Dapi passa 30 onns vegnan utschels basegnus en il chantun grischun
tgirads en in pèr paucas partiziuns da tgira d'utschels. L'entschatta da
matg 2001 ha quel dumber pudì vegnir augmentà e la distribuziun en il
chantun è sa meglierada.
Ils uffizis chantunals responsabels, l'inspecturat da chatscha e
pestga e l'uffizi da veterinari han dà permissiuns ad indesch partiziuns
da tgira en il chantun. Prender ora in utschè da l'ambient è en mintga
cas da metter bain en dumonda.
Na ramassar utschellins
In utschellin ha las meglras schanzas da surviver sch'el survegn da
mangiar e vegn tgirà da bab e mamma. La regla d'aur sa cloma perquai:
"Laschai utschellins là nua ch'els èn!" En ils pli rars cas èn els propi
abandunads. Sin quest fatg ston cunzunt era uffants vegnir fatgs
attents. Intervegnir duess ins be sch'ins è segir che l'utschè sa chatta
en privel u è abandunà, per exempel tras la mort dals geniturs. Sesa in
utschellin sin ina via u nunprotegidamain davant giats u en la plievgia,
sche prendan ins si e metta el en la proxima saiv viva u sin la proxima
planta. Sch'igl è segir ch'el na survegn betg pli da magliar dals
geniturs, po el vegnir dà als organs da surveglianza da chatscha
(guardiaselvaschina u guardiachatscha) u ad ina partiziun da tgira
d'utschels. Transportà vegn el en ina stgatla da chartun cuvrida cun
palpiri da cuschina cun la capacitad d'aspirar. Era sche la stagiun auta
da cuar è passada, vegnan observads utschellins dal segund e terz cuar
anc enfin viaden en l'avust.
Organs da surveglianza e partiziuns da tgira - persunas da contact
per cas problematics
Utschellins blessads e malsauns sco era utschellins segiramain
abandunads pon vegnir consegnads al proxim guardiaselvaschina u
guardiachatscha u directamain ad ina partiziun da tgira d'utschels.
Quests spezialists surpiglian alura il pupil e decidan sur da
l'ulteriura procedura. En las partiziuns da tgira vegnan ils utschels
tgirads uschè ch'els pon vegnir mess il pli spert pussaivel enavos en la
libra natira. Savens na reussescha quai dentant betg, per exempel
perquai che la blessura è memia gronda u perquai ch'i s'ha furmà
in'infecziun. En tals cas vegn l'animal deliberà da ses mals.
Tut ils manaders d'ina partiziun da tgira d'utschels vegnan scolads
e scolads vinavant en la tgira d'utschels tras la gruppa da lavur
ornitologica dal Grischun e tras l'inspecturat da chatscha e pestga sut
la direcziun da dr. Christoph Meier-Zwicky, Malans. Partiziuns da tgira
d'utschels datti en las suandantas vischnancas: Almens, Panaduz,
Brail/Zernez, Jenaz, Küblis, Malans, Rabius, St.Antönien-Ascharina,
Vella e Zezras. Las adressas exactas pon ins dumandar l'inspecturat da
chatscha e pestga dal chantun Grischun u ils organs da surveglianza da
chatscha.
Gremi: inspecturat da chatscha e pestga dal chantun Grischun
Funtauna: rg inspecturat da chatscha e pestga dal chantun Grischun