La chatscha auta da quest onn ha cuntanschì in bun resultat. Bunas predas tar la chatscha sin tschiervs, sin chamutschs e sin chavriels han procurà che las chatschadras ed ils chatschaders èn per gronda part cuntents. Per ils tschiervs è il plan da prelevaziun gia ademplì per trais quarts, per ils chavriels per passa 90 pertschient. Ina chatscha d'atun sin tschiervs ha lieu en pliras parts dal chantun, ina chatscha d'atun sin chavriels mo en paucas regiuns.
Per ina giada è l'aura stada buna. Ils dis da naiv al cumenzament ed a la fin da la chatscha auta han procurà per bunas cundiziuns per la chatscha sin tschiervs, entant che las fasas da bell'aura tranteren han gì buns effects sin la chatscha sin chamutschs. En la cumparegliaziun da plirs onns ha la chatscha da quest onn gì buns resultats tar ils tschiervs, tar ils chavriels e tar ils chamutschs. Quests resultats èn dentant stads vaira differents da regiun a regiun. 148 chatschadras e 5'431 chatschaders èn sa participads a la chatscha auta grischuna.
Accumplì il plan da prelevaziun per il tschierv per trais quarts
Cun bunamain 3'100 tschiervs sajettads sin la chatscha auta grischuna sa chatta il resultat sur la media da plirs onns. Il dumber da tschiervs sajettads variescha dentant da regiun a regiun. La chatscha sin tschiervs è stada buna en il Grischun dal nord, normala en il Grischun central e plitost sut la media en las vals dal Grischun dal sid. Las bunas relaziuns da vegetaziun entaifer il parc naziunal èn stadas responsablas per il dumber mediocher d'animals sajettads en ses territori da cunfin. Bunas predas han percunter gì las regiuns Signuradi–Seewis, Partenz davant e Scanvetg.
La chatscha sin chavriels è stada mesauna fin buna
En l'entir chantun sto il resultat da la chatscha sin chavriels vegnir taxada sco mesauna fin buna. Ils effectivs da chavriels èn sa revegnids visiblamain da l'enviern excepziunal 2008/09. Malgrà che la chatscha è anc adina reducida a 17 dis, è vegnì sajettà in grond dumber da bucs. Tar la chatscha sin chavrolas n'è betg vegnì cuntanschì il resultat spetgà.
La chatscha sin chamutschs ha profità da la bun'aura
La bell'aura da chatscha ha gì in effect positiv sin la chatscha sin chamutschs. Ina buna preda vaira equilibrada tenor schlattainas e tenor classas da vegliadetgna è la consequenza da bunas cundiziuns da chatscha. Malgrà ch'il squitsch da chatscha sin chauras-chamutsch è vegnì reducì sapientivamain en cumparegliaziun cun l'onn precedent, èn vegnids sajettads mo bundant 100 animals feminins pli pauc che l'onn precedent.
| |
total |
masculin |
feminin |
relaziun m/f |
| tschiervs |
3'086 (2'659) |
1'709 (1'486) |
1'377 (1'173) |
1 : 0.81 (0.79) |
| chavriels |
2'133 (1'700) |
1'363 (1'040) |
770 (660) |
1 : 0.56 (0.64) |
| chamutschs |
3'120 (3'086) |
1'652 (1'549) |
1'468 (1'594) |
1 : 0.89 (0.99) |
| portgs selvadis |
3 (11) |
3 (3) |
0 (8) |
|
| total selvaschina d'ungla |
8'342 (7'456) |
|
|
|
| muntanellas |
5'709 (6'333) |
|
|
|
Ils effectivs da tschiervs ston vegnir reducids avant ch'els sa rendan en ils quartiers d'enviern
Cuntrari als chamutschs ed als capricorns han ils effectivs da tschiervs e da chavriels ina gronda prestaziun da reproducziun. L'effectiv da primavaira da questas duas spezias crescha annualmain per bundant in terz fin l'atun. Per il tschierv signifitgescha quai in augment annual da var 5'000 animals. D'ina dimensiun correspundenta sto esser il dumber d'animals sajettads per cuntanscher almain ina stabilisaziun dals effectivs da tschiervs en il chantun.
La chatscha d'atun vul adattar ils effectivs da selvaschina a lur quartiers d'enviern. Uschia vegn realisada la mesira da tgira la pli impurtanta, numnadamain d'adattar la grondezza d'in effectiv da selvaschina a la capacitad da ses spazi da viver. Il dumber d'animals che ston anc vegnir sajettads sa chatta en la gronda part da las regiuns en il sectur dals onns precedents. Intervenziuns in pau pli grondas èn necessarias quest onn enturn il parc naziunal ed en la Mesolcina.
En 9 da 21 regiuns ha er lieu ina chatscha d'atun sin chavriels che duai gidar a cuntanscher ina chatscha equilibrada tenor schlattainas.
En la Mesolcina vegnan er sajettads portgs selvadis durant la chatscha d'atun.
Per la chatscha d'atun èn s'annunziads 2'283 chatschadras e chatschaders che adempleschan ina incumbensa impurtanta cun adattar ils effectivs da selvaschina a lur quartiers d'enviern. Cun ina chatscha consequenta vegnan er reducids resp. impedids donns vi dal guaud e vi da culturas agriculas.
Infurmaziuns:
- dr. Georg Brosi, manader da l'uffizi da chatscha e pestga dal Grischun, tel. 081 257 38 92
- Hannes Jenny, biolog da selvaschina, uffizi da chatscha e pestga dal Grischun, tel. 081 257 38 92
Gremi: uffizi da chatscha e pestga
Funtauna: rg uffizi da chatscha e pestga