Suenter esser stà durant sedesch onns a la testa da l'uffizi chantunal per la natira e l'ambient dal Grischun va dr. Peter Baumgartner la fin d'avust en pensiun. Durant sia activitad ha el influenzà decisivamain l'equiliber tranter ils interess ecologics ed ils interess economics en il chantun Grischun.

Sco anteriur directur en l'industria chemica ha dr. Baumgartner sviluppà sia relaziun cun la protecziun da l'ambient e cun las dumondas da la segirezza da chemia. Il chemicist promovì e manager industrial ha surpiglià il 1. da schaner 1993 sia incumbensa da Rudolf Gartmann, ch'è stà l'emprim protectur superiur da l'aua e da l'ambient dal Grischun. Dr. Baumgartner ha surpiglià la direcziun da l'uffizi - suenter ina fasa d'in svilup intensiv en il champ da la protecziun da l'ambient - en in ambient che pretendeva en general structuras effizientas e che dumandava dals posts da servetsch publics grondas stentas da spargn. En questa fasa da consolidaziun dals progress cuntanschids ha dr. Baumgartner adattà currentamain l'organisaziun da l'uffizi a las pretensiuns actualas e garantì che la protecziun da l'ambient vegnia resguardada cun in aut grad d'effizienza.

Tar sia entrada en uffizi era la finiziun d'ina rait cumpletta da sereneras en elavuraziun. Cura ch'èn vegnidas garantidas l'ultima giada l'onn 1995 contribuziuns federalas per las sereneras, ha il chantun Grischun pudì inoltrar a la confederaziun - grazia a la planisaziun lucida da dr. Baumgartner - dumondas da contribuziun per numerus projects. Silsuenter han ins pudì realisar fin l'onn current cun agid da contribuziuns federalas numerus engrondiments e numerusas renovaziuns da sereneras. En il sectur dals ruments ha stuì vegnir realisà il scumond da deponer ils ruments chasans combustibels ch'era vegnì pretendì dal dretg federal ed ha stuì vegnir introducida la taxa per la dismessa da satgs da rument, per part cunter la veglia da las corporaziuns regiunalas per la gestiun da ruments e da las vischnancas.

In giavisch fitg impurtant da dr. Baumgartner è stà da sensibilisar la publicitad per temas da l'ambient. El ha agiuntà a las infurmaziuns regularas da l'uffizi - tras l'infurmaziun davart l'ambient e tras la pagina d'internet www.umwelt- gr.ch - datas actualas davart la grevezza per l'ambient ed ha mess in accent sin l'educaziun da l'ambient en las scolas. El ha fatg enconuschent la populaziun cun las dumondas da l'ambient e quai cun agid da preschentaziuns attractivas, sco p. ex. l'onn 1995, en occasiun da l'onn da la protecziun da la natira proclamà da l'ONU, davart la protecziun da l'aua sutterrana a Cuira ed a Samedan sco er a chaschun da la HIGA a Cuira cun exposiziuns spezialas davart il rument (1995), davart l'impestaziun da l'aria (1998), davart il svilup persistent (2000) e davart l'aua (2003).

Cun l'integraziun dal post spezialisà per la protecziun da la natira e da la cuntrada, ch'era in uffizi independent fin l'onn 2003, ha el surpiglià l'incumbensa da s'occupar dals dossiers dals parcs biosfera Val Müstair e parc Ela e dals parcs Adula e Beverin sco er da l'arena tectonica svizra Sardona ch'è vegnida recepida l'onn 2008 sco patrimoni natiral mundial da la UNESCO.

Sco anteriur construider d'indrizs en l'industria ha el gì sentiments da ventira en tut quels cas, en ils quals ins ha pudì far progress en la protecziun da l'ambient cun agid da stabiliments tecnics e d'ina basa economica. Quai è per exempel stà il cas, cura ch'il sterner la glitta da serenera en l'agricultura ha pudì vegnir remplazzà a partir da l'onn 1999 dal nov indriz dad ina halla da sientar industriala en la serenera a Cuira u cura ch'è vegnida stgaffida - cun la permissiun da manaschi per la 2. lingia da pignas dal stabiliment per arder ruments a Trimmis - la premissa d'arder il rument dal Grischun en il chantun u cura ch'ils stabiliments per l'utilisaziun da l'energia ch'è cuntegnida en il rument verd u en la biomassa han pudì vegnir approvads. Tar ils projects gronds che strapatschan fermamain l'ambient, la natira e la cuntrada sco las ovras electricas, ils stabiliments per il sport d'enviern, las vias, ils conducts ed ils projects per l'explotaziun da gera èsi savens reussì da realisar ils projects cun minimar las intervenziuns en l'ambient tras meglieraziuns e tras cundiziuns a favur da la protecziun da l'ambient.

La lavur sco protectur chantunal da l'ambient e da la natira na fa natiralmain betg adina mo plaschair, damai che questa incumbensa sa chatta en il champ da tensiun permanent tranter las pretensiuns dals interess da la protecziun e dals interess da l'utilisaziun. Tras sia flexibilitad, tras ses dun da contractar e tras l'abilitad da sa reglar svelt cun situaziuns nunspetgadas, ha dr. Baumgartner adina pudì ademplir sia incumbensa cun frestga persvasiun e cun schlantsch giuvenil.

Cusseglier guvernativ Claudio Lardi, schef dal departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient

Remo Fehr daventa nov manader da l'uffizi per la natira e l'ambient
Successur da Peter Baumgartner sco manader da l'uffizi per la natira e l'ambient daventa Remo Fehr, el è enfin ussa il vicemanader da l'uffizi ed il manader da la partiziun aria/canera/radiaziun. Il fisicher da 47 onns è creschì si a Walenstadt (SG) ed ha studegià a la SPF a Turitg.

Gremi: departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient
Funtauna: rg departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient