Navigation

Inhaltsbereich

Dumonda Plozza concernent il svilup da la qualitad da l'aria

Sessiun: 11.02.2009
Il settember 2006 ha l'institut da perscrutaziun gfs.berna fatg ina retschertga represchentativa. Tranter auter è vegnì dumandà il suandant: «È la qualitad da l'aria – tenor Voss giuditgar – oz meglra u mendra che avant 15 onns? M'inditgai per plaschair, sche la qualitad da l'aria è – tenor Voss giuditgar – bler meglra, plitost meglra, plitost mendra u bler mendra che avant 15 onns.»

Il resultat è il suandant:

bler meglra: 2%
plitost meglra: 16%
plitost mendra: 49%
bler mendra: 21%
nagina resposta: 12%

Il svilup da la qualitad da l'aria sa lascha giuditgar a maun da las serias da mesiraziun da la confederaziun (NABEL) e dals chantuns, e quai per differentas substanzas nuschaivlas en l'aria. Dapi il cumenzament da las mesiraziuns mussan las serias da mesiraziun per il solit reducziuns marcantas da las valurs da tut las substanzas nuschaivlas en l'aria, cun excepziun da l'ozon. En cas da l'ozon èsi enconuschent en il fratemp ch'el vegn dominà fermamain da la contaminaziun da basa en l'entira Europa sco er da la meteorologia e ch'el na sa lascha – cuntrari a las autras substanzas nuschaivlas en l'aria – strusch influenzar en Svizra, er betg cun ina clera reducziun da las emissiuns da svapurs.

Davart il svilup da la contaminaziun da l'aria è dr. Bruno Oberle, directur da l'uffizi federal d'ambient (UFAM), s'exprimì ils 15 da mars 2007 sco suonda: «... Dapi la mesadad dals onns 1980 han la confederaziun, ils chantuns e las vischnancas prendì ed exequì numerusas mesiras per mantegnair da l'aria pura. Quai ha reducì fermamain l'emissiun da substanzas nuschaivlas e la contaminaziun da l'aria.»

Tar la retschertga han pia mo 2% da las persunas dumandadas respundì correctamain. 16% han gì la dretga tendenza e 70% han respundì cumplettamain fauss. La gronda part da la populaziun ha pia faussas infurmaziuns davart il stadi da nossa aria.

Tenor l'artitgel 6 da la lescha federala davart la protecziun da l'ambient èsi chaussa da las autoritads d'infurmar la publicitad davart la protecziun da l'ambient e davart il stadi da las grevezzas per l'ambient. Sche la gronda part da la populaziun ha pia faussas infurmaziuns, è quai pia er la culpa da las autoritads che n'infurmeschan betg adequatamain la publicitad.

Jau supplitgesch perquai la regenza da respunder las suandantas dumondas:

1. Va er la regenza d'accord cun il giudicament dal directur dal UFAM, che la qualitad da l'aria saja sa meglierada fermamain durant ils ultims decennis?

2. Tge ha la regenza l'intenziun da midar vi da sia politica d'infurmaziun, per che la populaziun vegnia infurmada correctamain en l'avegnir e per ch'ella na saja betg pli persvadida dal cuntrari da la realitad?

3. È la regenza pronta da declerar a la populaziun la differenza tranter ina limita ed ina valur d'alarm?

Cuira, ils 11 da favrer 2009

Plozza, Claus, Righetti, Augustin, Berther (Mustér), Bondolfi, Bundi, Cahannes Renggli, Candinas, Cavigelli, Donatsch, Fasani, Federspiel, Gartmann-Albin, Geisseler, Giovanoli, Hartmann (Champfèr), Keller, Marti, Parpan, Pedrini, Quinter, Tenchio, Tuor

Session: 11.02.2009
Vorstoss: rg Anfrage

Resposta da la regenza

En Svizra ed er en il Grischun è l'aria oz cumprovadamain pli netta che pli baud. Quai po vegnir mussà cun agid da mesiraziuns publitgadas ch'èn vegnidas fatgas durant blers onns (www.umwelt-gr.ch, www.ostluft.ch). Las valurs da monoxid carbonic (CO) e da dioxid sulfuric (SO2) valan oz sco nunproblematicas. Anc adina memia auta è dentant la contaminaziun cun dioxid da nitrogen (NO2), cun pulvra fina (PM10) e cun ozon (O3). Dapi l'onn 2000 vegn schizunt observà in augment da la contaminaziun cun NO2 en la vischinanza da las vias, quai che sto probablamain vegnir attribuì a l'augment dal dumber d'autos da persunas cun motors da diesel.

Durant la stad da chalira 2003 èn l'ozon e qua tras il smog da stad stads in tema en las medias, durant l'enviern 2006 la pulvra fina respectivamain il smog d'enviern. Las valurs ch'èn vegnidas observadas quels onns n'èn dentant betg pli vegnidas cuntanschidas dapi lura. A partir da l'onn 2006 èn cunzunt las cumponentas da la pulvra fina (fulin da diesel, particlas da stgaudaments da laina) e lur funtaunas stadas il tema da vastas discussiuns. Las contaminaziuns extremas cun pulvra fina da l'onn 2006 han gì lieu a medem temp sco la retschertga davart la qualitad da l'aria, ch'è vegnida fatga da l'institut da perscrutaziun gfs.berna e che vegn menziunada en la dumonda. Ins sto pia supponer ch'il mument, il qual la retschertga è vegnida fatga, haja influenzà considerablamain il resultat. Consequentamain exprima la retschertga betg la percepziun da la qualitad effectiva da l'aria, mabain la percepziun durant la discussiun e durant ils rapports davart la problematica da la pulvra fina da l'enviern 2006.

Malgrà ils progress tecnics generals n'è il problem da la contaminaziun da l'aria tras la pulvra fina e tras l'ozon betg anc schlià. Il UNA fa perquai ina controlla dal progress da las mesiras existentas per mantegnair l'aria pura e preschenta – en il plan da mesiras "aria" – ils champs d'acziun futurs. Cun il conclus nr. 627 dals 15 da matg 2007 ha la regenza concludì d'exequir numerusas mesiras. En cas che la contaminaziun cun pulvra fina e cun ozon è fitg auta, èn plinavant previsas mesiras immediatas temporaras tenor ils concepts d'intervenziun interchantunals da la conferenza svizra da las directuras e dals directurs da construcziun, da planisaziun e da protecziun da l'ambient (CCPA). Quests concepts consistan da dus stgalims:
- stgalim d'infurmaziun cun activitad d'infurmaziun pli intensiva;
- stgalim d'intervenziun cun mesiras temporaras che vegnan ordinadas da las autoritads.

Ils stgalims sa drizzan tenor las limitas d'immissiuns per ozon e per pulvra fina, las qualas èn francadas en l'ordinaziun per mantegnair l'aria pura (OAP). Il stgalim d'infurmaziun è cuntanschì, cur che la limita d'immissiuns è vegnida surpassada per il factur 1.5; per il stgalim d'intervenziun vala in surpassament da la limita d'immissiuns per il factur 2.

En la lescha federala davart la protecziun da l'ambient (LPAmb) vegn la limita d'immissiuns designada sco cunfin, a partir dal qual influenzas sin l'ambient – sco la contaminaziun da l'aria – èn mulestusas u schizunt nuschaivlas (art. 13). En connex cun la canera prevesa la LPAmb plinavant valurs d'alarm (VA) e valurs da planisaziun (VP) (art. 19 e 23). En quest connex servan las VA a giuditgar l'urgenza da sanaziuns e sa chattan sur la limita d'immissiuns; las VP èn in instrument da prevenziun e sa chattan sut la limita d'immissiuns. En lur totalitad vegnan la VP, la VA e la limita d'immissiuns designadas sco limitas da grevezzas.

Per giuditgar la contaminaziun da l'aria n'enconuscha la lescha federala betg ils trais stgalims dal giudicament da la canera. Perquai cuntegna la OAP mo limitas d'immissiuns. Il concept d'intervenziun da la CCPA, ch'è vegnì descrit qua survart, è dentant fitg sumegliant als trais stgalims menziunads, perquai che gist il stgalim d'intervenziun po vegnir interpretà sco valur d'alarm; cur che questa valur vegn cuntanschida, èn mesiras temporaras urgentas.

Respostas a las dumondas:
1. La regenza va d'accord cun il giudicament dal directur dal UFAM, che la qualitad da l'aria saja sa meglierada durant ils ultims decennis. Tar l'ozon (O3), tar la pulvra fina (PM10) e tar il dioxid da nitrogen (NO2) exista tuttina er vinavant in basegn d'agir. Questas substanzas nuschaivlas ston perquai vegnir survegliadas er vinavant. Mesiras per las reducir ston vegnir realisadas en moda consequenta. Cunzunt la contaminaziun cun NO2 sto vegnir observada, cunquai ch'igl ha dà qua ina midada da tendenza.

2. En l'avegnir vegn il UNA a render attent en sias infurmaziuns sco fin ussa a las tendenzas a lunga vista en connex cun il svilup da la qualitad da l'aria, ed en cas da situaziuns d'aura extremas – ch'èn colliadas cun grondas contaminaziuns da substanzas nuschaivlas – vegn el a render attent pli savens al caracter excepziunal da tals eveniments. En il sectur da la lavur da medias collavura il UNA en quest connex stretgamain cun ils chantuns dad Ostluft, cooperond cun spezialistas e cun spezialists da medias.

3. Il cussegl grond e la populaziun vegnan envidads da prender invista da la pagina d'internet dal UNA. Là vegnan decleradas las significaziuns da "limita da grevezzas" e da "valur d'alarm" (www.umwelt-gr.ch – Lärm – Belastungsgrenzwerte).

8 da matg 2009