L'economia grischuna sa chatta vinavant en ina fasa da restabiliment, e cunzunt l'economia d'export emetta puspè signals in pau pli positivs. In pau pli moderads èn ils giudicaments da las branschas dependentas dal martgà intern. Quai resulta dal monitoring actual da la conjunctura grischuna.
Il quart quartal da l'onn 2009 è il commerzi grischun cun l'exteriur stà mo pli levamain pli debel che l'onn precedent; il december han – per l'emprima giada dapi passa in onn – schizunt puspè pudì vegnir registrads augments tant en l'import sco er en l'export. Che la conjunctura da l'industria sa revegn plaun a plaun, conferman er ils resultats da las retschertgas actualas che l'institut per la perscrutaziun da la conjunctura (KOF) ha fatg tar tschertas interpresas grischunas. Il dumber d'empustaziuns s'augmenta puspè e la gronda part da las interpresas dependentas da l'export giuditgescha la situaziun da las fatschentas sco positiva. Tuttina sa chatta la producziun anc adina sin in nivel bass; fin l'ultim n'è l'utilisaziun da la capacitad betg creschida marcantamain.
Ils manaschis da producziun dependents dal martgà intern percunter giuditgeschan la situaziun actuala da las fatschentas en moda pli negativa che avant intgins mais. Qua sa manifesteschan ussa, cun retard, tschertas consequenzas da la recessiun.
Medemamain moderads èn ils giudicaments dals impressaris per la stad vegninta; malgrà aspectativas in pau pli pitschnas areguard las incumbensas e cumbain ch'i vegn spetgà ina leva pressiun sin ils pretschs, na vegni dentant betg quintà cun ina reducziun da l'occupaziun. Suenter che l'industria da construcziun ha sustegnì l'onn passà – tras ses svilup stabil – l'entir sectur secundar, stoi vegnir fatg quint durant l'onn current cun quest pitschen cuntereffect.
En l'hotellaria ha la gronda part dals manaschis dumandads stuì acceptar vers la fin da l'onn levas sminuziuns da las frequenzas ed uschia er retgavs in pau pli pitschens. Il fatg che la dumonda estra è sa reducida pli fitg che la dumonda interna è er vinavant marcant en quest connex.
Malgrà che las reservaziuns èn sa reducidas in pau en cumparegliaziun cun l'onn precedent, quinta la gronda part dals manaschis d'alloschament dentant che la situaziun da las fatschentas saja almain cuntentaivla l'emprim mez onn 2010.
Ils detaglists grischuns èn per gronda part cuntents cun lur dumber da clientella al cumenzament da l'onn e cun la vendita da rauba durant Nadal e Bumaun. Fin mez da l'onn 2010 vegni fatg quint cun retgavs stabils u schizunt levamain creschents.
Sco ch'igl è vegnì enconuschent dacurt, è la quota da dischoccupaziun sa reducida anc ina giada levamain en il Grischun e sa chatta ussa tar 2.0% (Svizra: 4.5%). Differents indicaturs – sco per exempel il nivel bass da plazzas libras – mussan dentant ch'il dumber da lavurantas e da lavurants pudess sa reducir durant l'ulteriur decurs da l'onn.
Tut en tut poi tuttina vegnir constatà ch'i sa mussan – analogamain a la Svizra – indizis per in restabiliment economic er en il Grischun. Cunzunt la dumonda debla sin il martgà intern vegn dentant a retardar il restabiliment economic l'onn 2010.
Il monitoring actual da la conjunctura grischuna cun infurmaziuns pli detagliadas po vegnir consultà e chargià giu da la pagina d'internet da l'uffizi per economia e turissem:
www.awt.gr.ch (Aktuelles)
Infurmaziuns:
Patrick Casanova, uffizi per economia e turissem, tel. 081 257 23 74
Gremi: uffizi per economia e turissem
Funtauna: rg uffizi per economia e turissem