La regenza grischuna conferma sia decisiun, da betg conceder a la
scola professiunala da tgira dal Grischun a Glion, SPTG, ina incarica da
prestaziun per instituir e per manar ina scola professiunala superiura
da tgira. Per ch'il Grischun possia cumpeter en il martgà da furmaziun
naziunal, duai vegnir instituida mo a Cuira ina purschida da furmaziun
che correspunda als basegns dal Grischun. L'instituziun supplementara da
la scolaziun a Glion fiss colliada cun custs annuals supplementars da
circa in milliun francs. Quai declera la regenza en sia resposta a la
dumonda parlamentara dal cussegl grond. Ultra da quai ha la regenza
prendì enconuschientscha d'ina petiziun sco er d'ina resoluziun
concernent la scola professiunala da tgira dal Grischun a Glion.
Da nov vegn la scolaziun da tgira instituida tenor las prescripziuns
da la confederaziun a las scolas professiunalas superiuras ed a las
scolas spezialisadas superiuras. Per ch'il chantun Grischun possia
cumpeter cun forzas unidas en il martgà da furmaziun naziunal, era la
regenza - sa basond sin ina appreziaziun generala - s'exprimida gia pli
baud d'instituir ina scola professiunala superiura da tgira (SPS-tgira)
a Cuira.
Sco quai che la regenza menziunescha en sia resposta a la dumonda
Bundi ch'è vegnida inoltrada la sessiun dal cussegl grond dal december
2006, aveva ella, en connex cun questa decisiun, resguardà tranter auter
ils resultats da la discussiun cun la scola professiunala da tgira dal
Grischun a Glion. Ultra da quai era resultà che l'instituziun d'ina
SPS-tgira supplementara na correspundia - sa basond sin il dumber da las
studentas e dals students sco er sin las plazzas da praticum che stattan
a disposiziun - betg ad in basegn. Tenor la basa da calculaziun actuala
chaschunass ina tala scola annualmain custs supplementars da circa in
milliun francs.
L'examinaziun e l'evaluaziun dals arguments ch'èn vegnids
preschentads en il conclus correspundent na mussan tenor la regenza betg
novas enconuschientschas. Per motivs da la politica da furmaziun e da la
politica d'economia conferma ella perquai sia decisiun, da betg conceder
a la SPTG ina incarica da prestaziun per instituir e per manar ina scola
professiunala superiura da tgira. L'incarica da prestaziun a la scola
professiunala da tgira dal Grischun a Glion terminescha l'onn 2011. Er
l'introducziun da pauschalas federalas ch'è planisada en il sectur da la
furmaziun professiunala na mida nagut vi da quest fatg. Las pauschalas
federalas cuvran numnadamain mo ina pitschna part dals custs totals da
la furmaziun professiunala en ils chantuns.
Prendì enconuschientscha da la resoluziun e da la petiziun
Il medem mument ha la regenza prendì enconuschientscha da la
resoluziun da la regiun Surselva concernent la scola professiunala da
tgira dal Grischun a Glion sco er da la petiziun ch'è vegnida iniziada
dal comité independent da las partidas, Forza Surselva, e ch'è vegnida
suttascritta da passa 11'300 persunas che vulan er s'engaschar per
mantegnair la SPTG.
Sco quai che la regenza declera en sia resposta a la regiun
Surselva, mussa la resoluziun inoltrada cleramain che las delegadas e
ch'ils delegads da la regiun Surselva s'expriman cleramain per rinforzar
Glion sco lieu da furmaziun en la Surselva. Quellas persunas admettan
che la regiun Surselva veglia bain s'engaschar en moda substanziala,
magari er sco instituziun responsabla per la furmaziun a Glion. La
regenza beneventa in engaschament rinforzà da la corporaziun regiunala,
tant pli che quai vegn gia pratitgà per part er en autras regiuns. La
pro Engiadina bassa, PEB, paja per exempel gia dapi onns contribuziuns
considerablas a l'institut autalpin Ftan.
Areguard la pretensiun ch'è cuntegnida en la resoluziun, numnadamain
da trair "decisiuns spertas" en connex cun il model da splitting per la
scola professiunala a Glion, menziunescha la regenza ch'ella
prefereschia en questa dumonda ina procedura da decisiun en moda
ordinaria. Gist l'experiment da la scola cun il model da splitting sco
er la renconuschientscha d'ina scola media professiunala a la scola
mercantila Surselva mussan cleramain che la regenza è s'engaschada e
s'engascha ils ultims onns adina puspè per rinforzar il lieu da
furmaziun Surselva. En quest connex ston dentant vegnir resguardads er
ils interess d'autras regiuns dal chantun, sch'i sa tracta da scumparter
purschidas da furmaziun subvenziunadas dal chantun.
In'amplificaziun fiss giavischabla, dentant betg realisabla
En sia resposta a la petiziun dal comité Forza Surselva exprima la
regenza ch'ella chapescha che sia decisiun possia chaschunar
dischillusiuns, er sche quella è fundada sin motivs objectivs. La
critica pauschala da la petiziun cunter il cussegl grond e cunter la
regenza na resguarda dentant betg che la regenza ha contribuì ils ultims
onns cun differentas mesiras a rinforzar Glion en il sectur da furmaziun
sco center regiunal da furmaziun sin il stgalim secundar II.
Ch'i vegn pretendì en la petiziun per tut il chantun ina
"amplificaziun da l'infrastructura cumpletta en tut ils secturs da la
vita" è per la regenza bain desiderabel, ma strusch realisabel. Surtut
na po la regenza betg impedir en il sectur da furmaziun il regress
frappant da las naschientschas. La regenza s'engascha per mantegnair e
per metter a disposiziun en il sectur da furmaziun ina purschida uschè
vasta sco pussaivla per il chantun Grischun. I na vegn però betg ad
esser pussaivel da porscher tut dapertut. En il rom da la furmaziun cun
accent - ch'è indispensabla - è la regenza però adina pronta da
resguardar ils interess da las singulas regiuns e da realisar, sche
pussaivel, soluziuns correspundentas.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun