Avert la procedura da consultaziun tar la lescha davart la protecziun da la natira e da la patria en il chantun Grischun
La legislaziun chantunala vertenta davart la protecziun da la natira e da la patria, che datescha principalmain da l'onn 1946, sto vegnir repassada fundamentalmain ed adattada en plirs reguards al dretg federal. La regenza grischuna ha avert la consultaziun correspundenta tar il relasch d'ina nova lescha davart la protecziun da la natira e da la patria.
La legislaziun chantunala davart la protecziun da la natira e da la patria na correspunda en blers puncts betg pli a las relaziuns ed als svilups actuals. La nova legislaziun actualisescha il dretg chantunal davart la protecziun da la natira e da la patria e l'adatta al dretg surordinà. Per incumbensas impurtantas – en spezial per la protecziun dals biotops, per la tgira e per il mantegniment dal maletg genuin da la cuntrada e dal lieu sco er d'edifizis da valur artistica u istorica – duai il dretg federal vegnir exequì cun cleras regulaziuns da cumpetenza e da procedura. Regladas vegnan las cumpetenzas e las proceduras tranter il chantun e las vischnancas sco er tranter ils organs executivs chantunals. In ulteriur basegn d'adattaziun exista en il sectur da la planisaziun dal territori, meglierada vegn particularmain la coordinaziun cun las finamiras e cun ils princips respectivs. Reorganisads vegnan er ils instruments da promoziun. La finanziaziun da las mesiras da promoziun duai la finala vegnir simplifitgada tras l'aboliziun dal fond per la protecziun da la natira e da la patria. La nova lescha davart la protecziun da la natira e da la patria remplazza l'ordinaziun dal cussegl grond davart la protecziun da la natira e da la patria, la lescha per promover la protecziun da la natira e da la patria sco er la lescha davart la protecziun da las plantas e dals bulieus.
Ils documents da consultaziun pon vegnir consultads sin la pagina d'internet dal departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient (www.ekud.gr.ch) sut la rubrica "temas/projects". La consultaziun dura fin ils 15 da december 2009.

Fixà las contribuziuns per purschidas da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia per l'onn 2010
La regenza grischuna ha fixà da nov ils custs normads per las purschidas da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia cun dretg da survegnir contribuziuns. Per l'onn 2010 importan quels 9.05 francs per ura da tgira e per uffant. Per purschidas novas vegn la tariffa da contribuziun dal chantun fixada sco fin ussa a 25 pertschient dals custs normads per ils emprims trais onns. Per tut las ulteriuras purschidas vegn questa tariffa fixada a 20 pertschient dals custs normads. La tariffa da contribuziun pli auta da 25 pertschient vala per 11 novas canortas d'uffants u maisas da mezdi.
La tariffa dals custs normads da 9.05 francs per l'onn 2010 è vegnida calculada da l'uffizi chantunal dal servetsch social sin basa da la media dals quints annuals 2007 e 2008 da las purschidas existentas. Ella è per 0.40 francs pli bassa che l'onn 2009, quai ch'è tranter auter il resultat d'ina utilisaziun pli effizienta da las purschidas pervia d'ina occupaziun pli gronda. Tut en tut sa participescha il chantun l'onn 2010 cun maximalmain 2'216'000 francs a las purschidas da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia. En il Grischun han totalmain 445 plazzas d'in entir onn il dretg da survegnir contribuziuns.

La regenza beneventa la prolungaziun dal program d'impuls da la confederaziun per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia
La regenza grischuna beneventa che la confederaziun vul cuntinuar cun il program d'impuls finanzials per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia.
Tras la lescha federala davart ils agids finanzials per la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia, ch'è entrada en vigur l'onn 2003, è vegnì lantschà in program d'impuls per ina durada dad otg onns. Qua tras vul la confederaziun promover la creaziun da novas plazzas per la tgira d'uffants durant il di. Il sboz preliminar davart la midada da la lescha propona ussa da prolungar quest program per quatter onns fin la fin da l'onn 2015.
En sia resposta da consultaziun a la confederaziun renda la regenza attent als avantatgs socials ed economics che resultan tras la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia. Tenor la vista da la regenza è la finanziaziun da partenza da la confederaziun sa mussada sco efficazia e duess perquai vegnir prolungada.

Da vischnancas e da regiuns

• Claustra-Serneus: A la vischnanca da Claustra-Serneus vegn garantida ina contribuziun da maximalmain 240'590 francs per sanar e per engrondir la serenera Gulfia.
• Sursaissa: La revisiun parziala da la constituziun communala da la vischnanca da Sursaissa, concludida da la radunanza communala ils 21 d'avust 2009, vegn approvada.
• Sursaissa: La revisiun parziala da la planisaziun locala, concludida da la vischnanca da Sursaissa ils 6 da mars 2009 en vista a l'engrondiment dals indrizs d'ennavar existents, vegn approvada cun las cundiziuns e cun las resalvas usitadas.

 
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns

• Clinica psichiatrica Waldhaus: La regenza approvescha il project per engrondir il negozi da l'orticultura da la clinica psichiatrica Waldhaus a Cuira. Per realisar quest project vegn concedì in import maximal da 980'000 francs.
• Uniun da las Gualsras e dals Gualsers dal Grischun: L'onn 2010 festivescha l'uniun da las Gualsras e dals Gualsers dal Grischun ses anniversari da 50 onns. Per il gieu festiv da giubileum, che vegn preschentà l'atun 2010 en differents lieus dal chantun, vegn concedida ina contribuziun en furma d'ina garanzia da deficit da maximalmain 100'000 francs.

Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 4'260'000 francs per construir e per sanar ils suandants trajects da vias:
- vias naziunalas A13/A28: augment da la segirezza en ils tunnels, cumponentas da detecturs da fim en differents tunnels
- via naziunala A13: indrizs da distribuziun, tunnel dal San Bernardin
- access a la via dal Partenz: lavurs d'impressari, via d'Überlandquart, Pendlatobel

Chanzlia chantunala dal Grischun

Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun