La regenza grischuna ha abgiuditgà il status da via da colliaziun
chantunala da differents trajects ed als ha cedì a las vischnancas sco
proprietad e per il mantegniment. En in emprim pass pertutga quai
trajects da vias en 32 vischnancas.
En il rom dal project per l'examinaziun da las structuras e da las
prestaziuns per sanar las finanzas dal chantun aveva il cussegl grond
incumbensà la regenza l'onn 2003 da reglar da nov il dretg da las
vischnancas e da las fracziuns sin in'avertura cun vias entras il
chantun. L'adattaziun correspundenta da la lescha da vias è vegnida
messa en vigur sin il 1. da schaner 2006.
Sin basa da quai ha l'uffizi da construcziun bassa examinà tut las
vias chantunalas da colliaziun ed ha constatà che tut en tut 42
vischnancas ston surpigliar en lur rait da vias communalas trajects
d'ina lunghezza totala da passa 56 kilometers, e quai perquai ch'i manca
il dretg, ubain perquai ch'igl èn vegnids fixads da nov ils puncts
centrals da la fracziun ubain perquai ch'igl èn vegnids construids
sviaments en il fratemp. En in emprim pass ha la regenza ussa concludì
da ceder las vias a 32 vischnancas. Eventualas restituziuns che resultan
perquai ch'il dumber minimal d'abitantas e d'abitants èn fracziuns - il
uschenumnà quorum - n'è betg vegnì ademplì, pon vegnir tractadas il pli
baud en trais onns, damai ch'il dumber minimal da 30 abitantas ed
abitants cun domicil stabel sto vegnir sutpassà durant trais onns
consecutivs.
Relaschà e revedì differentas ordinaziuns da la regenza che
pertutgan la chatscha
La regenza grischuna ha concludì da relaschar e da reveder
differentas ordinaziuns da la regenza che pertutgan la chatscha. En il
center da las novaziuns stattan midadas materialas en connex cun la
revisiun parziala da la lescha chantunala da chatscha ch'è vegnida messa
en vigur sin il 1. da schaner 2007. Ma er ulteriuras novaziuns actualas
èn vegnidas resguardadas. Las ordinaziuns da chatscha entran en vigur il
1. da zercladur 2007.
Il mument che las chatschadras e ch'ils chatschaders prendan la
patenta da chatscha ston ellas ed els confermar da nov en scrit d'avair
regulà persunalmain lur arma da chatscha. A chatschadras ed a
chatschaders cun in grev impediment d'ir a pe pon ultra da quai vegnir
permessas excepziuns areguard l'utilisaziun da vehichels a motor per ir
a chatscha. La chatscha sin capricorns sveglia anc adina in grond
interess tar las chatschadras e tar ils chatschaders. Tras las novaziuns
per s'annunziar e per ir a chatscha sin capricorns duai perquai - sche
pussaivel - pudair vegnir repartì a mintga chatschadra ed a mintga
chatschader almain ina giada in dals bucs tschertgads da la classa
mesauna e veglia per al sajettar.
Approvà in nov contract tranter las medias ed ils medis grischuns e
tranter las cassas da malsauns
La regenza grischuna ha approvà il nov contract chantunal
d'affiliaziun tar il contract da basa da TARMED tranter las assicuranzas
da malsauns da santésuisse e l'uniun grischuna da medias e da medis.
Quest contract preveda ina valur dals puncts da taxa dad 80 raps.
Avant che questa cunvegna è vegnida concludida, mettevan las medias
ed ils medis grischuns a quint ina valur dals puncts da taxa da 78 raps.
La regenza è vegnida a la conclusiun che la valur dals puncts da taxa -
ch'è vegnida concludida da nov da las partidas da tariffa - po vegnir
qualifitgada sco economica, cunquai ch'ella sa chatta circa sin il medem
nivel sco la valur dals puncts da taxa dals chantuns da la Svizra
orientala. Tras il nov contract daventa obsoleta la dumonda da l'uniun
grischuna da medias e da medis che preveseva da laschar fixar la regenza
la valur dals puncts da taxa da TARMED.
L'obligaziun d'annunzia vala mo pli tar l'alloschament da giasts da
l'exteriur
En il Grischun vala l'obligaziun d'annunzia tar l'alloschament da
giasts cunter pajament mo pli per dar alloschi a persunas da l'exteriur.
La regenza grischuna ha concludì la revisiun parziala correspundenta da
las disposiziuns executivas tar la lescha chantunala d'ustaria. Questa
revisiun parziala entra en vigur il 1. da zercladur 2007.
Persunas che dattan alloschi a giasts cunter pajament eran obligadas
fin ussa d'annunziar tut las persunas alloschadas. Da nov vala quai mo
pli per giasts da l'exteriur. La regenza sa restrenscha pia a la
realisaziun dal dretg surordinà. La nova regulaziun duai er gidar a
distgargiar la lavur administrativa d'interpresas pitschnas e mesaunas.
Las vischnancas pon extender l'obligaziun d'annunzia sin persunas da la
Svizra, vul dir cuntinuar cun la soluziun vertenta, e quai fin
maximalmain la fin da l'onn 2012. Cun questa regulaziun tegna la regenza
quint dals dubis da singulas vischnancas turisticas areguard
l'incassament da las taxas da giasts.
Las contribuziuns al fond cunter epidemias d'animals vegnan
adattadas
La regenza grischuna ha adattà las contribuziuns annualas da las
possessuras e dals possessurs d'animals al fond cunter epidemias
d'animals. La contribuziun da las possessuras e dals possessurs
d'arments vegn augmentada a partir da l'onn 2007 per ils proxims quatter
onns da 3.50 sin 8 francs per mintga arment.
Quest augment è necessari, perquai ch'i vegn cumenzà l'atun 2008 en
tut la Svizra cun in program federal da trais onns per extirpar la
diarrea virala bovina (DVB). Questa malsogna bovina è derasada en
grondas parts da la Svizra e chaschuna mintga onn perditas economicas
considerablas. Ils custs totals da quest program d'extirpaziun en ils
allevaments d'arments dal chantun vegnan ad importar 2'850'000 francs.
Per finanziar l'extirpaziun da la DVB paja il chantun plinavant ina
contribuziun globala da 600'000 francs durant ils onns 2008 fin 2010.
Las contribuziuns annualas da las possessuras e dals possessurs da
chavals, da portgs, da nursas, da chauras e da pievels d'avieuls na
vegnan betg midadas. Er las contribuziuns annualas da las vischnancas al
fond cunter epidemias d'animals na vegnan betg midadas.
Fixà ils projects da votaziun dals 17 da zercladur
La dumengia, ils 17 da zercladur 2007, ha il pievel da decider
davart in project chantunal e davart in project federal. Suenter ch'il
referendum cunter il relasch d'ina lescha da linguas dal chantun
Grischun è reussì, ha la regenza fixà che la votaziun dal pievel davart
quest project haja lieu ils 17 da zercladur 2007. Sin plaun federal vegn
votà ils 17 da zercladur 2007 davart la midada dals 6 d'october 2006 da
la lescha federala davart l'assicuranza d'invaliditad (LAI).
Da vischnancas e da regiuns
- Parpan: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la
vischnanca da Parpan dals 8 d'avust 2006 vegn approvada. Questa revisiun
da la planisaziun locala cuntegna la planisaziun d'utilisaziun che sa
referescha al project per optimar la pista da trenament resp. dal cup
mundial "Silvano Beltrametti".
- Schlarigna: Il plan da zonas parzial 1:1'000 "Brattas" dals 18 da
december 2006 da la vischnanca da Schlarigna vegn approvà.
- Soglio: La revisiun parziala da la constituziun communala da la
vischnanca da Soglio, ch'è vegnida concludida da la radunanza communala
dals 2 da december 2006, vegn approvada.
- Farera/Calantgil: A l'eventuala fusiun da las vischnancas da
Farera e da Calantgil vegn garantida ina contribuziun da promoziun da
365'000 francs or dal fond da gulivaziun da finanzas. La garanzia vala
cun la resalva che las vischnancas e ch'il cussegl grond concludian
definitivamain la fusiun fin il pli tard la fin da l'onn 2008.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- SvizraMobila: La regenza ha approvà las rutas che vegnan
proponidas sin la charta da survista da SvizraMobila. Las rutas èn
vegnidas rectifitgadas suenter avair tadlà las vischnancas, las
organisaziuns regiunalas, ils uffizis e las organisaziuns spezialisadas,
e vegnan renconuschidas sco part da las raits chantunalas dal traffic
betg motorisà. Per signalisar las rutas vegn concedida ina contribuziun
da 360'000 francs. Cun ina signalisaziun unitara prevesa il project
SvizraMobila da colliar e da commerzialisar meglier las differentas
purschidas per persunas che viandeschan, che van cun velo, cun velo da
muntogna, cun skates ed er cun canu, e quai en l'entira Svizra.
- Institut e museum paleontologic da l'universitad da Turitg: A
l'institut ed al museum paleontologic da l'universitad da Turitg vegn
concedida ina contribuziun da maximalmain 13'000 francs per exchavar
fossils en il territori dal Ducan l'onn 2007 e per datar duas stresas da
tschendra vulcanica dal trias mesaun ch'èn circa medem veglias.
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 7'628'000 francs per construir e per
sanar ils suandants trajects da via:
- via sursilvana: lavurs d'impressari, Trun - Campliun
- via dal pass dal Fuorn: lavurs da cuvrida, Süsom Givè - Plaun dals
Bovs
- via naziunala A13: lavurs d'impressari, punt dal Rain posteriur,
Spleia vest
- via sursilvana: lavurs d'impressari e lavurs da cuvrida, rundella
d'Uletsch
- via da Riein: lavurs d'impressari, Val dil Bargun - Galogn
- via dal Meir: lavurs d'impressari e lavurs da cuvrida, punt da
Solas - tunnel d'Alvaschagn
- via d'Andiast: lavurs d'impressari e lavurs da cuvrida en il vitg
da Vuorz
- via da Calanca: lavurs d'impressari, Sta. Domenica - Augio
- via da Stussavgia: lavurs d'impressari, Rüti - Mura
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun