La regenza grischuna defenda davant il tribunal federal il dretg dal chantun Grischun sin ina planisaziun autonoma dals ospitals. L'incarica da prestaziun che la regenza ha dà a la clinica holistica Engiadina a Susch e ch'è vegnida contestada dal chantun Turitg s'accorda cun la legislaziun federala. La politica d'ospitals da Turitg n'è pertutgada da quai en nagina moda e maniera.

L'october 2013 ha la regenza dà a la clinica holistica Engiadina a Susch sut il punct "psichiatria" da la nova glista dals ospitals ina incarica da prestaziun per malsognas secundaras da stress. Il chantun Turitg ha fatg recurs cunter questa incarica tar il tribunal administrativ federal. En ina disposiziun intermediara dals 23 da fanadur 2014 ha il tribunal administrativ federal approvà la legitimaziun da far recurs al chantun Turitg. La regenza grischuna ha inoltrà in recurs al tribunal federal cunter questa disposiziun intermediara dal tribunal administrativ federal. Quai cun la finamira che la decisiun dal tribunal administrativ federal vegnia abolida. Ultra da quai ha ella explitgà en sia consultaziun al tribunal administrativ federal ch'il recurs dal chantun Turitg saja er nunmotivà dal puntg da vista material. Ad in'orientaziun da las medias dad oz en la clinica holistica Engiadina a Susch ha il cusseglier guvernativ Christian Rathgeb, schef dal departament da giustia, segirezza e sanadad, explitgà ils dus recurs da la regenza. 

La legitimaziun da far recurs n'è betg dada
Tar la planisaziun dals ospitals sa tracti d'in act suveran dal chantun. I na va betg che chantuns sa maschaidan activamain en la politica d'ospitals d'in auter chantun e prescrivan a quel, co che quel sto far sia planisaziun dals ospitals. Sch'ils chantuns survegnissan il dretg da far recurs cunter conclus davart las glistas d'ospitals d'auters chantuns, vegniss sutminada l'autonomia da planisaziun dals chantuns en il sectur da la planisaziun dals ospitals. Ultra da quai vegniss uschia dà als chantuns in med per agir cunter instituziuns che han ina meglra qualitad e che vegnan tschertgads da pazientas e pazients or da l'agen chantun per tractar lur malsogna. Quest protecziunissem cuntrafa cleramain a las finamiras da la legislaziun federala. 

Er il cuntegn n'è betg in motiv per far recurs
Sco che la regenza ha explitgà en sia consultaziun al tribunal administrativ federal na periclitescha la planisaziun dals ospitals dal chantun Grischun en nagina moda e maniera la segirezza dal provediment da las pazientas e dals pazients dal chantun Turitg. La planisaziun dal provediment dal chantun Turitg na vegn er betg restrenschida u rendida pli difficila pervia da l'incarica da prestaziun a la clinica holistica Engiadina. La dumonda da pazientas e pazients dal chantun Turitg da vegnir tractads en la clinica holistica Engiadina n'è betg uschè gronda che quai avess consequenzas seriusas per la planisaziun da la psichiatria dal chantun Turitg. Ultra da quai stuess il tractament da pazientas e pazients dal chantun Turitg en la clinica holistica Engiadina sa chattar en l'interess finanzial dal chantun Turitg. Ils sanatoris psichiatrics en il chantun Turitg han pauschalas per di ch'èn cleramain pli grondas che quellas da la clinica a Susch. Tenor la legislaziun federala sto il chantun Turitg sa participar proporziunalmain vi da las pauschalas (actualmain 51 pertschient, fin l'onn 2017 s'augmenta la part chantunala a 55 pertschient). Sche pazientas e pazients dal chantun Turitg vegnan tractads en la clinica holistica Engiadina, ha quai in effect positiv sin las finanzas dal chantun Turitg. 

L'uffizi federal da sanadad publica arriva a la medema conclusiun
L'uffizi federal da sanadad publica ha constatà en sia posiziun al tribunal administrativ federal ch'el na vesia nagins interess dal chantun Turitg degns da vegnir protegids che legitimassan da far in recurs cunter la glista dals ospitals dal chantun Grischun. Il sistem nov da la planisaziun dals ospitals duai er cuntegnair in stimul per promover la furniziun da prestaziuns ch'èn economicamain e qualitativamain meglras. Latiers tutga la pussaivladad per furniturs da prestaziuns ch'èn qualitativamain megliers da sa conquistar ina part dal martgà sin donn e cust da furniturs da prestaziuns qualitativamain main buns. 

La clinica holistica Engiadina correspunda al basegn da la populaziun dal Grischun
La quota da pazientas e pazients dal Grischun che pateschan da malsognas secundaras da stress e che sa laschan tractar ordaifer il chantun è sa reducida ils ultims onns. Il medem mument è creschida la dumonda a Susch. L'onn 2012 èn vegnids tractads 40 Grischunas e Grischuns durant totalmain 1461 dis da tgira en la clinica, l'onn 2013 èn quai stads 46 Grischunas e Grischuns cun totalmain 1680 dis da tgira. L'opportunitad da la purschida da la clinica holistica Engiadina è cumprovada cleramain per il provediment da la populaziun dal Grischun. 
 

Infurmaziuns:
cusseglier guvernativ Christian Rathgeb, schef dal departament da giustia, segirezza e sanadad dal Grischun, tel. 081 257 25 01, e-mail Christian.Rathgeb@djsg.gr.ch  
 

Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun