Cun vigur a partir dal 1. da schaner 2005 ha il chantun Grischun introducì in sistem per finanziar ils ospitals publics ch'è orientà a la prestaziun. Cun il nov sistem da finanziaziun duessan vegnir ademplidas primarmain las suandantas pretensiuns:

a) la finanziaziun ha da s'orientar vi da las prestaziuns furnidas;
b) in agir economic da las furnituras e dals furniturs da prestaziuns duai vegnir remunerà;
c) dapli atgna responsabladad dals ospitals pervia da la reducziun da directivas operativas da vart dal chantun (promoziun d'in pensar e d'in agir d'interprendidra u d'interprendider);
d) garantir la segirezza dal provediment;
e) evitar augments da la quantitad.

En il fratemp han pudì vegnir fatgas las emprimas experientschas cun il nov model da finanziaziun e la midada da sistem a l'orientaziun a la prestaziun vegn en general anc adina giuditgada en moda positiva da tut las participantas e da tut ils participants dal martgà. L'execuziun da la LTM ch'è vegnida revedida parzialmain ha dentant mussà en il fratemp in pèr puncts considerablamain debels che ston vegnir curregids urgentamain. Las finamiras ch'èn vegnidas formuladas oriundamain per la nova finanziaziun dals ospitals na pon betg vegnir cuntanschidas en spezial tar ils suandants dus puncts:

1. Promoziun d'in agir d'interprendidra u d'interprendider

En l'agiunta tar la LTM èn vegnids fixads ils stgalims da provediment, la purschida da prestaziuns admissibla cun dretg da survegnir contribuziuns e l'infrastructura ch'è necessaria per quai. Il medem mument vegn fixà en l'art. 6a al. 2 LTM ch'il chantun Grischun fa cunvegnas individualas da prestaziun cun mintga ospital.

En connex cun l'elavuraziun e cun la realisaziun d'incaricas da prestaziun individualas èsi sa mussà cun tutta clerezza ch'igl èn mo vegnidas "cementadas" las structuras da las purschidas existentas en l'agiunta tar la LTM e che la concurrenza en il sectur da la purschida da prestaziuns na po betg avair lieu. Cun "cementar" las purschidas da prestaziuns existentas vegn impedida mintga concurrenza tranter ils ospitals a lunga vista. En spezial ils ospitals regiunals vegnan privads praticamain da mintga pussaivladad da pudair drizzar lur structuras da l'economia da manaschi en moda efficazia tenor il martgà e tenor la concurrenza.

En vista al tempo, cun il qual ils conturns dals fatgs d'ospital sa midan, sco la finanziaziun da las "diagnosis related groups" (DRG) sin basa dals custs cumplains (sistem da finanziaziun monistic, q.v.d. finanziaziun che s'orientescha dal tuttafatg a la prestaziun cumpigliond er las contribuziuns d'investiziun), sco la libra tscherna da l'ospital en tut la Svizra e.u.v., è ina revisiun urgentamain necessaria. Las refurmas ch'èn planisadas tar ils fatgs d'ospital pretendan dapli martgà e dapli concurrenza. Per ch'ils ospitals possian furnir prestaziuns optimalas a pretschs favuraivels en tals conturns ch'èn er liberalisads interchantunalmain, basegnan els in'autonomia tar l'economia da manaschi e la libertad per concepir lur purschida da prestaziuns.

En quest senn sto l'agiunta tar la LTM vegnir interpretada sco incumbensa da provediment minimala. La purschida da prestaziuns concreta vegn definida tras la cunvegna individuala da prestaziuns. En quest connex pon vegnir integradas ulteriuras prestaziuns. La premissa per quai è che:

- la qualitad da la prestaziun purschida saja garantida (dignitads);
- las investiziuns en l'infrastructura ch'è necessaria per la purschida correspundenta sco er las resursas persunalas necessarias correspundian ad enconuschientschas generalas da l'economia da manaschi.

2. In agir economic dals ospitals duai vegnir recumpensà, in agir ed in pensar d'interprendidra u d'interprendider duai vegnir promovì

En general stoi vegnir remartgà en quest connex che l'agir economic vegn promovì senza dubi fermamain cun l'introducziun dal model da finanziaziun (orientaziun a la prestaziun) che sa basa sin las DRG (case mix index [CMI]). Ospitals che na lavuran betg en moda economica en quest sistem ston mintgamai far star bunas lur instituziuns responsablas per ils custs surproporziunalmain gronds che resultan da quai.
Cun introducir il CMI è vegnida tschernida in via fitg buna ch'è renconuschida generalmain per cumparegliar ils ospitals resguardond il medem mument la differenza tar il grad da grevezza da las pazientas e dals pazients che vegnan tractads en moda staziunara. Per il chantun Grischun furma il CMI la basa per pajar tant las contribuziuns pro cas sco er las contribuziuns d'investiziun als ospitals.
L'execuziun da la LTM ch'è vegnida revedida parzialmain ha en quest connex dentant mussà in punct considerablamain debel che limitescha fermamain la concurrenza tranter ils ospitals. Uschia importa la contribuziun dal chantun per las prestaziuns medicinalas tar l'ospital dal center dal Grischun 90% e tar ils ospitals regiunals 85% da las contribuziuns als custs renconuschids pro cas. Tar las investiziuns paja il chantun ina contribuziun da 70% a l'ospital dal center e da 50% als ospitals regiunals. Questas differentas tariffas da contribuziun èn ina preferenza betg chapibla da l'ospital dal center a disfavur dals ospitals regiunals. Il princip da l'economia da martgà "Il medem pretsch per la medema prestaziun" na vegn betg applitgà en moda consequenta.
Sche l'artitgel correspundent da la lescha na vegn betg adattà bainbaud sto – a vista mesauna fin a lunga vista – vegnir fatg quint cun consequenzas considerablas per la scena d'ospitals en il chantun Grischun. Il mument da la consultaziun e da l'introducziun da la LTM revedida era quai cleramain la voluntad politica da stgaffir las medemas premissas per tut ils ospitals. Ussa ston ils artitgels relevants da la LTM e l'ordinaziun executiva respectiva vegnir adattads uschè svelt sco pussaivel. Da las medemas premissas per tut ils ospitals resultan cifras che pon vegnir cumparegliadas. Uschia vegn mussà l'agir economic, e svilups sbagliads pon vegnir giuditgads pli svelt. Quai vegn garantì ad avair in effect positiv sin ils custs totals dals fatgs d'ospital en il chantun Grischun.

En quest senn duai la tariffa da la contribuziun ch'il chantun paja a l'ospital dal center sco er als ospitals regiunals esser la medema tant per las investiziuns sco er per ils custs renconuschids pro cas. L'intensitad d'investiziun pli gronda sco er il grad da grevezza pli aut da las pazientas e dals pazients che vegnan tractads en l'ospital chantunal vegnan resguardads avunda cun il CMI (index dal grad da grevezza).

Las sutsegnadras ed ils sutsegnaders incumbenseschan la regenza da prender per mauns las midadas necessarias da la basa legala uschè svelt sco pussaivel, per che la LTM possia tegnair quint dals novs conturns liberalisads en il sectur dals fatgs d'ospital.

Cuira, ils 22 d'avrigl 2008

Name: Hardegger, Pfäffli, Bundi, Arquint, Berni, Berther (Mustér), Berther (Sedrun), Bezzola (Samedan), Bleiker, Blumenthal, Brantschen, Buchli, Bühler-Flury, Butzerin, Caduff, Campell, Candinas, Castelberg-Fleischhauer, Casutt (Falera), Caviezel (Pitasch), Caviezel-Sutter (Tusaun), Christoffel-Casty, Clavadetscher, Darms-Landolt, Dermont, Dudli, Fallet, Fasani, Hartmann (Champfèr), Jaag, Jenny, Koch, Kollegger, Mani-Heldstab, Mengotti, Meyer-Grass (Claustra Vitg), Michel (Tavau), Noi-Togni, Parolini, Pedrini, Pfister, Plozza, Ratti, Rizzi, Stoffel, Thurner-Steier, Troncana-Sauer, Valär, Vetsch (Pragg-Jenaz), Wettstein, Zanetti, Engler, Grass, Hartmann (Küblis), Jecklin, Kunz (Fläsch)

Session: 22.04.2008
Vorstoss: rg Auftrag