Societad da 2000 watts sco finamira a lunga vista da la ARGE ALP
En il center da la 40. conferenza plenara dals schefs da las
regenzas da la cuminanza da lavur da las regiuns alpinas (ARGE ALP) èn
stadas la politica d'energia e la politica d'infrastructura. A la
conferenza che ha gì lieu ils 18/19 da zercladur 2009 a Flem è vegnì
preschentà in studi da cumparegliaziun davart l'utilisaziun da las
energias regenerablas e davart las resursas natiralas en ils pajais da
las Alps e deliberada ina resoluziun davart la politica d'energia. En
quella recumonda la ARGE ALP als pajais commembers da resguardar las
finamiras a lunga vista da la societad da 2000 watts en lur politica
d'energia. Ultra da quai ha il cusseglier guvernativ Martin Schmid
premià las victuras ed ils victurs dal premi musical 2009 da la ARGE
ALP. Cun la conferenza dals schefs da las regenzas va a fin l'onn
presidial dal Grischun. Il presidi vegn surdà a la provinza autonoma
Bulsaun-Tirol dal sid.
Sco tema politic central ha la ARGE ALP tractà la dumonda da
l'energia a la conferenza dals schefs da las regenzas a Flem. Il chantun
Grischun ha mess en discussiun in studi da cumparegliaziun davart
l'utilisaziun d'energias regenerablas e davart las mesiras da
l'effizienza energetica en ils pajais commembers da la ARGE ALP. Quel
mussa ch'il territori alpin cun sias resursas per il futur ch'èn avant
maun amplamain po contribuir considerablamain ad in provediment
d'energia ch'è favuraivel per il clima. En il territori alpin existan
las schanzas spezialas d'engrondir la part da las energias regenerablas
sco aua e laina e dad augmentar a medem mument la valurisaziun en la
regiun.
La resoluziun ch'è vegnida deliberada dals schefs da las regenzas da
la ARGE ALP vul rinforzar ina politica d'energia persistenta en il
territori alpin. En quella recumonda la ARGE ALP als pajais commembers
da resguardar las finamiras a lunga vista da la societad da 2000 watts
en lur politica d'energia. La visiun ha sco intent la finamira fin l'onn
2100 che mintga uman da quest mund na dovra betg permanentamain dapli
che 2000 watts energia. Plinavant pretenda la ARGE ALP che la forza
idraulica sco energia regenerabla la pli impurtanta duai vegnir
promovida e meglierada en sia effizienza, nua che quai è raschunaivel
dal puntg da vista economic ed ecologic. En quest connex duai il
potenzial da la forza idraulica vegnir utilisà en moda persistenta tar
novas construcziuns, tar renovaziuns e tar engrondiments. Pussaivel è
quai per exempel tras ina taxaziun flexibla da la forza idraulica, tras
la promoziun d'ovras d'accumulaziun a pumpa e tras in'orientaziun pli
pregnanta sin energia per il consum maximal e sin energia per il consum
constant. Per la ARGE ALP èsi plinavant impurtant ch'il territori alpin
possia profitar en moda adequata da l'aua sco resursa e che las stentas
per sanar las auas sco er per proteger l'ambient e la cuntrada vegnian
renconuschidas sco contribuziun a la prevenziun existenziala.
Plinavant vulan ils pajais da la ARGE ALP promover e coordinar
l'utilisaziun electrica e termica da la biomassa sco per exempel la
laina. Impurtant èsi er da reducir il consum da las energias fossilas
tar novas construcziuns e da promover las sanaziuns concernent la
tecnica energetica dals edifizis e dals indrizs da stgaudar. Quai po
vegnir cuntanschì cun mesiras sco standards minimals, certificats
energetics dals edifizis u cun impuls finanzials per midar ils indrizs
per stgaudar e per far aua chauda uschia ch'els funcziunan cun energias
regenerablas.
Er per il traffic propona la resoluziun differentas mesiras. Uschia
duain ils pajais commembers da la ARGE ALP sa stentar da reducir las
impestaziuns cun substanzas nuschaivlas e las grevezzas da canera che
vegnan chaschunadas dal traffic en spezial per lung da las axas da
transit, dentant er da sbassar il consum d'energia e las emissiuns da
CO2. Quai po vegnir fatg tranter auter cun promover tar il traffic
public tecnicas da tracziun che chaschunan paucas emissiuns, cun taglias
sin ils vehichels a motor che dependan da las emissiuns e cun impuls
finanzials per cumprar vehichels effizients en reguard a l'energia sco
er cun optimar il traffic turistic. La finala stat a cor a la ARGE ALP
en sia resoluziun che la segirezza dal provediment d'electricitad e
ch'il barat transcunfinal senza discriminaziuns d'electricitad sajan
garantids.
Cunter ina spartiziun digitala
Ultra da la politica d'energia èn ils schefs da las regenzas da la
ARGE ALP sa fatschentads a lur conferenza er cun tecnologias modernas
d'infurmaziun e da communicaziun. Ina resoluziun davart il tema da la
societad d'infurmaziun e da la politica d'infrastructura ch'è vegnida
concludida da la ARGE ALP fa attent ch'ina infrastructura ch'è adequata
per las novas tecnologias da communicaziun è d'ina impurtanza centrala
per il territori alpin. Pervia da quai stuess la politica sustegnair sin
differents plauns la cumplettaziun da l'infrastructura a bindel lad.
Oravant tut en regiuns periferas sto - cun agid da mesiras adattadas -
vegnir impedida ina spartiziun digitala en territoris che han in
provediment suffizient ed en territoris che han in provediment betg
suffizient.
Ils schefs da las regenzas premieschan las victuras ed ils
victurs dal premi da la ARGE ALP
A la conferenza dals schefs da las regenzas èn vegnidas
preschentadas las victuras ed ils victurs dal premi musical 2009 da la
ARGE ALP "ARGE ALP sound". L'emprim premi ch'è dotà cun 7'000 euros sco
er cun ina preschentaziun a l'avertura dal festival a Salzburg, va al
musicist Flo Zilla dal Grischun per sia chanzun "Mountain Lake". Il
segund rang ch'è dotà cun 5'000 euros occupa la band "The Real McCoy``
da la Baviera cun lur chanzun "Style bergauf". Sin il terz rang (3'000
euros) è arrivada la "Theresia Natter Combo" dal Vorarlberg che ha sis
commembras e commembers cun lur titel "Schö". Il premi da giuventetgna
da 1'000 euros ha survegnì l'arpretist Christoph Pfändler da 16 onns da
Son Gagl per sia contribuziun "Schwertfuchteling at the Säntis".
La concurrenza è vegnida publitgada il december da l'onn passà. La
ARGE ALP ha tschertgà las meglras contribuziuns musicalas ch'èn sa
fatschentadas en moda creativa cun il tema da las Alps. En tut èn
vegnidas inoltradas 112 contribuziuns, da las qualas ils singuls pajais
han tschernì 38 chanzuns per il finale. Or da quellas ha ina giuria
internaziunala elegì las victuras ed ils victurs.
Il presidi mida dal Grischun al Tirol dal sid
Cun la conferenza da las scheffas e dals schefs da las regenzas va a
fin l'onn presidial dal Grischun. Il presidi è vegnì surdà dal
cusseglier guvernativ Martin Schmid a Luis Durnwalder, guvernatur da la
provinza autonoma Bulsaun-Tirol dal sid.
Ulteriuras infurmaziuns:
Supplementarmain po ina survista dals projects da la ARGE ALP vegnir
chargiada giu
qua .
www.argealp.org
Infurmaziuns:
- cusseglier guvernativ dr. Martin Schmid, parsura da la ARGE ALP,
tel. 081 257 32 01
Gremi: chanzlia chantunala dal Grischun
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun