Maletgs da Pradella a Scuol han mussà dacurt, tge forza che la natira ha. Er maletgs da colonnas da fugitivs èn actualmain omnipreschents. Tenor la nova lescha chantunala davart la protecziun da la populaziun èsi l'incumbensa da las autoritads sin plaun chantunal e communal d'identifitgar a temp las ristgas e da prender mesiras. Per quest intent ha il chantun elavurà in'analisa da las periclitaziuns relevantas per il chantun. Las vischnancas èn obligadas da medemamain analisar las periclitaziuns potenzialas che resultan sin lur territori tras la natira, tras la tecnica e tras la societad.

Cun agid da la prevenziun sa laschan evitar u almain minimar las ristgas per persunas, infrastructuras, terren cultivà, edifizis e mobigliar. La lescha davart la protecziun da la populaziun en il chantun Grischun, ch'entra en vigur il 1. da schaner 2016, oblighescha il chantun d'analisar las periclitaziuns che han ina relevanza considerabla per il Grischun. L'analisa da las periclitaziuns dal chantun è vegnida preschentada a la publicitad il mars 2015. Ella tracta las periclitaziuns che resultan tras la natira, tras la tecnica e tras la societad.
Il tractament da las periclitaziuns da relevanza locala e regiunala è chaussa da las vischnancas. Tras la nova lescha davart la protecziun da la populaziun vegnan las vischnancas incumbensadas correspundentamain d'analisar ils privels che pon capitar sin lur territori communal u che pon avair consequenzas per lur territori communal.

Il chantun sustegna las vischnancas
A las vischnancas stat a disposiziun in check da ristgas, vul dir in instrument per giuditgar las atgnas ristgas e per sa sensibilisar per mesiras da prevenziun e d'intervenziun. Il check da ristgas è vegnì sviluppà da l'uffizi da militar e da protecziun civila, da l'uffizi da guaud e privels da la natira sco er da l'assicuranza d'edifizis dal Grischun (GVG) en il rom dal project GRIP (analisa da las ristgas, intervenziun, prevenziun per vischnancas). Durant in di discutescha in expert da donns elementars cun las persunas spezialisadas communalas e chantunalas e cun las autoritads communalas davart las ristgas potenzialas en la vischnanca. La dimensiun e la probabilitad d'in eveniment vegnan giuditgadas, ils privels vegnan priorisads ed emprimas mesiras vegnan proponidas. L'expert fa lura per la vischnanca in rapport che cuntegna indicaziuns pragmaticas davart ils privels priorisads e davart las mesiras pussaivlas. Ils custs per vischnanca importan tut tenor la grondezza tranter 8000 e 20 000 francs, ma la mesadad dals custs vegn surpigliada da l'uffizi da militar e da protecziun civila, da l'uffizi da guaud e privels da la natira e da la GVG. Domat è stà la vischnanca da pilot per sviluppar il check da ristgas. La presidenta communala Beatrice Baselgia ha ludà l'instrument, perquai ch'el sveglia in dialog davart las ristgas tranter ils experts da segirezza e las autoritads e furnescha uschia ina contribuziun per in tractament sapientiv da las ristgas en la vischnanca.


Infurmaziuns:
- Cusseglier guvernativ dr. Christian Rathgeb, schef dal departament da giustia, segirezza e sanadad dal Grischun, tel. 081 257 25 01, natel 079 276 44 33, e-mail: Christian.Rathgeb@djsg.gr.ch
- Markus Feltscher, directur da l'assicuranza d'edifizis dal Grischun, tel. 081 258 90 01, e-mail: markus.feltscher@gvg.gr.ch


Gremi: departament da giustia, segirezza e sanadad dal Grischun
Funtauna: rg departament da giustia, segirezza e sanadad dal Grischun