Masans, Cuira </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>129</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>16</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>partiziun da tgira da l'ospital da la crusch / ospital chantunal, Cuira</p></td>
<td width="174" valign="top"><p>9</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>3</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>center da senioras e da seniors Rigahaus, Cuira </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>87</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>7</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>chasa evangelica da persunas attempadas e da tgira, Glion </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>92</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>6</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>chasa da persunas attempadas e da tgira, Lai </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>33</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>2</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>chasa da persunas attempadas e da tgira, Engiadin'ota, Samedan </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>102</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>13</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p>chasa evangelica da persunas attempadas e da tgira, Tusaun </p></td>
<td width="174" valign="top"><p>93</p></td>
<td width="320" valign="top"><p>10</p></td>
</tr>
<tr>
<td width="338" valign="top"><p> </p></td>
<td width="174" valign="top"><p> </p></td>
<td width="320" valign="top"><p>85</p></td>
</tr>
</table>

En connex cun ils projects da construcziun previs èsi planisà tenor las indicaziuns da las instituziuns responsablas da crear en 13 chasas da dimora purschidas spezialas supplementaras per totalmain 98 persunas cun demenza.

2. La prevalenza da lademenza s'augmenta fermamain cun la vegliadetgna. La cifra da las persunas malsaunas sa redublescha mintgamai en intervals da tschintg onns e s'augmenta da passa 1% en la gruppa da vegliadetgna da 65 fin 69 onns a passa 30% tar las persunas da passa 90 onns. Igl è evident che cun circa 2'300 abitantas ed abitants che vivan en noss chantun en chasas da dimora e che han ina vegliadetgna media dad 83 onns, na bastan las 85 plazzas per persunas cun demenza che vegnan purschidas en las chasas da dimora per bler betg. La regenza parta dal fatg ch'i stuessan star a disposiziun plazzas spezialas per 10 fin 15% da tut las abitantas e da tut ils abitants da las chasas da dimora. Per distgargiar la lavur da tgira da confamigliaras e da confamigliars ston vegnir creadas pli e pli er plazzas da centers da di.

3. Perquai che las stentas dal chantun da crear purschidas decentralas per persunas cun demenza n'han enfin oz betg gì il success giavischà, prevesa la regenza da colliar las concessiuns respectivamain las renovaziuns da las permissiuns da manaschi per chasas da tgira cun la pretensiun da metter a disposiziun ina purschida speziala per persunas cun demenza. En quest connex ston ins far attent ch'il sistem da gruppas d'abitar ch'il chantun promova gia daditg pussibilitescha en ina furma simpla ed adequata da tgirar communablamain gruppas da persunas cun sintoms sumegliants.

Datum: 31 da schaner 2008