La TCPTP maina a dapli gistadad: Manischunz che charran bler pajan
dapli, manischunz che charran pli pauc consequentamain damain. Uschia
n'èn lungs viadis d'access betg pli rendabels. Manaschis artisanals cun
in champ d'activitad en la regiun obtegnan uschia ina pli gronda
protecziun da distanza en cumparaziun cun la concurrenza ord centers pli
allontanads da l'interiur e da l'exteriur. La TCPTP gida oravant tut er
a transferir il traffic da transit ed internaziunal sin la viafier. Quai
è la finamira principala da l'iniziativa da las Alps. Sch'ins vul che
quest transferiment haja success esi inevitabel da render pli char il
traffic cun camiuns pesants. Cas cuntrari fiss necessaria ina subvenziun
dal traffic da viafier che na fiss betg pli supportabla.
Prender resguard dal Grischun sco cas spezial
Per noss chantun èn las relaziuns adina insatge spezial. Quai vala
spezialmain er per la TCPTP. Bleras parts dal chantun n'èn betg
cuntanschiblas cun la viafier. Il transport da rauba è perquai pussaivel
en questas valladas - ch'èn dentant pauc populadas- mo sin las vias.
Plinavant pon nossas interpresas da transport trair a niz mo per part
ils avantatgs economics d'in augment da la limita da paisa da 28 a 40
tonnas. Ina gronda part da nossa rait da vias na vegn betg en dumonda
per vehichels da 40 tonnas. L'effect da productivitad che resulta d'in
augment da la limita da paisa n'ha nagin effect per quests territoris.
Il transport da rauba daventa uschia pli char. La gronda part da la
populaziun grischuna abita dentant en regiuns che n'èn betg accessiblas
cun vehichels da 40 tonnas. Plinavant muntan ils custs da transport per
regla mo ina pitschna part dal pretsch da vendita d'in product.
Ils retgavs da la TCPTP surpassan in pulit zic las grevezzas
Ils retgavs da la TCPTP che van per gronda part a favur da noss
chantun surpassan in pulit zic las grevezzas per l'economia e la
populaziun. Tenor la constituziun e la lescha èn da resguardar las
consequenzas spezialas da la taxa en regiuns muntagnardas e periferas
tar la repartiziun da las parts als chantuns. Suenter che l'autezza
maximala da las taxas è cuntanschida l'onn 2005 dastga noss chantun
quintar cun retgavs tranter 45 e 50 milliuns francs. Quai munta tranter
600 e 700 francs per chasada, quai che surpassa cleramain la grevezza
tras la TCPTP. Uschi vegnan gulivads senza dubi ils dischavantatgs dal
lieu da noss chantun. Quests meds han la finala in effect positiv per
l'entira populaziun. Quest aspect fitg impurtant vegn supprimì dals
adversaris dal project. Il chantun po e duai impunder las entradas da la
TCPTP per meglierar nossa infrastructura da traffic, per indemnisar e
per evitar ils uschenumnads custs externs dal traffic sco er per gulivar
la grevezza speziala da l'economia e da la populaziun en las regiuns
periferas. En il center stattan en quest connex mesiras sin ils secturs
da la construcziun e dal mantegniment da las vias sco er dal traffic
public regiunal (Viafier retica). Quai èn secturs che ston quintar en
mintga cas cun in aut augment da las expensas. La TCPTP gida er a moda
decisiva a tegnair en equiliber nossas finanzas, senza stuair augmentar
il pe da taglia.
Mintga project impurtant ha avantatgs e dischavantatgs, oravant tut
sch'i sa tracta d'introducir taxas supplementaras. Uschia ha er la TCPTP
senza dubi dischavantatgs spezials per noss chantun muntagnard spazius.
Sch'ins prova dentant d'analisar tut ils elements uschè cumplessiv sco
pussaivel ord ina optica a lunga vista, dominan ils avantatgs cleramain.
La furmaziun e la repartiziun dals meds da la taxa sin il traffic da
camiuns pesants tegna cumplainamain quint da nossa situaziun, uschia che
l'optica generala è positiva ed il project furma er per noss chantun la
finala in cler progress.
Gremi: departament da finanzas e militar
Funtauna: rg cusseglier guvernativ Aluis Maissen