Per preparar la sessiun da zercladur 2009 a Puschlav ha la cumissiun per politica
da stadi e strategia (CPSS) predeliberà differentas fatschentas. Quai ha ella fatg en dus
sesidas sut il presidi da Jon Domenic Parolini ed en preschientscha da cusseglier
guvernativ Martin Schmid e dal president da la regenza Hansjörg Trachsel.
En la sessiun da zercladur vegnan tranter auter cuntinuadas las tractativas
parlamentaras concernent il project per la NGF grischuna. Quai ha dà l'occasiun a la
cumissiun per politica da stadi e strategia da sa fatschentar anc ina giada intensivamain
cun tscherts secturs tematics da quest project. En quest connex ston vegnir menziunads
en spezial e pricipalmain ils secturs da la scola e da la tgira d'uffants cumplementara a
la famiglia. In giavisch impurtant per la cumissiun è en spezial che la scolina e che la
scola populara sco er ch'ils secturs da la sanadad e dals fatgs socials restian vinavant
incumbensas communablas dal chantun e da las vischnancas. Quest intent duai vegnir
punctuà explicitamain en ina disposiziun legala da la lescha generala. La menziun da
quest intent en la lescha generala na chaschuna dentant nagin spustament ni da las
cumpetenzas ni da la repartiziun finanziala tranter il chantun e las vischnancas per ils
secturs correspundents.
Observond in'expertisa giuridica ch'è vegnida fatga per incumbensa da la
cumissiun fan la cumissiun e la regenza la proposta al cussegl grond d'adattar la lescha
davart las scolas medias, uschia che las vischnancas ston pajar ils emprims dus onns
dal gimnasi inferiur per ils giuvenis che vivan en questas vischnancas, entant ch'ils
geniturs vegnan a medem temp deliberads da pajar las taxas da scola.
En cas da la tgira d'uffants cumplementara a la famiglia propona la cumissiun –
observond las propostas da las commembras e dals commembers dal parlament, las
qualas ella surpiglia senza resalvas – ch'il chantun duai esser l'instanza che cusseglia
e che sustegna las vischnancas e las purschidras ed ils purschiders. Il chantun duai er
esser responsabel per determinar la moda da calcular dals custs normads. Tenor
l'opiniun da la cumissiun duai la participaziun da la vischnanca da domicil da l'uffant
tgirà plinavant importar almain 50 pertschient ils emprims trais onns da gestiun da las
purschidras u dals purschiders e pli tard alura almain 40 pertschient. La dumonda dal
plenum dal parlament, tenor la quala la procentuala pli auta per ils custs normads duai er
valair per la vischnanca da domicil, sche la vischnanca, nua che l'instituziun respectiva
da tgira sa chatta, sa participescha cun ina tala als custs normads è vegnida acceptada
unanimamain da la cumissiun.
Sa referind a la lescha davart l'agid social public ed a la lescha davart il sustegn
da persunas basegnusas ch'èn gia vegnidas concludidas dal cussegl grond en ina
emprima lectura la sessiun d'avrigl ha ina minoritad da la cumissiun fatg la proposta da
revegnir a questas leschas e cumbinà ella cun la proposta da laschar tar il chantun
l'organisaziun dals servetschs socials e l'adempliment da lur incumbensas e da surdar
a las vischnancas la finanziaziun da las prestaziuns ch'ellas han furnì. In puntg da
discussiun final è alura stada la dumonda dal referendum. Ina minoritad da la cumissiun
beneventa ch'il project da la NGF vegnia suttamess facultativamain ad in referendum.
Ensemen cun la regenza vul la maioritad da la cumissiun suttametter la lescha generala
davart la NGF grischuna al referendum facultativ.
Ultra da quai è la cumissiun sa fatschentada cun la terza ed ultima etappa da
GRiforma. Ella propona unanimamain al cussegl grond d'entrar en quest project. Cun
excepziun d'in pèr paucas midadas pitschnas suonda la cumissiun – er en quai che
reguarda il cuntegn – las propostas da la regenza tenor missiva.
In ulteriur tema è stada la controlla dal success dal program da l'onn 2008 da la
regenza. Suenter che tut las dumondas han pudì vegnir respundidas cuntentaivlamain da
la regenza en moda directa u per correspundenza, propona la cumissiun al cussegl
grond d'entrar en il program da l'onn 2008 e da prender enconuschientscha da quel.
Infurmaziuns:
Jon Domenic Parolini, president da la cumissiun per politica da stadi e strategia,tel.
081 860 03 05 u 079 280 72 92
Gremi: cumissiun per politica da stadi e strategia
Funtauna: rg cumissiun per politica da stadi e strategia