La regenza grischuna ha approvà la versiun actualisada dal plan da
pandemia per il chantun Grischun. Il plan chantunal vertent per la
pandemia d'influenza datescha da l'onn 2006 ed era vegnì fatg quella
giada en il rom da la planisaziun per cumbatter la grippa d'utschels. Il
nov plan da pandemia sa basa sin ils plans da la confederaziun ch'èn
vegnids repassads, suenter che la nova grippa A (H1N1) è sa derasada.
Il plan da pandemia per il chantun Grischun tracta en emprima lingia
quels secturs, nua ch'il chantun ha la cumpetenza da decisiun e
d'execuziun. En il center stattan en quest connex la structura
chantunala da direcziun en cas d'ina situaziun d'urgenza, la planisaziun
dals letgs d'ospital e la distribuziun da medicaments. Reglada vegn er
l'organisaziun d'ina eventuala vaccinaziun collectiva da la populaziun.
La versiun repassada dal plan da pandemia per il chantun Grischun
vegn publitgà sin la pagina d'internet da l'uffizi da sanadad sut
www.gesundheitsamt.gr.ch.
Il Grischun lantscha in project d'assistenza da pratica per
cumbatter la mancanza da medias e da medis da famiglia
En il Grischun duain vegnir stgaffidas novas plazzas da scolaziun
per medias e per medis d'assistenza en praticas dal provediment da basa.
Qua tras vul il chantun diminuir la mancanza imminenta da medias e da
medis da famiglia. La regenza grischuna ha approvà il project
correspundent "Capricorn" da l'uniun grischuna da medias e da medis.
Durant tschintg onns sustegna il chantun il project cun maximalmain
200'000 francs per onn.
Il project vegn lantschà il cumenzament da l'onn 2010. La finamira è
quella da metter a disposiziun - en praticas - plazzas da scolaziun per
futuras provedidras e per futurs provediders da basa e da gudagnar
uschia la nova generaziun da medias e da medis da famiglia en il
chantun. Per garantir il dumber necessari en il Grischun dovri quatter
plazzas da scolaziun per mintgamai in mez onn. En quest connex duain las
plazzas d'assistenza da pratica vegnir repartidas sin tut las regiuns
dal chantun.
Per differents motivs èsi daventà pli e pli difficil ils ultims onns
da chattar successuras e successurs adattads per praticas. In motiv è
quel che la furmaziun supplementara da las medias e dals medis
d'assistenza ha lieu memia savens en ils ospitals. La conferenza svizra
da las directuras e dals directurs chantunals da sanadad ha recumandà
als chantuns da stgaffir e da subvenziunar tals programs d'assistenza da
pratica per promover las medias ed ils medis da famiglia.
Gist il Grischun cun sia infrastructura decentrala e spaziusa è
spezialmain dependent da medias e da medis da famiglia per il
provediment medicinal da basa. Tenor l'avis da la regenza ha il chantun
pia in grond interess che avunda medias e medis da famiglia vegnian
scolads sin in aut nivel.
Il chantun introducescha in concept per utilisar la taxa per
la dependenza dal gieu
Cun ils retgavs da la taxa per la dependenza dal gieu vul il chantun
sustegnair en l'avegnir projects che han l'intent da cumbatter la
dependenza dal gieu. La regenza grischuna ha prendì enconuschientscha
dal concept correspundent davart l'utilisaziun dal "fond da prevenziun
per cumbatter la dependenza dal gieu". Quest concept è vegnì elavurà da
l'uffizi dal servetsch social e prevesa da stgaffir - en collavuraziun
cun auters chantuns - ina purschida da basa per la prevenziun da la
dependenza dal gieu. Er differents projects chantunals ed organisaziuns
privatas duain survegnir sustegn.
L'onn 2006 è il chantun Grischun sa participà a la cunvegna
interchantunala davart la surveglianza, davart la permissiun e davart
l'utilisaziun dal retgav da lottarias e da scumessas che vegnan manadas
tras sin plaun interchantunal u naziunal (CILS). Las interpresas da
lottarias e da scumessas pajan als chantuns ina taxa da 0.5 pertschient
dals retgavs bruts ch'èn vegnids cuntanschids cun ils gieus. En quest
connex èn ils chantuns obligads d'impunder las taxas a favur da la
prevenziun dal cumbat cunter la dependenza dal gieu.
Da vischnancas e da regiuns
- Spleia: La regenza approvescha la revisiun parziala da la
planisaziun locala che la vischnanca da Spleia ha concludì ils 15 da
matg 2009.
- Vrin: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la vischnanca
da Vrin dals 19 da zercladur 2009 vegn approvada.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Arena tectonica Sardona: La regenza ha approvà la cunvegna
interchantunala tranter ils chantuns Glaruna, Grischun e Son Gagl davart
la conclusiun e la realisaziun da la cunvegna da program cun l'uffizi
federal d'ambient per il patrimoni natiral mundial da la UNESCO "Arena
tectonica svizra Sardona". Ils onns 2009 fin 2011 sa participescha il
chantun cun 30'000 francs per onn als custs da realisaziun.
- Center sursilvan d'agricultura: Cun resalva d'ina contribuziun
federala vegn garantida al project per il svilup regiunal Center
sursilvan d'agricultura ina contribuziun chantunala da maximalmain
1'712'000 francs.
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 950'000 francs per construir e per
sanar il suandant traject da via:
- via dal Landwasser: lavurs da cuvrida, Schmelzboden - Rotsch
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun