Il referendum cunter il conclus dal cussegl grond davart la participaziun dal
chantun Grischun a la cunvegna interchantunala davart
l'armonisaziun da la scola obligatorica (concordat da HarmoS) dals 12 da
favrer 2008 è reussì cun 4'520 suttascripziuns valaivlas. La regenza ha
fixà il termin per la votaziun dal pievel davart quest project sin ils
30 da november 2008.
Da la verificaziun che la chanzlia chantunala ha fatg da las
suttascripziuns inoltradas sin las glistas da suttascripziuns attestadas
è resultada ina differenza cun las indicaziuns dal comité da referendum.
Effectivamain èn vegnidas inoltradas 4'733 e betg 4'766 suttascripziuns.
Da quellas ston vegnir deducidas 246 suttascripziuns che n'èn betg
valaivlas. Uschia restan anc 4'520 suttascripziuns valaivlas.
Las contribuziuns al fond cunter epidemias d'animals vegnan
augmentadas
La regenza grischuna ha concludì d'augmentar las contribuziuns
annualas al fond cunter epidemias d'animals per ils proxims trais onns.
L'adattaziun è necessaria, perquai ch'igl è previs da cumbatter cunter
la fevra catarrala da las nursas (bluetongue).
Las contribuziuns dals possessurs d'arments sco er da nursas e da
chauras s'augmentan per 2 francs sin 10 francs respectivamain sin 3
francs. La contribuziun da las vischnancas s'augmenta tar questas
spezias d'animals per 3 francs. Er il chantun paja ina contribuziun
supplementara da 598'500 francs per l'onn 2008 e da mintgamai 370'500
francs per ils onns 2009 e 2010.
Tut en tut èsi da far quint cun custs totals da 3'690'000 francs per
il project che dura trais onns e che gida a cumbatter la fevra catarrala
da las nursas en il Grischun. L'infecziun da virus "fevra catarrala da
las nursas" è sa derasada ils ultims onns sco in'explosiun en Europa ed
è arrivada er en Svizra. La malsogna che vegn transferida da mustgins po
vegnir cumbattida mo cun ina campagna naziunala da vaccinaziun. Cunter
la fevra catarrala da las nursas, che n'è betg privlusa per l'uman, ston
vegnir vaccinads obligatoricamain tut ils arments, tut las nursas e tut
las chauras. La vaccinaziun dal chantun Grischun vegn fatga per
l'emprima giada la stad 2008 e cumpiglia circa 78'000 arments, 57'400
nursas e 10'500 chauras.
La nominaziun da la cumissiun d'etica vegn adattada en
l'ordinaziun davart ils medicaments
En il futur po il chantun Grischun nominar er ina cumissiun d'etica
d'in auter chantun per laschar examinar experiments cun medicaments vi
da persunas. La regenza grischuna ha concludì la revisiun parziala
correspundenta da l'ordinaziun davart ils medicaments.
Experiments clinics cun medicaments vi da persunas dastgan mo vegnir
fatgs, sche la cumissiun chantunala d'etica als ha declerads sco
admissibels. En il futur prevesa la confederaziun d'extender
essenzialmain ils champs d'incumbensa da las cumissiuns chantunalas
d'etica. Las commembras ed ils commembers duain pia vegnir obligads da
frequentar ina scolaziun ed ina furmaziun supplementara e las cumissiuns
duain survegnir ina secretariat scientific. La cumissiun chantunala
d'etica dal Grischun che sa cumpona dad otg commembras e commembers
giuditgescha en media 20 dumondas l'onn. Sch'ins cumpareglia quai cun
ils auters chantuns, ston ins constatar che las grondas cumissiuns
chantunalas d'etica, sco per exempel quellas da Turitg, da Berna, da
Basilea u da Genevra, elavuran 300 fin 500 dumondas l'onn. Per motivs da
la professiunalitad e da l'effizienza fai basegn da transferir las
incumbensas da la cumissiun chantunala d'etica dal Grischun a la
cumissiun d'etica d'in chantun ferm populà. Ina tala regulaziun da
questa pussaivladad mancava fin ussa en l'ordinaziun chantunala davart
ils medicaments.
Da vischnancas e da regiuns
- Andeer: La regenza ha approvà la cunvegna dals 9 da matg 2008 ch'è
vegnida concludida da las vischnancas dad Andeer, da Clugin e da Pignia
concernent la fusiun a la nova vischnanca dad Andeer.
- Schiers: Cun resalva d'ina contribuziun federala vegn garantida ina
contribuziun chantunala da 514'400 francs als custs imputabels per sanar
la via champestra da Stels en la vischnanca da Schiers.
- Tinizong-Rona: A la vischnanca da Tininzong-Rona vegn concedida ina
contribuziun da 116'400 francs als custs per sanar e per renovar ses
provediment d'aua.
- Arosa: La regenza ha approvà - cun las resalvas usitadas - la
planisaziun d'utilisaziun relaschada ils 24 da favrer 2008 da la
vischnanca dad Arosa per engrondir l'indriz d'ennavar existent.
- Laax e Falera: Il statut d'organisaziun dals pumpiers da Laax-Falera
vegn approvà e mess en vigur retroactivamain per il 1. da schaner 2008.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Broschura davart il sport da persunas attempadas: Als custs da
producziun da la nova ediziun da la broschura davart il sport da
persunas attempadas "Sportlich älter werden in Graubünden" vegn pajada
ina contribuziun da 15'000 francs or dal fond da sport.
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 1'575'000 francs per construir e per
sanar ils suandants trajects da vias:
- via naziunala A13: lavurs d'impressari, sviament da
Roveredo
- via d'Avras: lavurs da cuvrida, chant da la Val di Lei -
Podestatsch
- via da Fideris: lavurs da cuvrida, colliaziun da la A28 - Madernis
- access a la via dal Partenz: lavurs d'impressari e da cuvrida,
Cavadurastrasse
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun