Il chantun Grischun po preschentar per l'onn 2014 in resultat annual positiv. Empè d'in deficit da 58 milliuns francs resulta in surpli dal retgav da 55 milliuns. Las entradas fiscalas han surpassà cleramain las aspectativas: Ellas sa chattan per 57 milliuns sur il preventiv. Damain expensas e dapli entradas en il quint d'investiziun han gì ina influenza positiva sin il resultat dal quint economic, perquai ch'igl ha dà amortisaziuns pli bassas. Las finanzas publicas èn saunas. Cun in sguard sin il svilup economic malsegir ed en spezial sin las consequenzas negativas da l'aboliziun dal curs minimal da l'euro è la ferma basa fitg impurtanta. 
 
Quint economic: resultat operativ en la dimensiun da l'onn precedent
Il quint annual è vegnì fatg per la segunda giada tenor il nov model da contabilitad MAC2. Quai garantescha ch'el po vegnir cumpareglià cun quel da l'onn precedent. Il quint economic da trais stgalims permetta da far in'analisa differenziada e da giuditgar ils resultats parzials. "Il resultat total positiv na dastga betg zuppentar che las expensas administrativas èn puspè s'augmentadas cleramain," ha fatg attent la directura da finanzas Barbara Janom Steiner. Uschia èn per exempel s'augmentadas las contribuziuns a terzas persunas per 11,9 milliuns ed ils custs da persunal per 6,5 milliuns. Amortisaziuns pli bassas han percunter distgargià il resultat da gestiun dal quint economic. Il resultat operativ ch'è decisiv per giuditgar las finanzas publicas cumpiglia il resultat da gestiun ed il resultat da finanziaziun. En cumparegliaziun cun l'onn precedent è el per 4,2 milliuns meglier e cuntanscha 43,7 milliuns.  
 
Auter sa preschenta la situaziun tar il resultat extraordinari. Sco l'onn precedent han ins puspè stuì far autas rectificaziuns da la valur da las aczias da la Repower ch'il chantun posseda (-64,2 miu.). Ma durant l'onn da gestiun ha questa perdita pudì vegnir pli che cumpensada grazia a gronds augments da la valur dals certificats da participaziun da la banca chantunala grischuna (+60,8 miu.) e grazia a las aczias da las Ovras da Domat SA (+7,9 miu.) dal chantun. Igl è evident e correspunda a l'aspectativa che la valitaziun dal martgà da las investiziuns finanzialas chaschuna fluctuaziuns. Il resultat total n'è pia betg adattà per diriger las finanzas publicas. Plitost stat il resultat operativ en il focus.

Las entradas fiscalas dal chantun èn stadas – tant en la cumparegliaziun cun l'onn precedent sco er en la cumparegliaziun dal budget – per bels 56,8 milliuns (+8,1 %) pli autas ed han cuntanschì 761,3 milliuns. La pli gronda part dal retgav supplementar deriva da las taglia sin las entradas e sin la facultad da las persunas natiralas (+50,3 miu.). Qua hai dà in effect unic pervia d'ina adattaziun tecnica da la basa en connex cun la facturaziun principala dals quints fiscals provisorics che sa basa sin datas d'imposiziun pli actualas che quellas d'enfin ussa. La facturaziun è pia pli datiers da las relaziuns effectivas d'entrada e da facultad dals pajataglias. Tar la taglia sin la facultad ha gì in effect positiv supplementar la recreaziun dals martgads da bursa. Plinavant han surpassà levamain il preventiv tant las taglia sin il gudogn e las taglias sin il chapital (+0,8 miu.) sco er las taglias sin il gudogn tras la vendita da bains immobigliars (+0,9 miu.). Las taglias sin l'ierta e sin donaziuns han generà cun 15,7 milliuns medemamain retgavs pli auts che previs (12,0 miu.).

Perquai che la distribuziun dal gudogn da la banca naziunala svizra (BNS) è crudada davent durant l'onn da gestiun, mancan en ils retgavs da regals ils 16,3 milliuns budgetads. Tschains d'aua pli auts (+10,5 miu.) han percunter cumpensà ina part dal retgav da regals e da concessiuns.

Retgavs supplementars resultan er tar las indemnisaziuns. Cun in plus da 21,4 milliuns sa manifestescha il preventiv posteriuramain sco memia precaut. Multas (+8,2 miu.), restituziuns (+5,8 miu.) e taxas (+3,9 miu.) èn stadas responsablas per ils retgavs pli auts.

Da la vart dals custs èn ils custs da persunal s'augmentads per 6,5 milliuns sin 355,9 milliuns (+1,9 %). Quai han chaschunà essenzialmain la polizia chantunala (+1,6 miu.), l'administraziun da taglia (+1,0 miu.) e l'autoritad per la protecziun d'uffants e da creschids (+0,7 miu.) sco er la retenziun augmentada per 0,8 milliuns che va a favur dals dabuns effectivs dal persunal (vacanzas e dabun da temp).

Ils custs materials ch'èn pli bass envers il preventiv (-12,2 miu.) ed envers l'onn precedent (-2,3 miu.) èn d'attribuir cunzunt dal fatg ch'i n'è betg vegnì fatg diever dals credits per servetschs da terzas persunas (-5,6 miu.), ch'ils custs da material e da rauba èn pli bass (-2,8 miu.) sco er ch'ils custs da mantegniment èn pli bass (-2,5 miu.). Quai metta en evidenza il diever responsabel dals meds finanzials tras ils departaments e tras ils posts da servetsch.

L'augment da las atgnas contribuziuns a terzas persunas è sa retardà (+11,9 miu. u +1,3 %). L'import total ha surpassà la marca da 900 milliuns (906,1 miu.). En egl dattan qua ils custs supplementars en il sectur da la scola populara, nua che las contribuziuns èn s'augmentadas envers l'onn precedent per 14,1 milliuns sin stgars 100 milliuns ed han surpassà il preventiv per 3,2 milliuns. 
 
Quint d'investiziun: main expensas per contribuziuns a projects da construcziun che previs
Las investiziuns nettas han diminuì da 160,8 milliuns durant l'onn precedent a 128,0 milliuns. En il preventiv eran vegnids inserids memia blers projects che importavan 208,3 milliuns. En ils differents champs d'incumbensa n'han ins uschia betg pudì duvrar tut ils credits tenor il preventiv ch'eran vegnids approvads. Mo las investiziuns nettas da la finanziaziun speziala "vias" èn restadas per stgars 38 milliuns sut il preventiv ed èn uschia in motiv principal per la gronda divergenza envers il preventiv.

Tar ils bains d'investiziun materials (-29,8 miu.) èn quai stads, ultra dals projects da vias, er differents projects da construcziun auta che n'èn betg vegnids realisads en la dimensiun spetgada. Ils emprests (-12,7 miu.) e las atgnas contribuziuns d'investiziun (-25,5 miu.) èn medemamain stads cleramain sut il preventiv. Las contribuziuns d'investiziun èn vegnidas duvradas cun 96,2 milliuns mo stgars ad 80 pertschient per conceder credits. Pajà damain che budgetà èsi vegnì cunzunt per contribuziuns a chasas da persunas attempadas e da tgira, ad instituziuns per persunas cun impediments ed a la promoziun da l'effizienza da l'energia. Las expensas pli pitschnas ston per regla vegnir attribuidas a projects che vegnan realisads pli tard che previs.

Marcantamain pli grondas èn percunter stadas las contribuziuns d'investiziun transitoricas che n'han betg gì in effect sin il resultat dal chantun. Cun 114,7 milliuns (+20,7 miu. envers l'onn precedent, +26,8 miu. envers il preventiv) èn cunzunt vegnids fatgs pajaments a l'infrastructura da la viafier retica (VR). La VR ha survegnì cun 87,0 milliuns 19,3 milliuns dapli che l'onn precedent.

Finanziaziun speziala "vias"
En il quint da las vias ha l'uffizi da construcziun bassa obtegnì, cuntrari a sia planisaziun (-20,0 miu.), in surpli (11,4 miu.). Las investiziuns nettas pli bassas han gì per consequenza ch'igl ha dà amortisaziuns pli bassas che budgetà (-22,1 miu.). Vitiers èn vegnids differents retgavs supplementars (+3,0 miu. da venditas, bunificaziuns, indemnisaziuns da la confederaziun per la regiun) e custs pli pitschens (-4,9 miu. per mantegniment, servetsch d'enviern, persunal) en il quint economic. Il dabun dal quint da las vias è s'augmentà per il surpli a passa 100 milliuns. 
 
Preventiv e planisaziun da las finanzas
Per l'onn current 2015 dastga perquai anc adina vegnir fatg quint cun in resultat positiv. Grazia a la distribuziun dal gudogn e dals supplements da la BNS durant l'onn 2015 survegn il chantun en ina giada circa 32 milliuns en furma da retgavs betg budgetads. Quai che pertutga l'ulteriur svilup, datti diversas intschertezzas pli grondas. Las consequenzas da l'aboliziun dal curs minimal da l'euro per la branscha turistica fermamain pertutgada e per l'industria d'export sco er indirectamain per las finanzas publicas na sa laschan betg numnar en cifras. Da temair èn reducziuns pli grondas dal retgav tar la gulivaziun da finanzas da la confederaziun (NGF) e tar las taglias da las persunas giuridicas pervia da la refurma da l'imposiziun da taglia sin interpresas III. Influenzas da vart da la confederaziun sa mussan er da la vart dals custs. Il chantun sto pajar considerablamain dapli en connex cun la realisaziun da la nova finanziaziun da l'infrastructura da viafier (FABI). Per l'onn 2016 vegn realisada la refurma da la gulivaziun da finanzas grischuna. Colliads cun quai èn ulteriurs spustaments da las grevezzas da las vischnancas al chantun. Expensas pli autas ed entradas malsegiras turblan las vistas. Er per il chantun Grischun daventan indispensablas mesiras da distgargia che cumpiglian er ina reducziun da las prestaziuns.

Il cussegl grond vegn a tractar il quint annual 2014 en sia sessiun extra muros ad Arosa (dals 15 fin ils 18 da zercladur 2015).

 
Dumondas davart il quint statal dal chantun 2014 As respundan gugent:
- cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas, Barbara.Janom@dfg.gr.ch, tel. 081 257 32 01
- Andrea Seifert, manader da l'administraziun da finanzas, Andrea.Seifert@five.gr.ch, tel. 081 257 33 01


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun