Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Thomann concernent la nova concepziun dals asils da selvaschina e concernent las mesiras en l'asil da selvaschina Ela

Sessiun: 06.12.2007
La finamira da la lescha da chatscha revedida, numnadamain da sajettar dapli tschiervs durant la chatscha ordinaria, n'ha a noss avis betg pudì vegnir cuntanschida en differentas regiuns. En il Grischun central p.ex. è vegnì cuntanschì mo 78% dal plan da prelevaziun. En general han ins dentant pudì constatar ch'i ha gì effects positivs per la chatscha da cumenzar pli baud cun la chatscha, entant che l'interrupziun da la chatscha n'ha betg purtà l'effect giavischà.

Sch'ins contempla ils dumbers da prelevaziun dals ultims onns en Surses, ston ins constatar ch'ils tschiervs vegnan sajettads cunzunt en la vischinanza d'asils da selvaschina, entant ch'ils dumbers da prelevaziun en territoris senza asils da selvaschina èn pitschens. Gist en questas regiuns sa chattan dentant fitg buns quartiers d'enviern. Las chatschadras ed ils chatschaders da quests territoris constateschan che la selvaschina chaschuna durant l'entir onn donns vi dal guaud, vi dals prads e vi da las pastgiras. Durant la chatscha sa trategna la selvaschina dentant en ils asils da selvaschina pli lontans, uschia ch'ella na po betg vegnir chatschada. Che las chatschadras e ch'ils chatschaders èn en general malcuntents cun questa situaziun, è chapaivel. Uschia ha mo il fatg che l'enviern ha cumenzà baud pia la fin da settember pussibilità tar nus ina chatscha tant enavant cuntentaivla. La malcuntentientscha cun las cundiziuns generalas da la chatscha crescha, perquai che la pli gronda part da las mutlas vegn sajettada en quests territoris durant la chatscha d'atun. Vitiers vegni che mintgamai passa 300 tschiervs, per gronda part taurs, èn sa trategnids las stads dals ultims onns sin l'alp d'Err, en il territori cunfinant da la Val Tgitta e da la Val Rots, en l'asil federal da selvaschina Ela. Quests animals pasculeschan natiralmain er las alps, uschia che las puras e ch'ils purs da Tinizong pretendan gia ina indemnisaziun finanziala dal chantun per il donn. Talas concentraziuns da tschiervs ston a noss avis exnum vegnir evitadas. Tras quai ch'igl è vegnì renunzià quest onn a la chatscha d'atun en il Grischun central, ston ins far quint l'onn proxim cun in augment da circa 200 tschiervs. Per quest motiv ans permettain nus da far las suandantas dumondas a la regenza:

1. È la problematica da la concentraziun da tschiervs en l'asil federal da selvaschina Ela enconuschenta?

2. Tge quinta la regenza da far per impedir en l'avegnir questas concentraziuns da tschiervs en la Val d'Err?

3. N'è la regenza betg er da l'avis ch'i stoppia vegnir prendida en mira ina meglra repartiziun dals tschiervs tras la nova regulaziun dals asils da selvaschina?

4. Co vegn la regenza a proceder tar la nova regulaziun dals asils da selvaschina?

Cuira, ils 6 da december 2007

Name: Thomann, Peer, Barandun, Bezzola (Zernez), Buchli, Campell, Casparis-Nigg, Caviezel (Pitasch), Cavigelli, Conrad, Donatsch, Hartmann (Champfèr), Jenny, Kleis-Kümin, Krättli-Lori, Kunz, Meyer-Grass (Claustra), Michel, Niederer, Parpan, Pfäffli, Quinter, Ragettli, Ratti, Rizzi, Sax, Stiffler, Thurner-Steier, Valär, Vetsch (Pragg-Jenaz), Caluori, Cattaneo, Engler, Hartmann (Küblis), Mainetti, Züst

Session: 06.12.2007
Vorstoss: rg Anfrage


Resposta da la regenza

En gronds asils da selvaschina ston intervenziuns da chatscha reglar ils effectivs da tschiervs uschia, che la grondezza giavischada na vegn betg surpassada. Cas cuntrari destrueschan ils effectivs lur atgna basa da viver ed ils donns per la selvicultura e per l'agricultura cuntanschan ina dimensiun insupportabla. Asils da selvaschina èn dentant er buns quartiers d'enviern per ils tschiervs ed impedeschan gronds spustaments da la selvaschina durant la chatscha auta. Questas explicaziuns generalas valan er per l'asil da selvaschina Piz Ela. Ils onns 2002 fin 2006 èn vegnids sajettads en Surses (areal da tschiervs 6.2) en media var 210 tschiervs durant la chatscha auta e var 70 tschiervs durant la chatscha speziala. L'onn 2007 è vegnì desistì d'ina chatscha speziala, perquai che l'enviern ha cumenzà uschè baud. Durant la chatscha auta èn dentant vegnids sajettads var 250 tschiervs. Questas cifras mussan che las cundiziuns generalas da chatscha en Surses èn tuttavia cumparegliablas cun autras regiuns.

Partind da questas ponderaziuns pon las singulas dumondas vegnir respundidas sco suonda:

1. La problematica da la concentraziun da tschiervs en l'asil da selvaschina Ela è enconuschenta a la regenza. Gia enturn l'onn 1990 èn vegnids reducids fermamain ils gronds effectivs da tschiervs da quella giada. L'onn 1994 avevi anc var 20 tschiervs en quest asil da selvaschina. En il fratemp è l'effectiv puspè creschì a var 300 animals. La finamira è quella da cuntanscher ina grondezza da var 200 animals ed ina buna repartiziun da l'effectiv. Uschia vegni garantì ch'ils donns da selvaschina sa reduceschan ad ina dimensiun supportabla.

2. In'accumulaziun da var 300 tschiervs en la Val d'Err duai vegnir evitada en l'avegnir gia il cumenzament da la stad tras singulas sajettadas e tras acziuns da disturbi. Uschia duai vegnir cuntanschida a medem temp ina meglra repartiziun dals tschiervs entaifer l'asil da selvaschina ed en las regiuns cunfinantas. Ultra da la regulaziun da l'effectiv da tschiervs durant la chatscha auta vegni
ad esser necessari en l'avegnir da far ina regulaziun fina la fin da l'atun.

3. La zavrada da territoris da protecziun duai manar ad ina buna repartiziun da la selvaschina. Quai vegn per regla cuntanschì tras ina rait da quartiers d'enviern per la selvaschina, dals quals la qualitad è adattada. En il center stat en quest connex la designaziun d'asils da selvaschina pli pitschens, ma pli numerus. Ultra dals basegns da las chatschadras e dals chatschaders ston vegnir resguardads en quest connex er ils interess giustifitgads da las vischnancas sco er da la selvicultura e da l'agricultura.

4. Ils asils chantunals da selvaschina vegnan per regla examinads mintga tschintg onns e vegnan adattads, sche quai fa da basegn. La proxima examinaziun vegn dentant spustada per in onn. Uschia pon vegnir resguardadas er las emprimas experientschas cun ils novs temps da chatscha auta. Questa adattaziun dals asils chantunals da selvaschina vegn ad entrar en vigur per il cumenzament da la chatscha auta l'onn 2010, suenter che la consultaziun è terminada.

Datum: 21 da favrer 2008