La regenza ha deliberà la missiva concernent la "structura da las
gruppas da products ed ils effects da GRiforma, 1. etappa" per mauns dal
cussegl grond. Quel vegn a tractar questa fatschenta en la sessiun da
zercladur 2007.
L'october 2006 aveva il cussegl grond concludì d'introducir en
etappas la nova gestiun publica tenor ils princips da GRiforma en tut
l'administraziun chantunala. En in'emprima etappa vegnan 18 posts da
servetsch ad introducir GRiforma per il 1. da schaner 2008.
La missiva cuntegna ina survista da la structura da las gruppas da
product e l'effect che la politica vul ch'el vegnia cuntanschì per
mintga gruppa da product. L'effect sto vegnir concludida dal cussegl
grond. Per il cussegl grond è la structura da las gruppas da product
numnadamain impurtanta, perquai ch'ella furma en il futur la basa per
fixar ils preventivs globals. Cun attribuir ils meds finanzials a las
gruppas da product po el - en spezial a vista mesauna - far ina
valitaziun politica per l'utilisaziun dals meds finanzials, e cun
formular l'effect mussa il cussegl grond la direcziun, en la quala las
prestaziuns da l'administraziun duain ir.
En quest connex ha la regenza ultra da quai mess en vigur per il 1.
da matg 2007 las adattaziuns da la legislaziun ch'èn necessarias, e quai
en la lescha davart il cussegl grond, en la lescha davart las finanzas
ed en la lescha dal persunal. Il medem mument entra er en vigur la
revisiun parziala da l'urden da gestiun dal cussegl grond dals 17
d'october 2006. Cun l'entrada en vigur dal relasch menziunà ha la
regenza gist er adattà tschertas disposiziuns da l'ordinaziun da la
regenza tar la lescha davart las finanzas.
La regenza sustegna il cumbat cunter il hooliganissem e preferescha
ina soluziun da concordat
La regenza grischuna beneventa da princip las stentas da la
confederaziun da stgaffir ina basa communabla per tut la Svizra per
cumbatter il hooliganissem. Pervia da la suveranitad da la polizia
chantunala en il sectur da la segirezza interna preferescha ella dentant
ina soluziun da concordat dals chantuns empè da la regulaziun en la
constituziun federala.
Per metter a disposiziun a las autoritads novs instruments per
cumbatter la violenza tar occurrenzas da sport ha il parlament agiuntà
en la sessiun da primavaira 2006 la lescha federala davart mesiras per
mantegnair la segirezza interna cun las prescripziuns correspundentas.
Questa revisiun da la lescha pussibilitescha da manar or da l'anonimitad
persunas che disturban en moda violenta occurrenzas da sport, e quai cun
las registrar en ina banca da datas naziunala e da las tegnair davent da
stadions e da lur conturns cun agid d'in scumond da raiun, da
restricziuns da bandunar il pajais, d'ina obligaziun d'annunzia e d'ina
fermanza da polizia da 24 uras. Sin quai ha il cussegl federal tramess
en consultaziun ina disposiziun da la constituziun che duai stgaffir ina
basa per cumbatter il hooliganissem sin plaun federal. Quella duai mo
vegnir messa en vigur, sch'ils chantuns n'arrivan betg da s'unir en in
concordat. Sche quai è il cas, duai la confederaziun pudair relaschar
prescripziuns per impedir e per reducir acts violents tar occurrenzas da
sport.
Sco quai che la regenza explitgescha en sia consultaziun, èsi
cunvegnent e gist da definir ina basa legala unitara per occurrenzas da
sport che tangheschan la segirezza interna sur ils cunfins chantunals
or. La regulaziun previsa sa maschaida dentant memia fitg en las
cumpetenzas chantunalas, perquai che occurrenzas da sport localas ston
vegnir dumagnadas cun il dretg chantunal da polizia. Ultra da quai na sa
laschan aspects da la segirezza interchantunala betg reducir ad
occurrenzas da sport. Per esser corrects ston els cumpigliar tut ils
geners d'occurrenzas grondas sco conferenzas, sco exposiziuns u sco
concerts.
La regenza prenda posiziun davart il concept federal d'agir en
connex cun deposits en rasadas geologicas profundas
Per la regenza grischuna ha la protecziun da l'uman a lunga vista
l'emprima prioritad, sch'i sa tracta da dismetter rument radioactiv. Per
quest motiv sto vegnir dada l'emprima prioritad a la segirezza, sch'i sa
tracta da fixar in deposit, sco quai che la regenza punctuescha en sia
posiziun davart la part da concept dal plan secturial "deposits en
rasadas geologicas profundas" da la confederaziun. Quest plan secturial
fixescha la procedura da selecziun dals deposits per dismetter rument
radioactiv.
Il sboz ch'è avant maun resguarda mo per part ils giavischs ch'il
Grischun aveva communitgà a la confederaziun a chaschun da consultaziuns
precedentas. Dal puntg da vista da la regenza duai la segirezza avair
l'emprima prioritad e star sur tut ils auters criteris. Ultra da quai
sto l'urari per selecziunar deposits en rasadas geologicas profundas
vegnir scursanì en mintga cas. La regenza crititgescha che l'urari na
resguarda betg il connex tranter la segirezza dal provediment e la
deposiziun definitiva. La procedura duai vegnir scursanida uschia che
l'incarica per in provediment cun electricitad ch'è suffizient e segir
po vegnir ademplì. Ultra da quai sto la collavuraziun cun ils chantuns
pertutgads, cun las regiuns correspundentas e cun las vischnancas
cumpigliadas sco er cun la populaziun vegnir promovida ed intensivada.
La finala giavischa la regenza ch'i vegnia installà in gremi independent
d'expertas e d'experts. Quel duess cussegliar ils chantuns cun deposits
potenzials en tut las dumondas ch'èn relevantas areguard la segirezza.
La lescha davart la responsabladad dal stadi entra en vigur il 1. da
matg 2007
La lescha davart la responsabladad dal stadi vegn messa en vigur il
1. da matg 2007. Quai ha concludì la regenza grischuna. La sessiun da
december 2006 aveva il cussegl grond approvà la revisiun totala da la
lescha davart la responsabladad dal stadi. Ils 14 da mars 2007 è scadì
il termin da referendum senza ch'el saja vegnì duvrà. Cun la revisiun
totala èn las directivas da la nova constituziun dal chantun Grischun
per il sectur da la responsabladad dal stadi vegnidas realisadas sin il
stgalim da la lescha. Ils puncts centrals da la lescha han l'intent
d'introducir la responsabladad causala dal stadi empè da la
responsabladad per la culpabilitad. Quai vul dir ch'il stadi surpiglia
in donn ch'è vegnì chaschunà illegalmain da ses organs, e quai er senza
ch'i saja avant maun ina culpa. Plinavant è la revisiun vegnida duvrada
per concentrar il dretg davart la responsabladad dal stadi e d'al
deliberar da disposiziuns antiquadas.
Da vischnancas e da regiuns
- Seglias: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la
vischnanca da Seglias dals 12 d'avrigl 2006 vegn approvada.
- Küblis: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la
vischnanca da Küblis dals
24 da november 2006 vegn approvada.
- Malix: La revisiun da la planisaziun locala che la vischnanca da
Malix ha concludì ils 9 da zercladur 2006 vegn approvada cun resalvas.
Cun questa revisiun era vegnida fixada tranter auter la zona nova "lieu
da furmaziun Riedwisli".
- Cuira: Il project da la citad da Cuira da metter ina cuvrida sin
la via da velo da Cuira a Trimmis, e quai sin ina part da totalmain
1'400 meters che sa chatta sin il territori da la citad da Cuira, vegn
approvà. Als custs da quest project vegn pajada ina contribuziun
chantunala maximala da 101'000 francs.
- Scharàns, Vaz: L'emprima etappa per segirar la via da colliaziun
dal Meir vegl che sa chatta sin il territori da las vischnancas da
Scharàns e da Vaz e che ha ina lunghezza da 4,63 kilometers vegn
approvada. Uschia po quella vegnir duvrada dal traffic betg motorisà.
Als custs da quest project vegn pajada ina contribuziun chantunala
maximala da 136'000 francs.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- "Rait sociala dal Grischun": La regenza ha approvà l'incarica da
prestaziun a la crusch cotschna dal Grischun che concerna il program da
lavur e d'occupaziun per l'integraziun professiunala e sociala cun il
num "rait sociala dal Grischun". Per ils onns 2007 fin 2010 vegn
garantida ina contribuziun chantunala d'annualmain maximalmain 250'000
francs.
- Promoziun da la cultura: La regenza ha concedì contribuziuns da
totalmain 312'000 francs per promover 19 occurrenzas ed ovras
culturalas.
- Project "sonda senza fin": Il project "sonda senza fin" dals trais
museums chantunals sco er d'ulteriuras instituziuns culturalas dals 10
da november 2007 a Cuira vegn sustegnì cun ina garanzia da deficit da
maximalmain 40'000 francs.
- Project d'ediziun da la "Beschreibung des Tawätscher-Thals": A las
lavurs scientificas per il project d'ediziun da la "Beschreibung des
Tawätscher-Thals" da pader Placi a Spescha vegn concedida ina
contribuziun unica da 9'600 francs.
- Gruppa d'interess plazza-beach Sent: La "gruppa d'interess
plazza-beach Sent" survegn ina contribuziun da 10'100 francs or dal fond
da sport per construir in implant nov da beachvolley.
- Tiradurs da sport da Domat: Ils tiradurs da sport da Domat
survegnan ina contribuziun da 5'300 francs or dal fond da sport per
renovar il tetg da lur chasa da tir a caliber pitschen.
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 10'719'000 francs per construir e
per sanar ils suandants trajects da via:
- via da Furna: lavurs d'impressari, etappa da construcziun
2007-2008
- via dal Luzisteig: lavurs d'impressari tar la punt dal Rain a
Fläsch
- via sursilvana: lavurs da cuvrida, Trun - Rabius
- via dal Landwasser: lavurs d'installaziuns electricas en il tunnel
dal Landwasser
- via da l'Alvra: lavurs d'impressari e lavurs da cuvrida, La Fuegna
- Tranter ils Craps
- via da Val S. Pieder: lavurs d'impressari a S. Martin
- via da Falera: lavurs da cuvrida, Chintguns - Falera
- via da la Lumnezia: lavurs d'impressari tar la punt da Mulina
- via dal Scanvetg: lavurs d'impressari a Tura
- via dal Landwasser: lavurs d'impressari e lavurs da cuvrida,
Schmelzboden - Glaris
- via dal Spleia: lavurs d'impressari e lavurs da cuvrida tar la
punt dal Rain posteriur a Spleia
- via naziunala A13: lavurs d'impressari e lavurs da cuvrida dal
guaud da Cassana fin tar l'access da Nufenen
- via sursilvana: lavurs d'impressari tar il passadi da l'aual da
Ruschein
- via da Dischma: lavurs d'impressari e lavurs da cuvrida, Inner Hof
- Chriegsmatten
- via da Sertig: lavurs d'impressari e lavurs da cuvrida, Stadel -
Teufi
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun