Tenor la missiva tar la revisiun parziala da la lescha chantunala da chatscha e da l'ordinaziun chantunala da chatscha duai la chatscha auta vegnir prolungada en il mais d'october. En quest connex duain vegnir resguardadas er differentas finamiras da l'iniziativa dal pievel "Per ina chatscha etica che sa cumporta cun la natira". La chatscha cun traplas duai vegnir abolida. Las taxas da patenta per la chatscha auta duain vegnir augmentadas cun mesira.

La lescha chantunala da chatscha vertenta datescha da l'onn 1989. Dapi lura e cun l'introducziun da la planisaziun da chatscha s'orientescha la chatscha grischuna als princips da la persistenza. Per l'emprima giada è la lescha chantunala da chatscha vegnida adattada l'onn 2006. Cunzunt l'interrupziun da la chatscha durant il mais da settember è sa cumprovada. Guardond enavos poi vegnir constatà che las finamiras ch'eran vegnidas messas quella giada, èn vegnidas cuntanschidas per gronda part grazia a concepts da chatscha adattads. Il Grischun posseda oz effectivs da selvaschina sauns ch'èn adattads per gronda part a las relaziuns regiunalas e che han structuras natiralas. Medemamain han pudì vegnir reducids ad ina dimensiun supportabla las perditas tras selvaschina disgraziada ed ils donns che la selvaschina chaschuna vi da culturas agriculas. Ils tschiervs avevan questa primavaira ina populaziun da circa 16 500 animals. Quest effectiv sto vegnir reducì en moda persistenta per pudair impedir donns da selvaschina smesirads en il guaud.

La revisiun actuala correspunda ad ina incumbensa dal cussegl grond che vul pussibilitar la reavertura da la chatscha sin tschiervs e sin chavriels durant il mais d'october. A medem temp vegnan resguardads ils resultats da la procedura da consultaziun che ha gì lieu dal december 2015 fin il favrer 2016.

Il project da revisiun actual ha ils suandants accents:

Prolungaziun da la chatscha auta durant il mais d'october
L'introducziun da 4 dis supplementars da la chatscha sin tschiervs e sin chavriels l'october ha chattà pauca acceptanza en la consultaziun. Ma i sa tracta qua d'ina incumbensa acceptada dal cussegl grond, per la quala la regenza sto suttametter ina proposta da realisaziun.

La chatscha auta sin tschiervs e sin chavriels duai pia vegnir reaverta dals 15 fin ils 31 d'october durant maximalmain 4 dis. La formulaziun tschernida en il sboz da la lescha è concepida en moda flexibla. Cunzunt permetta ella d'organisar la chatscha d'october er sin plaun regiunal. En connex cun la chatscha d'october vegn midada er la chatscha da capricorns. Quella dura da nov dal 1. d'october fin ils 15 da november.

Iniziativa chantunala dal pievel "Per ina chatscha etica che sa cumporta cun la natira"
La regenza renconuscha che singuls giavischs da questa iniziativa èn motivads e pon vegnir realisads en ina furma modifitgada sco cuntraproposta indirecta en il rom da la revisiun parziala actuala da la lescha chantunala da chatscha. Cun la revisiun vegni pia proponì da scumandar per gronda part la chatscha cun traplas. Medemamain duai vegnir francada l'obligaziun da tir per la chatscha tras l'obligaziun da relaschar normas da prestaziun liantas. Plinavant vegni prescrit d'introducir ballas e ballins senza plum, uschespert che quai po vegnir responsà per motivs da segirezza e sin fundament da ponderaziuns da la protecziun d'animals. La finala duai esser scumandà d'ir a chatscha en in stadi d'alcoholisaziun u sut l'influenza surproporziunala da narcotics.

Aboliziun da la chatscha cun traplas
Cun l'aboliziun da la chatscha cun traplas vegn ademplida ina pretensiun da l'iniziativa dal pievel "Per ina chatscha etica che sa cumporta cun la natira". La chatscha cun traplas ha oz mo pli ina impurtanza subordinada. Necessaria è ella per impedir donns da selvaschina en l'areal d'abitadi sco er tar manaschis agriculs en la vischinanza da vitgs e tar edifizis singuls. En quests cas dastgan la surveglianza da chatscha sco er chatschadras e chatschaders ch'èn autorisads da l'uffizi da chatscha e pestga duvrar vinavant traplas en furma da chaschas, sch'il diever d'armas da fieu na po betg vegnir responsà per motivs da segirezza.

Augment da las taxas da patenta
Per chatschadras e chatschaders indigens duai la patenta da chatscha auta vegnir augmentada da 697 francs ad 800 francs. Er per chatschadras e chatschaders d'ordaifer duai vegnir aug¬mentada la taxa da patenta, e quai per 14,8 pertschient. A favur da quest augment pledan dus motivs. Per l'ina sto vegnir cumpensada la diminuziun da las entradas or da la vendita da patentas e per l'autra vegn la chatscha d'october a chaschunar damain entradas tar la chatscha speziala. Mo cun in augment da las taxas per la patenta da chatscha po pia il retgav da las taxas da patenta e da las taxas da prelevaziun sco er da las ulteriuras entradas da la chatscha cuvrir er en il futur almain ils custs dals fatgs da chatscha. Sch'il cussegl grond desista d'introducir la chatscha d'october, ston las taxas per la patenta da chatscha auta vegnir augmentadas per 7,6 pertschient, e quai per cuntanscher las finamiras menziunadas.

Indemnisaziun da donns da selvaschina
Indemnisaziuns per donns da spezias da selvaschina protegidas paja la confederaziun mo, sch'il chantun surpiglia ils custs restants. Cun la revisiun da l'ordinaziun chantunala da chatscha vegn stgaffida questa premissa. Uschia po il chantun indemnisar en il futur – ultra dals donns chaschunads da las spezias da selvaschina protegidas luf-tscherver, aglia, urs e luf – da nov er ils donns dals casturs, da las ludras (50 pertschient dals custs dals donns) sco er dals schacals mellens (80 pertschient dals custs dals donns).

Igl è previs da tractar la revisiun parziala da la lescha chantunala da chatscha e da l'ordinaziun chantunala da chatscha durant la sessiun d'october 2016.


Infurmaziuns:
cusseglier guvernativ dr. Mario Cavigelli, schef dal departament da construcziun, traffic e selvicultura dal Grischun, tel. 081 257 36 01, e-mail Mario.Cavigelli@bvfd.gr.ch  


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun