Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Bondolfi concernent la libra circulaziun bilaterala u unilaterala da persunas en il Grischun

Sessiun: 10.02.2009
A manaschis esters da lavurantas e da lavurants che vegnan tramess en Svizra èn vegnidas concedidas l'onn 2008 en il chantun Grischun tut en tut 2'216 permissiuns da lavur (per totalmain 4'492 forzas da lavur) per ina durada maximala da 90 dis. 897 da quellas (per totalmain 1'500 forzas da lavur) èn vegnidas concedidas ad interpresas talianas. Firmas grischunas che han survegnì ina tala permissiun da lavur per l'Italia na datti percunter quasi betg.
Cun circa 60% da vuschs affirmativas èn las votantas ed ils votants dal Grischun s'exprimids ils 8 da favrer 2009 per ina cuntinuaziun cun la libra circulaziun da persunas cun l'uniun europeica. Quasi unanimamain cunter quest project ha percunter votà il "Grischun talian". Dals sis circuls Bregaglia, Brusio, Puschlav, Mesauc, Roveredo e Calanca ha mo gist il circul da la Bregaglia acceptà minimalmain il project. Tut ils auters circuls han sbittà il project (la part la pli gronda da vuschs negativas hai dà cun 75% en il circul da Roveredo, suandà dal circul da Brusio cun 70%). Uschia sa mussan relaziuns che sumeglian quellas dal chantun Tessin. Là po la refusa da la libra circulaziun da persunas – sco ch'i para – betg sco ultim er vegnir attribuida a la reciprocitad da l'applicaziun dals contracts bilaterals en l'Italia ch'è vegnida empermessa, dentant mai realisada. Uschia pon ins leger en intervenziuns parlamentaras ch'èn vegnidas inoltradas en il chantun Tessin che las autoritads talianas n'enconuschan savens betg las proceduras correspundentas per survegnir ina permissiun da lavur per manaschis svizzers da lavurantas e da lavurants che vegnan tramess en Italia e ch'ellas duain savens schizunt effectuar cun insaquants obstachels formalistics che las petentas svizras e ch'ils petents svizzers resigneschan en lur stentas da survegnir ina permissiun da lavur per l'Italia.

Dumondas:

1. Cun tge circumstanzas concretas declera la regenza il fatg che blers manaschis talians, dentant paucs manaschis grischuns profiteschan dal dretg da pudair trametter lavurantas e lavurants mintgamai en il pajais vischin?

2. En cas ch'ina da questas circumstanzas po vegnir attribuida ad ina mancanza da la reciprocitad tar l'applicaziun da las cunvegnas bilateralas, tge mesiras fa la regenza quint da prender (cunter tge instituziuns) ed entaifer tge termins?

Cuira, ils 10 da favrer 2009

Bondolfi, Arquint, Augustin, Berther (Sedrun), Bischoff, Blumenthal, Buchli, Butzerin, Cahannes Renggli, Campell, Candinas, Casutt, Cavigelli, Christoffel-Casty, Claus, Conrad, Darms-Landolt, Fasani, Feltscher, Geisseler, Hardegger, Keller, Kessler, Kleis-Kümin, Kollegger, Kunz, Parpan, Plozza, Quinter, Ragettli, Righetti, Sax, Thomann, Thurner-Steier, Troncana-Sauer, Tscholl, Tuor, Wettstein

Session: 10.02.2009
Vorstoss: rg Anfrage

Resposta da la regenza

L'onn 2008 han annunzià tut en tut 2'216 interpresas estras ch'ellas tramettian totalmain 4'492 forzas da lavur en il chantun Grischun. Da quellas eran 897 manaschis da l'Italia che han tramess 1'500 forzas da lavur en il Grischun.

1. Pervia da la differenza dals pretschs tranter il Grischun e noss stadis vischins Italia ed Austria, dentant er Germania, èsi attractiv per manaschis da quests stadis, dentant er per tals da stadis ch'èn pli lunsch davent, da trametter lavurantas e lavurants en il Grischun per exequir qua incumbensas. Pervia dal medem motiv na capiti actualmain betg savens che interpresas da noss chantun exequeschan incumbensas en l'exteriur vischin. Sch'i vegnan surdadas talas incumbensas, sa tracti per regla da lavurs spezialas che pretendan in know-how particular u d'incumbensas per ina clientella, per la quala il pretsch dal product u dal servetsch n'è betg d'ina impurtanza prioritara.

2. Sch'ina interpresa grischuna vul trametter lavurantas e lavurants en Italia, vegn quai er difficultà da barrieras administrativas. Savens n'han las autoritads talianas naginas enconuschientschas da la cunvegna davart la circulaziun da persunas, da las proceduras d'annunzia u da permissiun. Percunter vegn introducida en il meglier cas ina procedura d'admissiun che dura ditg. A chaschun d'ina discussiun a Puschlav, a la quala han prendì part tranter auter er il cusseglier guvernativ da quella giada Klaus Huber, il president communal da Puschlav, Tino Zanetti, il commember dal cussegl grond Rodolfo Plozza sco er il manader da l'uffizi chantunal per industria, mastergn e lavur (UCIML), èsi vegnì concludì che las autoritads localas profitian da lur contacts e ch'ellas tschertgian sezzas en ina emprima fasa da chattar ina soluziun cun ils vischins talians. En cas da basegn duajan vegnir envidadas las autoritads chantunalas resp. ina represchentanta u in represchentant da la regenza. Ultra da differentas intervenziuns sur la chombra da commerzi dal Grischun tar la conferenza da las chombras da commerzi da las zonas da cunfin ha il schef dal departament d'economia publica e fatgs socials (DES) deponì il problem tar cussegliera federala Leuthard la stad passada. Malgrà pliras dumondas tar l'Associazione Artigiani e Commercianti della Valposchiavo n'èsi displaschaivlamain betg stà pussaivel da survegnir x-in document en scrit, cun il qual i fiss stà pussaivel per cussegliera federala Leuthard, da cumprovar las barrieras da mobilitad menziunadas en ses discurs cun la cumissiun da la UE.

En quai che concerna la dumonda da trametter lavurantas e lavurants en las regiuns vischinas da Sondrio e da Com sa mussa ina soluziun. Las chombras da commerzi da là èn sa decleradas prontas da surpigliar la funcziun sco posts da consultaziun per la procedura da trametter lavurantas e lavurants. Ils 3 da mars 2009 ha gì lieu a Puschlav ina seduta davart quest tema, a la quala èn sa participads las represchentanzas da las autoritads da las regiuns da tuttas duas varts dal cunfin, represchentanzas da las autoritads da duana, da l'administraziun chantunala sco er il prefect da Sondrio ed il president da la provinza da Sondrio. Da la vart da la regiun da la Val Puschlav è ultra da quai vegnì elavurà in "vademecum" per dumondas da trametter lavurantas e lavurants en Italia. En vista a questa situaziun da partenza èsi giustifitgà da sperar che la situaziun sa megliereschia almain en ils territoris en vischinanza dal cunfin.

Sche questas speranzas n'avessan betg da s'ademplir, è la regenza pronta da prender a curt termin mesiras adattadas. Il contact direct cun las autoritads talianas vegn a sa restrenscher en quest connex als territoris en vischinanza dal cunfin. Da far valair la cunvegna davart la circulaziun da persunas envers l'Italia è chaussa da la confederaziun, perquai ch'i sa tracta d'in contract internaziunal. Sco gia menziunà èn ils problems en discussiun vegnids deponids tar cussegliera federala Leuthard. La premissa per ina intervenziun envers l'Italia respectivamain tar la cumissiun da la UE èn dentant documents en scrit, cun ils quals las barrieras administrativas cunter la mobilitad sa laschan cumprovar.

20 da mars 2009